ارزیابی عملکرد محصولات PDIR-Now و PERSIANN CCS برای بارش‌های منجر به خسارت بارترین سیلاب‌های کشور ایران در سال‌های 1396 الی 1398

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 35، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، اردیبهشت 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.74364.1147

نویسندگان

سید حسین ثنایی نژاد^* ؛ خسرو سالاری

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

بارش یکی از اصلی‌ترین اجزای چرخه هیدرولوژی است و توزیع بارش نقش بسیار مهمی را در توازن انرژی کره زمین و دسترسی بشر به منابع آبی ایفا می‌کند؛ اما بارندگی همواره برای بشر ثمربخش نیست. هر ساله وقوع سیل در کشور ایران خسارات جانی و مالی بسیاری را به مردم و زیرساخت‌ها تحمیل می‌نماید. برای به حداقل رساندن این خسارت‌ها لازم است مقدار بارش‌های وقوع یافته اندازه‌گیری شود، تا بتوان برای کاهش خسارت‌ها برنامه‌ریزی کرد. از آنجایی‌که اندازه‌گیری بارش با دقت مکانی و زمانی بالا هزینه بسیاری دارد، مدل‌های بسیاری برای تخمین مقادیر بارش توسعه یافته‌اند. اما برای استفاده از داده‌های خروجی این مدل‌ها لازم است ابتدا عملکرد آن‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش به ارزیابی عملکرد دو محصول تخمین بارش PERSIANN-CCS و PDIR-Now با استفاده از بارش‌های تمامی ایستگاه‌های سینوپتیک کشور برای خسارت‌بارترین سیلاب‌های ایران در سال‌های 1396 الی 1398 اقدام گردید. برای ارزیابی عملکرد از شاخص‌های آماری PC، BIAS، FAR، POD، HSS، R2، ME، MAE و RMSE استفاده شد. نتایج به دست آمده بیان‌گر تغییرپذیری بالای شاخص‌ها در وقایع مختلف است. به‌طور میانگین ملاحظه شد که محصولات PERSIANN-CCS و PDIR-Now اگرچه دارای میانگین PC بالا هستند اما به ترتیب دارای ضریب تعیین 0.16 و 0.19 و RMSE برابر با 9.38 و 12.78 بوده که مقادیر بسیار مطلوبی نیستند. با توجه ‌به شاخص‌های آماری خطا در تاریخ‌های مورد بررسی، ملاحظه می‌شود که این دو محصول برای تخمین بارش تمامی ایستگاه‌ها عملکرد مناسبی نداشته و برای تخمین بهتر بارش‌های منجر به سیلاب‌های سنگین، بررسی‌های بیشتر پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

PERSIANN-CCS؛ PDIR-Now؛ بارش؛ سنجش از دور؛ سیل

مراجع