بررسی آثار و پیامدهای بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی مهاجر (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 5، دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 42، فروردین 1402

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2022.68575.1012

نویسندگان

سید هادی طیب نیا^{* 1}؛ علی ایزدی²

¹دانشگاه سیستان و بلوچستان

²دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی/ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

طرح مسئله: بخش غیررسمی یک موضوع بسیار مهم و چالشی در دهه­های اخیر در شهرهای کشورهای جهان سوم بوده است. در این راستا مهاجرت به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل تاثیر گذار در استان خراسان رضوی نقش بسیار مهم و پررنگی را در خانوارهای روستایی را  ایفا می­کند. با توجه به اینکه اغلب خانوارهای روستایی از مهارت و استعداد کافی برای مشتغل شدن در کارهای شهری را ندارند به بخش غیررسمی روی می­آورند. در این میان، بخش غیررسمی توانسته تبعات و آثار مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی را بر بنیان خانواده­های مهاجر بگذارد.
هدف: هدف پژهش حاضر، بررسی آثار و پیامدهای بخش غیررسمی بر خانوارهای روستایی مهاجر در دهستان رشتخوار واقع در خراسان رضوی است.
روش: این پژوهش به روش توصیفی‌– تحلیلی انجام گردیده است. مطالعات میدانی تحقیق، در سطح روستا و خانوار صورت گرفته است. در این راستا،آثا و پیامدهای بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی در 300 مورد(افراد مهاجرت کننده) در این دهستان مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور، ابتدا ضمن مطالعات اسنادی و بازدید­های اولیه میدانی، طیف گسترده­ای از شاخص‌ها متناسب با شرایط روستاهای مورد مطالعه تعیین گردیدند. سپس جمع­آوری داده­ها براساس شاخص­های انتخابی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها نیز از تحلیل‌های آماری و فضایی و نرم‌افزارهایSPSS و تکنیک کوپراس استفاده گردید.
نتایج : در یافته­های پژوهش با توجه به آزمون فریدمن، عامل اقتصادی با میانگین(21/4) بالاترین رتبه را در بررسی آثار و پیامدهای بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی مهاجر به خود اختصاص داده است و عامل فرهنگی با میانگین(46/3) از پایین­ترین رتبه برخوردار بوده است.
نوآوری: پژوهش حاضر از این نظر اهمیت دارد که با بیان آثار و پیامدهای بخش غیررسمی در خانوارهای روستایی مهاجر، می­توان گام مهمی در راستای  ماندگاری خانوارها در سطح دهستان برداشت .

کلیدواژه‌ها

مهاجرت؛ بخش غیررسمی؛ اثرات بخش غیررسمی؛ دهستان رشتخوار

مراجع