رویکرد اقتصادی به حقوق اثبات دعوا

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 28، شماره 20، اسفند 1400، صفحه 1-25   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2022.41899

نویسندگان

ایرج بابایی¹؛ شاهین شامی اقدم^{* 2}

¹دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

²دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

اثبات دعوا به‌عنوان مهم‌ترین رکن دادرسی، دربردارنده قواعدی تحت عنوان حقوق اثبات دعوا است. حقوق اثبات دعوا نسبت به شاخه‌های ماهوی حقوق کمتر مورد اقبال واقع شده است. بااین‌حال، تحلیلگران اقتصادی حقوق، قواعد اثبات را نیز با متدولوژی خاص خود مورد بررسی‌های هنجاری و توصیفی قرار داده‌اند. رویکرد اقتصادی به اثبات دعوا که از حیث هدف بر حداقل سازی هزینه‌های کشف واقع و نیز تخصیص بهینه خطاهای اثباتی بین اصحاب دعوا و از حیث شیوه تحلیل بر یافته‌های علم اقتصاد کلاسیک و رفتاری متکی است، در ایران سال‌های اولیه رشد خود را طی می‌کند. با بررسی تألیفات گوناگون، ملاحظه می‌شود که از یک‌سو رویکرد کلاسیک به‌عنوان رویکردی پایه‌ای در تحلیل اقتصادی اثبات دعوا، با فرض رفتار عقلانی و مدل‌های اقتصادی و در مقابل، رویکرد رفتاری با زیر سؤال بردن این فرض با توجه به یافته‌های روان‌شناسی و علوم رفتاری خصوصاً مسئله خطاهای شناختی، دو محور اصلی مطالعات این حوزه را تشکیل می‌دهند. این یافته‌ها هرچند بیشتر از آنکه هنجاری باشند، توصیفی هستند، اما حاکی از ناکارآمدی برخی جنبه‌های اثباتی موجود حقوق ایران ازجمله، گواهی، کارشناسی و علم قاضی است. لذا می‌توان استدلال نمود که حقوق اثبات دعوای ایران در جنبه‌های مختلف واجد وصف کارآمدی نبوده و نیازمند تغییرات متعدد است.
 

کلیدواژه‌ها

تحلیل اقتصادی؛ ادله اثبات؛ کارآمدی دادرسی

مراجع

References

[1] Arabian A. (1385). The philosophy of admisiblity of judge’s own intuitive knowledge in decision making and the critics, Analytical philosophy review, 7 (in Persian)

[2]Allen, R. J. (2013). Evidence, Probability, and the Burden of Proof . Arizona Law Review, 602

[3] Bandes, S. A. (2014). Emotion, Proof and Prejudice: The Cognitive Science of Gruesome Photos and Victim Impact Statements. Arizona State Law Journal 1003.

[4] Bernardo, A. E. (1999). A Theory of Legal Presumptions. Journal of Law, Economics, and Organization.

[5] Daughety, A. F. (1999). On the Economics of Trials: Adversarial Process, Evidence and Equilibrium Bias. Journal of Law, Economics and Organization.

[6]Davarpanah M. (1383). Interdisciplinary relations in human studies, Educational and psychological studies review, 5-2 (in Persian)

[7]Ebrahimizadeh, A. (1396). The concept of judge’s own intuitive knowledge in decision making, discourse of jurisprudence and principle, 73-86. (in Persian)

[8]Hesarkhani, F. Pourostad, M. (1394). Economic Analysis of civil procedure based on costs, Comparative legal research review, 8-28(in Persian)

[9] Hock Lai, H. ( 2015). The Legal Concept of Evidence. (E. N. Zalta, Ed.) The Stanford Encyclopedia of Philosophy.

[10] Jones, O. D. (2014). Why Behavioral Economics Isn't Better, and How it Could Be. Vanderbilt Law and Economics Research Paper No. 14-30; Vanderbilt Public Law Research Paper No. 14-32.

[11] Kahn Dan, M. (2010). The economics –conventional behavioral and political—of "subsequent remedial measures" evidence". faculty scholarship series.

[12] Korobkin, R. B. (2000). Law and Behavioral Science: Removing the Rationality Assumption from Law and Economics. California Law Review.

[13] Parchomovsky, G. a. (2010). The Distortionary Effect of Evidence on Primary Behavior. Harvard Law Review, Vol. 124, 518.

[14] Parchomovsky, G. a. (2014). Catalogs. Columbia Law Review, 165-209.

[15] Pardo, M. S. (2005). The Field of Evidence and the Field of Knowledge. Law and Philosophy.

[16] Pardo, M. S. (2007). Testimony. Tulane Law Review, Vol. 82.

[17] Pardo, M. S. (2013). The Nature and Purpose of Evidence Theory. Vanderbilt Law Review, 559-561.

[18] Parisi, F. a. (2005). The Law and Economics of Irrational Behavior: An Introduction. George Mason Law & Economics Research Paper No. 04-16.

[19] Parker, J. S. (2007). Economics of Evidence and Proof. (D. S. ty, Ed.) Encyclopedia of Law and Sociey and Proof: Sage Publications.

[20] Ponasanapalli, S. S. (2012). A Critical Analysis of Indian Law on Electronic Evidence. The IUP Law Review, 49-63.

[21] Posner, R. A. (1999). An Economic Approach to the Law of Evidence. University of Chicago Law School.

[22]Sanchirico, C. W. (2010). Models of Evidence: Survey and Assessment. University of Pennsylvania Institute for Law & Economics Research Paper No. 10-28.

[23] Shavell, S. (1982). The social versus the private incentive to bring suit in a caosly legal system. Harvard University Press,Journal of legal studies, 333.

[24] Spellman, m. j. (2016). The phsycological foundations of evidence law. nyu press.

[25]Stein, A. (2015). The New Doctrinalism: Implications for Evidence Theory. University of Pennsylvania Law Review, Vol. 163, 2085-2107.

[26] Tavasoli Jahromi M. (1382). The facts and proof. Faculty of law and political sciences review (Tehran University), 62-512(in Persian)

[27] Ayebnia. M, mashhadi Ahmad A. Motavaseli M. (1389). Some critics on defects of classical economics, Econmic research paper (Allameh Tabatabae’i University), 10-4(in Persian)

[28] Tusi A. (1390). The methodology of law & economics, Legal researches review, 4(in Persian)

[29] Vars, F. E. (2013). Behavioral Economics and Evidence Law. U of Alabama Legal Studies Research Paper No. 2269775.

[30] Wittlin, M. (2015). Hindsight Evidence. Columbia Law Review1323, 1323.

[31] Wright, J. D. (2012). Behavioral Law and Economics: Its Origins, Fatal Flaws, and Implications for Liberty. Northwestern University Law Review, Vol. 106, No. 3.

[32] Zywicki, T. J. (2018). The Behavioral Economics of Behavioral Law & Economics. Review of Behavioral Economics, Vol. 5, No. 3-4