ارزیابی واکنش ارقام مختلف لوبیا به قارچ‌های Macrophomina phaseolina، Rhizoctonia solani و Fusarium solani در شرایط آزمایشگاهی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2022.32784.0

نویسندگان

صدیقه محمدی ¹؛ مسلم آتش پنجه²

¹آزاد اسلامی شیراز

²دانشگاه آزاد اسلامی شیراز

چکیده

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا ناشی از قارچ‌های solani Rhizoctonia، Macrophomina phaseolina و Fusarium solani از مهم‌ترین بیماری‌های این گیاه می‌باشد. به کارگیری ارقام مقاوم و رعایت تناوب چند ساله از موثرترین روش‌های کنترل این بیماری محسوب می‌شود. به منظور بررسی میزان مقاومت ارقام لوبیا نسبت به قارچ‌های مذکور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل انجام گردید. فاکتورها عبارت بودند از رقم (دارای 5 سطح، شامل ارقام صدری، شازند، صالح، درسا و رقم گلی) و گونه قارچ (دارای 8 سطح سه قارچ به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر و شاهد بدون قارچ). واکنش ارقام لوبیا با محاسبه شدت بیماری و ارزیابی متغیرهای وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و ارتفاع بوته‌ها صورت گرفت. ارقام مورد آزمون واکنش‌های متفاوتی نسبت به قارچ‌های عامل بیماری از خود نشان دادند به طوری که کمترین و بیشترین شدت بیماری به ترتیب مربوط به رقم صدری و رقم گلی بود. بیشترین ارتفاع گیاهچه به ترتیب در ارقام صدری و شازند آلوده به قارچ‌های بیمارگر M. phaseolina، R. solani و ترکیب این دو قارچ با رقم شازند مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک اندام‏های هوایی و ریشه گیاهچه‏های بیمار در رقم صدری آلوده به قارچ F. solani مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد رقم صدری با داشتن کمترین شدت بیماری و بیشترین ارتفاع و وزن تر و خشک اندام‏های هوایی و ریشه مقاومترین رقم نسبت به هر یک از سه قارچ به تنهایی و بصورت ترکیبی بود. لذا جهت مدیریت بیماری‌های فوق، استفاده از رقم صدری در زراعت لوبیا توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی مقاومت؛ ارقام؛ پوسیدگی؛ شدت بیماری‌زایی

مراجع