تکوین صدرایی و فرگشت نئوداروینیستی، بررسی تطبیقی پیدایش انسان در دو نظریه

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 اسفند 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2022.73875.1085

نویسندگان

یحیی صباغچی ¹؛ علی اصغر احمدی²

¹مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی- دانشگاه صنعتی شریف

²دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، پژوهشگر گروه پژوهشی پویافکر

چکیده

یکی از مصادیق چالشی تقابل سنت و مدرنیته، نظریه تکامل انواع داروین است. عموما افراد سنتی در نقد نظریه تکامل، إشکالات لامارک و داروین را از منظر زیست‌شناسان بیان می‌کنند و نتیجه می‌گیرند نظریه تکامل غلط است. در فضای فلسفی-کلامی ایران، نئوداروینیسم مورد غفلت قرار گرفته است. نقد نظریه تکامل با غفلت عمدی از نئوداروینیسم، محقق را دچار مغالطه حمله به مترسک می‌کند. این مقاله برای رفع این کاستی نوشته شده است. جهت تحدید موضوع با قابلیت ارائه در مقاله، نئوداروینیسم با نظرات ملاصدرا مقایسه شده است. در این مقاله، پس از بیان سیر تاریخی مختصر دربارۀ تفکر تکاملی در خلقت انسان، دیدگاه صدرایی دربارۀ تکوین انسان مطرح شده و تطبیقات دو دیدگاه در بخشهای مختلفی از مقاله صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر بعد از تبیین موازین ملاصدرا و نئوداروینیسم درباره پیدایش انسان به این نتیجه اصلی رسید که این دو تفکر در موارد مادی(طبیعیات) با هم تطابق دارند ولی در موارد ماوراءالطبیعه با هم تفاوت دارند هر چند که این تفاوت به تضاد نمی‌رسد. روش پژوهش این مقاله، کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

تکامل؛ نئوداروینیسم؛ تبدل انواع؛ ملاصدرا؛ داروین