بازشناسی، بررسی و تحلیل اندیشه های نقدی رفیق حیلمی

جستارهای نوین ادبی

دوره 55، شماره 1 - شماره پیاپی 216، خرداد 1401، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.2022.70753.1088

نویسنده

یدالله پشابادی^*

استادیار زبان و ادبیات کردی و عضو هیأت علمی پژوهشکدهٔ کردستان‌شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

رفیق حیلمی منتقد، ادیب و نویسندۀ معاصر کرد در حوزۀ فن نقد دارای یک منظومۀ اندیشگانی انتقادی است که عمده آرا و نظرات خویش را در کتاب شعر و ادبیات کردی به ودیعه نهاده است. ساختار کار وی را می‌توان در دو بُعد نقد نظری و نقد عملی تبیین کرد. این جستار با شیوۀ توصیفی – تحلیلی در پی بازشناخت و تحلیل فن نقد، رویکردها، رهیافت‌ها و شیوه‌های نقد ادبی رفیق حیلمی است. وی در یک رویه، به بازتعریف مفاهیم و گزاره‌های حوزۀ نقد ادبی دست یازیده و در سطح دیگر شواهد شعری را بر اساس اندیشه‌های انتقادی خویش زیر بوتۀ نقد برده است. فن نقد نزد حیلمی اغلب فرستنده / شاعرمحور و در برخی موارد پیام‌محور است. واپسین بخش پژوهش به تبیین گویی ­هایی از سبک‌شناسی نقد او می‌پردازد که گاه با «ادراک بی چگونه» و مبالغه و اطلاق‌گرایی همراه است.

کلیدواژه‌ها

رفیق حیلمی؛ فنّ نقد؛ نقد ادبی کردی؛ سبک‌شناسی نقد حیلمی؛ ادبیات نوین کردی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

1111.pdf

مراجع

ابن جعفر، ق. ( بی.تا). نقد الشعر، تحقیق و تعلیق محمد عبدالمنعم الخفاجی. بیروت: دارالکتب العلمیة.

أوزون، م. (بی.تا). بدایة الأدب الکردی. ترجمۀ دلاور زنگی. [بی مشخصات نشر].

بەسیر، ک.ح. (٢٠١٥). مێژووی ڕەخنەسازی. چاپی یەکەم. هەولێر: غەزەڵنووس.

بهار، م. (1349). سبک‌شناسی. ج.2. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.

پشابادی، ی. (2021). «النظریة الأدبیة الحدیثة فی النقدین الکردی و العربی فی ضوء آراء شیخ نوری شیخ صالح و نازک الملائکة». مجلة الآداب. العدد 136 (آذار). صص 19-48.

حیلمی، ڕ. (٢٠١٠). شیعر و ئەدەبیاتی کوردی. 2بەرگ. چاپی دووهەم. هەولێر: ئاراس.

حیلمی، ن. (٢٠٠٥). بەسەرهاتی ڕەفیق حیلمی، پێداچوونەوەی کەژاڵ ئەحمەد. سلێمانی: وەزارەتی ڕۆشنبیری.

خەزنەدار، م. (٢٠٠٥). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەرگی ٦. چاپی یەکەم. هەولێر: ئاراس.

رودکی، ا. (1376). دیوان رودکی. براساس نسخۀ سعید نفیسی و ی.براگینسکی. تهران: نگاه.

ریما م. (1393). دانش‌نامه‌ نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر، محمد نبوی. چاپ پنحم. تهران: آگه.

سه‌جادی، ع. (1396). نرخ‌شناسی. چاپ اول. سنندج: انتشارات کردستان.

شفیعی کدکنی، م. (1375). صور خیال در شعر فارسی. چاپ ششم. تهران: آگاه.

 . (1383). «ادراک بی چگونه هنر». مجلۀ بخارا. ش 38. صص 189-196.

شێخ ساڵح، ش. (١٩٢٦). «ادبیات کردی». ژیان. سال 1. ژ 46. ١٦ کانوونی یەکەم.

صفوی، ک. (1390). از زبان‌شناسی به ادبیات. 2 جلد. تهران: سوره مهر.

. (1398). آشنایی با نظریه‌های نقد ادبی. چاپ اول. تهران: علمی.

عنصرالمعالی، ک. (1378). قابوس‌نامه. مصحح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی.

فتوحی، م. (1380). «تعریف ادبیات». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. شمار. 32. بهار 80. صص 171-196.

کردو، ق. (1394). تاریخ ادبیات کردی. چاپ اول. قم: عموعلی.

ل.شوکینگ، ل. (1373). جامعه‌شناسی ذوق ادبی. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. چاپ نخست. تهران: توس.

محەمەدعەبدوڵڵا، س. (٢٠١١). «ئەکتیڤیەتی چەمکی ڕەخنەی ئەدەبی له ڕۆژنامە و گۆڤاره کوردییەکانی کوردستانی عێراق-کرمانجی ناوەڕاست ١٩٢٥-١٩٧٠». گۆڤاری زانکۆی سلێمانی. ژ.٣١. ئازار. بەشی B. لل٤٣-٨٤.

مصطفی رسول، ع. (2010). الواقعیة فی الأدب الکردی. ط.2. أربیل: آراس.

نورگوا، ن. (1394). فرهنگ سبک‌شناسی. ترجمۀ احمد رضایی و مسعود فرهمند. چاپ اول. تهران: مروارید.

یوشیج، نیما (علی اسفندیاری نوری). (1368). درباره شعر و شاعری. گردآوردۀ سیروس طاهباز. تهران: دفترهای زمانه.

http://rijaldb.com(99/08/14 & 12/07/1400)