تأثیر نوع و میزان مصرف زئولیت طبیعی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارزن معمولی (Panicum miliaceaum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1400  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.70664.1046

نویسندگان

زهرا رضایی¹؛ محمدعلی بهدانی ²؛ عباس خاشعی سیوکی³؛ علیرضا صمدزاده⁴

¹کارشناس ارشد رشته اگرواکولوژی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

²استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند.

³استاد گروه آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

⁴دانشگاه بیرجند

چکیده

در سال‌های اخیر مصرف بی‌رویه نهاده‌های کشاورزی به‌ویژه کودهای شیمیایی و روش‌های رایج تولید محصولات زراعی مشکلاتی را بوجود آورده که موجب توجه بیشتری به کشاورزی پایدار شده است. زئولیت‌ها ازجمله کانی‌های طبیعی هستند که دارای ارزش غذایی نیز بوده و می‌تواند گامی در راستای دستیابی به کشاورزی پایدار محسوب شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر نوع و مقدار زئولیت طبیعی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارزن معمولی (رقم پورسو) (با هدف برداشت دانه) در سال زراعی 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار نوع زئولیت (کلسیک گرانول، کلسیک پودری، پتاسیک گرانول و پتاسیک پودری) در سه سطح (صفر،۵ و ۱۰ تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد کاربرد انواع مختلف زئولیت سبب افزایش معنی‌دار صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در خوشه در سطح احتمال پنج درصد و عملکرد دانه، کارایی مصرف آب در سطح احتمال یک درصد در مقایسه با تیمار شاهد (عدم کاربرد زئولیت) شد. افزایش کاربرد زئولیت از 5 به 10 تن در هکتار موجب افزایش معنی‌دار تعداد خوشه در هر بوته، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب شد، لذا با کاربرد بهینه این کود تا حدودی از اثرات تنش خشکی بر گیاهان کاسته می‌گردد و جهت معرفی در مناطق خشک توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

اندازه زئولیت؛ کشاورزی پایدار؛ غلات