پاسخ فاکتورهای رشدی و فیزیولوژیکی پاجوش‌های زرشک بی‌دانه (Berberis vulgaris L.) تلقیح شده با باکتری‌های محرک رشد گیاه به شوری آب آبیاری

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1400  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.74621.1126

نویسندگان

سعید دقیقی ¹؛ فرهاد آذرمی آتاجان²؛ نسیبه چوپانی آقچ³

¹عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند

²استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

³دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

چکیده

چکیده

استفاده از باکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) از روش‌های نوین برای افزایش تحمل گیاه به تنش شوری است. به‌منظور بررسی نقش باکتری‎های محرک رشد گیاه بر رشد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی پاجوش‌های زرشک تحت تنش شوری، مطالعه‌ای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد که فاکتورهای آزمایش شامل باکتری‎های محرک رشد گیاه در سه سطح (شاهد (بدون تلقیح) و تلقیح با باکتری‎های Pseudomonas sp. P1 و Pseudomonas sp. P2) و شوری آب آبیاری در سه سطح (شاهد، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر از منبع کلرید سدیم) بود. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری موجب کاهش وزن خشک برگ، غلظت کلروفیل و کاروتنوئید، مقدار نسبی آب و نسبت پتاسیم به سدیم برگ پاجوش‌های زرشک شد. در مقابل با افزایش شوری، مقدار پرولین و قند کل و غلظت عناصر فسفر، سدیم و کلر برگ افزایش یافت. همچنین تلقیح با باکتری‎ها وزن خشک برگ، کلروفیل، کاروتنوئید، غلظت پتاسیم، محتوای نسبی آب و نسبت پتاسیم به سدیم را بویژه در شرایط شور افزایش داد. همچنین در شرایط شور، غلظت سدیم، کلر، فسفر، پرولین و قند کل در برگ پاجوش‌های زرشک تلقیح شده با باکتری‎ها کاهش یافت. بیشترین مقدار وزن خشک برگ (70/0 گرم)، کلروفیل کل (92/0 میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، کاروتنوئید (51/0 میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، پتاسیم برگ (48/0 درصد) و قند کل برگ ( 7/43 میلی‎گرم بر گرم وزن خشک) از کاربرد باکتری‌های محرک رشد گیاه در شرایط بدون تنش شوری بدست آمد. همچنین کاربرد باکتری‎ها در شرایط شور منجر به کاهش مقدار فسفر و قند کل و در شرایط غیر شور موجب افزایش مقدار این شاخص‌ها شد. به نظر می‎رسد باکتری‎های محرک رشد گیاه با سازوکارهای مختلفی مانند جذب آب و عناصر غذایی باعث تعدیل و تنظیم اسمزی در پاجوش‌های زرشک شده و موجب افزایش مقاومت آنها در برابر تنش شوری آب آبیاری شده است.

کلیدواژه‌ها

تنش شوری؛ تنظیم اسمزی؛ ریزجانداران مفید خاکزی؛ زرشک؛ عناصر غذایی

مراجع