رتبه‌بندی زمینه‌های شبکه شهرهای خلاق یونسکو برای شهر تبریز

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 15، اسفند 1400، صفحه 123-141   

نوع مقاله: پژوهشی، کاربردی، تحلیلی‌ ـ ‌توصیفی، پیمایشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.69744.1030

نویسندگان

خدیجه صالحی ابر¹؛ پرویز محمدزاده^{* 2}؛ داود بهبودی³

¹گروه توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشکده اقتصاد مدیریت ، دانشگاه تبریز، تبریز

²دکترا اقتصاد، گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

در سال 2004 شبکه شهر‌های خلاق یونسکو با هدف کمک به بازیابى پتانسیل‌هاى اقتصادى، اجتماعى و خلاق صنایع فرهنگى معرفی شد. در حال حاضر 246 شهر از سراسر جهان در یکی از هفت زمینه موسیقی، ادبیات، سینما، صنایع دستی و هنرهای مردمی، طراحی، هنرهای رسانه‌ای و خوراک‌شناسی عضو شبکه مزبور هستند. در مطالعه حاضر ضمن بررسی پتانسیل تبریز برای شهر خلاق شدن، زمینه خلاق آن نیز شناسایی می‌شود. در این راستا با مطالعه خلاصه ارائه شده توسط یونسکو برای هر یک از شهرهای خلاق ثبت شده در یونسکو و شاخص‌های شهر خلاق معرفی شده توسط یونسکو، نه شاخص شهر خلاق شناسایی شده و با استفاده از بررسی اسناد داده‌های مورد نیاز برای تبریز جمع‌آوری می‌شود. نتایج بررسی شاخص‌های شناسایی شده و میزان تاپسیس محاسبه شده حاکی از آن است که زمینه صنایع دستی و هنرهای مردمی از لحاظ شاخص‌های ذخایر فرهنگی، حمایت مالی، صادرات، زیرساخت‌های هنری و زیرساخت‌های آموزش نسبت به سایر زمینه‌ها در وضعیت مطلوب‌تری قرار گرفته‌ است. در مجموع بر اساس نتایج این تحقیق تبریز در زمینه‌ صنایع دستی و هنرهای مردمی دارای بیشترین پتاسیل برای معرفی به عنوان شهر خلاق می‌باشد. از این روی تمرکز اغلب راهبردها و برنامه‌ها برای دستیابی به شهر خلاق در زمینه مزبور بایستی در راستای تقویت رویدادهای فرهنگی و دانش آموختگان باشد. از جمله می‌توان با افزایش برگزاری نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های موقت و تکمیل پروژه‌های موزه فرش و شهر صنایع دستی، ضمن شناساندن صنایع دستی، به ترغیب مردم به سمت آموزش و جذب دانشجو و هنرآموز نیز شد.

کلیدواژه‌ها

شهر خلاق؛ شاخص‌های شهر خلاق؛ مدل تاپسیس؛ تبریز

مراجع

1. حسینی، س. ع.، قلی‌پور، ی.، و مظفری، ا. (1394). تحلیل شاخص‌های شهر خلاق و ارتباط آن با توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: شهر رشت). انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 8(13)، 227-209.
2. رضائیان قراگوزلو، ع.، قادری، ا.، و میرعباسی، ر. (1391). برنامه‌ریزی شهر خلاق. تهران: انتشارات آذرخش.
3. زنگنه شهرکی، س.، و فتوحی مهربانی، ب. (1397). تبیین الگوی مطلوب شهر خلاق برای کلان شهر تهران. فصلنامه شهر پایدار، 1(4)، 139-125.
4. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان آذربایجان شرقی. (1394). سند تدبیر و توسعه استان آذربایجان شرقی (جلد سوم). تبریز: اختر. https://azsharghi.mporg.ir
5. شفیعی، ز.، فرخیان، ف.، و میرقدر، ل. (1393). اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی با رویکرد توسعه گردشگری. جغرافیا، 12(43)، 278-251.
6. عاطفی، ه.، و حاتمی علمداری، ا. (1396). تأثیر انگاره شهر خلاق در پویش اقتصادی و اجتماعی کلان شهرها مطالعه موردی: کلان شهر تبریز). مطالعات محیطی هفت حصار، 6(22)، 30-17.

 

7. Alamoudy, S. A. (2017). Urban transformation through creativity: applying the creative city concept to Makkah.Manchester: Doctoral dissertation, University of Salford.
8. Bianchini, F., & Landry, C. (1995). The Creative City. London: Demos.
9. Florida, R. (2002). The rise of the creative class. New York: Basic books.
10. Gathen, C. (2016). Benefits of Networks within Cultural and Creative IndustriesThe Case of the UNESCO Creative Cities Network with a Particular Focus on Gastronomy. Östersund and Sundsvall: Master Thesis, MID Sweden University.
11. Goldberg-Miller, Sh .(2019), Creative city strategies on the municipal agenda in New York. City, Culture and Society, 17, 26-37.
12. Kakiuchi, E. (2016). Culturally creative cities in Japan: Reality and prospects. City, Culture and Society, 7(2), 101-108.
13. Kuo, T. (2017). A modified TOPSIS with a different ranking index. European Journal of Operational Research, 260(1), 152-160.
14. Landry, C. (2011). The Creative City Index, City, Culture and Society, 2) 3(, 173-176
15. Laven, D., & Skoglund, W. (2016). Valuing and Evaluating Creativity for Sustainable Development. Östersund and Sundsvall: Master Thesis, MID Sweden University MID Sweden University.
16. Leng, K. S., Badarulzaman, N., Samat, N., & Dawood, S. R. S. (2017). Capitalising on urban cultural resources for creative city development: A conceptual review and the way forward for Malaysia’s George Town. Geografia-Malaysian Journal of Society and Space, 10(5) ,20-29.
17. Sasaki, M. (2011). Urban regeneration through cultural diversity and social inclusion. Journal of Urban Culture Research, 2, 30-49.
18. Scott, A. J. (2006). Creative cities: Conceptual issues and policy questions. Journal of urban affairs, 28(1), 1-17.
19. UNESCO (2017). Creative Cities Network, Mission Statement , Retrieved Octobr 7, 2020from  https:// unesco. org/ creative- cities/ sites/ creative-cities/ files/ uccn_ mission-statement. pdf
20. UNESCO (2019)‌. Unesco Creative Cities Network For Application‌‌. RetrievedOctobr 7, 2020from , https:// unesco. org/ creative-cities/ sites/ creative-cities/ files/ 2019-uccn-call_ application-guide_en_0.pdf
21. UNESCO (2019)‌. UNESCO Creative Cities Network. Retrieved Octobr 7, 2020from , https://en.unesco.org/creative-cities/sites/creative-cities/files/doc.1-faqs.pdf
22. United Nations Committee on Trade, Aid and Development (UNCTAD) (2010). Creative economy report. Geneva: United Nations Committee on Trade, Aid and Development.
23. Yue, Z. (2012). Application of the projection method to determine weights of decision makers for group decision making. Scientia Iranica, 19(3), 872-878.