Identifying the Theory of the Impossibility of Deterring Rationality-based Banāʾāt (Common Performances) in the Context of Examining the Views of Muḥaqiq Isfahānī and Shahīd Șadr

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 2, Volume 55, Issue 2 - Serial Number 133, September 2023, Pages 31-51   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/jfiqh.2022.72805.1200

Authors

Ali Asghar Afshari^{* 1}; Hamid Ansari²

¹Graduated with a PhD in jurisprudence and fundamentals of Islamic law from the University of Tehran

²Assistant Professor, University of Tehran

Abstract

The famous ʾUṣūlīs have considered the validity of Banā-yi ʿUqalā (The common performance of the wise) to be subject to the non-repeal of the Sharīʿah. The study of Muḥaqiq Isfahānī and Muḥammad Bāqir Șadr’s views about Banā-yi ʿUqalā shows that both of them, like other ʾUṣūlīs, considered the validity of Banā-yi ʿUqalā to depend on non-repeal; But they have introduced the validity of Banā-yi ʿUqalā as being based on rationality. Is it possible to arrive at the theory of the impossibility of deterring Banāt which are based on rationality by analyzing that they are based on rationality? This essay tries to represent the concept of rationality of Banāʾāt-i ʿUqalā by using a descriptive-analytical method. Based on this framework, the study proves the theory of the impossibility of deterring rationality-based Banāʾāt.
The identification of the theory of the impossibility of deterrence from the rationality-based Sīrahs is done with the aim of achieving the validity of the Sīrahs after the era of the Innocents (pbuh), in addition to facilitating the compatibility of Islamic law with the rationality of the time. The research contends that the necessities of life and expediencies of the governing system are the determining factors of the rationality of Sīrah and any Banā which is based on the necessities of life and expediencies of the governing system is irrevocable.

Keywords

Banā-yi ʿUqalā; intrinsic validity; criterion of Ḥusn and Qubḥ

References

ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله. الإشارات و التنبیهات. قم: ب‍وس‍ت‍ان‌ ک‍ت‍اب‌، مرکز النشر التابع لم‍ک‍ت‍ب‌ الإع‍لام‌ الإس‍لامی‌‌. 1381.

اصفهانى، محمدحسین. نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. قم: سید الشهداء. چاپ‌اول، 1374.

انصارى، مرتضى‌بن‌محمدامین. مطارح الأنظار. قم: مجمع الفکر الإسلامی. چاپ‌دوم، 1383.

آملى، محمدتقى. منتهى الوصول الى غوامض کفایة الأصول. تهران: چاپخانۀ فردوسی. چاپ‌اول، بی‌تا.

بهجت، محمدتقى. مباحث الأصول. قم: شفق. چاپ‌اول، 1388.

حسینى سیستانى، على. الرافد فی علم الأصول. مقرر: منیر قطیفی. قم: لیتوگرافی حمید. چاپ‌اول، 1414ق.

حسینى شیرازى، صادق. بیان الأصول. قم: دار الأنصار. چاپ‌دوم، 1427ق.

صدر، محمدباقر. بحوث فی علم الأصول. مقرر حسن عبدالساتر. بیروت: الدار الإسلامیة. چاپ‌اول، 1417ق.

صدر، محمدباقر. بحوث فی علم الأصول. مقرر: محمود‌ هاشمی شاهرودی. قم: مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع). چاپ‌سوم، 1417ق.

صدر، محمدباقر. مباحث الأصول. مقرر: کاظم حسینی حائری. قم: مکتب الإعلام الإسلامی. چاپ‌اول، 1408ق.

فخلعی، محمدتقی. «پژوهشی در چیستی سیره عقلا و نسبت آن با حکم عقل»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول. ش84، 1389، ص 97 تا 126.  10.22067/FIQH.V0I0.3165

فخلعی، محمدتقی، مجتبی ولی‌اللهی. «بررسی شرط معاصرت سیرۀ عقلا با عصر معصومان»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول. ش85، 1389، ص 85 تا 104. 10.22067/FIQH.V0I0.7925

فیض، علیرضا. «عرف عقلاء2»، جستارهای فلسفی. ش7، 1385، 107تا121.

قطب‌الدین رازی، محمدبن‌محمد. شرح الإشارات و التنبیهات للطوسی. قم: دفتر نشر الکتاب، 1403ق.

قمى، غلامرضا‌. قلائد الفرائد. قم: مؤسسۀ میراث نبوت. چاپ‌اول، 1428ق.

مظفر، محمدرضا. اصول الفقه. قم: اسماعیلیان. چاپ‌پنجم، 1375.

نائینى، محمدحسین. فوائد الأصول. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. چاپ‌اول، 1376.

نراقى، مهدى‌بن‌ابى‏ذر. جامعة الأصول. قم: کنگرۀ بزرگداشت محققان نراقی. چاپ‌اول، 1422ق.

نصیر الدین طوسی، محمدبن‌محمد. تلخیص المحصل. بیروت: دار الأضواء. 1405ق.