ارزیابی واکنش ارقام مختلف لوبیا به قارچ‌های Macrophomina phaseolina، Rhizoctonia solani و Fusarium solani در شرایط آزمایشگاهی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 1، دوره 36، شماره 2 - شماره پیاپی 56، شهریور 1401، صفحه 141-151   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2022.32784.0

نویسندگان

صدیقه محمدی^* ؛ مسلم آتش پنجه

دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

چکیده

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا ناشی از قارچ­های solani Rhizoctonia، Macrophomina phaseolina و Fusarium solani از مهم‌ترین بیماری‌های این گیاه می‌باشد. به کارگیری ارقام مقاوم و رعایت تناوب چند ساله از موثرترین روش‌های کنترل این بیماری محسوب می­شود. به منظور بررسی میزان مقاومت ارقام لوبیا نسبت به قارچ‌های مذکور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل انجام گردید. فاکتورها عبارت بودند از رقم (دارای 5 سطح، شامل ارقام صدری، شازند، صالح، درسا و رقم گلی) و گونه قارچ (دارای 8 سطح سه قارچ به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر و شاهد بدون قارچ). واکنش ارقام لوبیا با محاسبه شدت بیماری و ارزیابی متغیرهای وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و ارتفاع بوته­ها صورت گرفت. ارقام مورد آزمون واکنش­های متفاوتی نسبت به قارچ­های عامل بیماری از خود نشان دادند به طوری که کمترین و بیشترین شدت بیماری به ترتیب مربوط به رقم صدری و رقم گلی بود. بیشترین ارتفاع گیاهچه به ترتیب در ارقام صدری و شازند آلوده به قارچ­های بیمارگر M. phaseolina، R. solani و ترکیب این دو قارچ با رقم شازند مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک اندام‏های هوایی و ریشه گیاهچه‏های بیمار در رقم صدری آلوده به قارچ F. solani مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد رقم صدری با داشتن کمترین شدت بیماری و بیشترین ارتفاع و وزن تر و خشک اندام‏های هوایی و ریشه مقاومترین رقم نسبت به هر یک از سه قارچ به تنهایی و بصورت ترکیبی بود.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی مقاومت؛ ارقام؛ پوسیدگی؛ شدت بیماری‌زایی

مراجع

1. Asad, S., Shafiallah, R., & Ahmed, I. (2017). Differential reaction of sunflower genotypes to isolates of Macrophomina phaseolina. Proceeding of the 13^th International sunflower Conference. Italy, 2: 977_ 979.
2. Boyd, L.A., Ridout, C., O'Sullivan, D.M., Leach, J.E., & Leung, H. (2013). Plant–pathogen interactions: disease resistance in modern agriculture. Trends in Genetics 29(4): 233-240. https://doi.org/10.1016/j.tig.2012.10.011.
3. Banniza, S., Sy, A.A., Bridge, P.D., Simons, S.A., & Holderness, M. (2011). Characterization of populations of Rhizoctonia solani in paddy rice fields in Cote d'Ivoire. Phytopathology 89(5): 414-420. https://doi.org/10.1094/PHYTO.1999.89.5.414.
4. Belete, E., Ayalew, A., & Ahmed, S. (2013). Associations of biophysical factors with faba bean root rot (Fusarium solani) epidemics in the northeastern highlands of Ethiopia. Crop Protection 52: 39-46. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2013.05.003.
5. Behroozi, R., Jafari, N., Akbari Noghani, K., Ahmadian, G.R., Rahimzadeh, K., Rigi, G., & Forouzan, A. (2015). Biological control of Macrophomina phaseolina pathogenic fungus using Streptomyces sampled from deposits of northern Iran. 12^th genetics convention of Iran 14(6): 107-112. (In Persian with English abstract)
6. Bohlooli, A.S., & Farhangian, K. (2009). The assessment of different species of beans reacting to five samples of R. solani in greenhouse. Giah va Zistboom Scientific Journal 25(7): 85-97.
7. Carvalho, D.D., Lobo Junior, M., Martins, I., Inglis, P.W., & Mello, S. 2014. Biological control of Fusarium oxysporum sp. phaseoli by Trichoderma harzianum and its use for common bean seed treatment. Tropical Plant Pathology 39(5): 384-391. https://doi.org/10.1590/S1982-56762014000500005.
8. Dubin, H.J., & Ginkel, M.V. (2008). The status of wheat diseases and disease research in warmer areas. In Wheat for the nontraditional warm areas: a proceedings of the International Conference July 29-August 3 1990 Foz do Iguaçu, Brazil, 125-45.
9. De Alwis, R., Fujita, K., & Ashitani, T. (2009). Induced monoterpene and lignin production in mechanically stressed and fungal elicited cultured Cupressus lusitanica Plant Biotechnology Reports 3: 57–65.
10. Glenn, E., & Brown, J. (1998). Effects of soil salt levels on the growth and water use efficiency of Atriplex canescens (Chenopodiaceae) varieties in drying soil. American Journal of Botany 85(1): 10-10. https://doi.org/10.2307/2446548.
11. Gheshm, R., & Kafi, M. (1999). Industrial tomato from planting to harvest. Iranian Student Book Agency Journal 21: 80-85.
12. Hill, J.P., & Blunt, D.L. (1994). Wheat seedling response to root infection by Cochliobolus sativus and Fusarium acuminatum. Plant Disease 78(12): 1150-1152.
13. Mengistu, A., & Paris, L. (2003). Comparison of disease assessments of soybean genotypes in the presence of charcoal rot. Phytopathol 14: 93-61.
14. Maurhofer, M., Keel, C., & Défago, G. (1995). Influence of plant species on disease suppression by Pseudomonas fluorescens strain CHAO with enhanced antibiotic production. Plant Pathology 44(1): 40-50. https://doi.org/10.1111/j.1365-3059.1995.tb02714.x.
15. Mohammadi, H., & Banihashemi, (2005). Propagation, pathogenicity and stability of fusarium producing wilt and root rot of chickpea in Fars province. Plant Diseases 41: 687-708. (In Persian with English abstract)
16. Majnoun Hosseini, N. (2008). Grain legume production. University of Tehran, Iran, 9: 15-34. (In Persian with English abstract)
17. Mijatovic, M., Zecevic, B., Ivanovic, M., & Obradovic, A. (2005). Diseases of pepper in Serbia and results of breeding for resistance. Folia Hort17: 53-60.
18. Manafi, R., Banai Ahari, A.A., Arzanloo, M., & Valizadeh, (2012). The assessment of the resistance of common species of greenhouse tomato to Fusarium Wilt disease in East Azerbaijan Province and the evaluation of the possibility of biological control of this disease. Sustain Agriculture Journal 22(1): 145-158.
19. Obala, , Mukankusi, C., Rubaihayo, P.R., Gibson, R., & Edema, R. (2012). Improvement of resistance to Fusarium root rot through gene pyramiding in common bean. African Crop Science Journal 20: 1-13. https://hdl.handle.net/10568/96296.
20. Panella, L., & Ruppel, E.G. (1996). Availability of Germplasm for resistance against Rhizoctonia In Rhizoctonia species: Taxonomy, Molecular Biology, Ecology, Pathology and Disease Control 14(10): 515-527.
21. Philips, A.K. (2009). Toxicity and repellency of essential oils to the German Cockroach (Dictyoptera:Blattellidae) [MS thesis]. Auburn University, Auburn, Albama.
22. Ruuhola, T., & Yang – Annals, (2005). Wound-induced oxidative responses in mountain birch leaves. Annals of Botany 97(1): 29–37. https://doi.org/10.1093/aob/mcj005.
23. Rajabi, A. (2002). Tomato diseases (translation). Academic publication center, 352- 354. (In Persian with English abstract)
24. Raja Sekhar, N., & Chand, (2001). Effect of host nutrition on Mungbean Yellow Mosaic Virus, Anthracnose, Root Rot and Leaf Crinkle of Mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek]. Indian Journal of Plant Protection 29: 88-91.
25. Shamim, M.D., Kumar, D.E.E., Srivastava, I., Pandey, P.A., & Singh, K.N. (2014). Evaluation of major cereal crops for resistance against Rhizoctonia solani under green house and field conditions. Indian Phytopathol 67: 42-48.
26. Sharma, M., & Pande, S. (2013). Unravelling effects of temperature and soil moisture stress response on development of dry root rot (Rhizoctonia bataticola (Taub). Butler in Chickpea. American Journal Plant Science 4: 584-589. http://dx.doi.org/10.4236/ajps.2013.43076.
27. Vilgalys, R., & Cubeta, M.A. (1994). Molecular systematics and population biology of Rhizoctonia. Annual Review Phytopathology 32: 135–155.
28. Yang, J., & Verma, P.R. (1992). Screening genotype for resistance to Pre-emergence damping-off and Post-emergence seedling root rot of oilseed rape and canola caused by Rhizoctonia solani AG2-1. Crop Protection 11: 443–448.