دیه و ارش شکستگی بینی کودک

فقه و اصول

مقاله 3، دوره 55، شماره 2 - شماره پیاپی 133، شهریور 1402، صفحه 53-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2022.72008.1166

نویسندگان

رضا پورصدقی^{* 1}؛ سید یوسف علوی وثوقی²

¹پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه قم

²استادیار دانشگاه قم

چکیده

شکستگی استخوان بینی از موارد شایع شکستگی است که در کتب فقهی، حکم آن بیان شده است. به‌نظرمی‌‎رسد بینی در کتب فقهی به‌طور مطلق، استخوانی واحد محسوب شده و دیهٔ شکستگی آن نیز طبق چنین انگاره‎ای تعیین شده است و این در حالی است که استخوان بینی کودک کاملاً به هم متصل نیست و از منظر پزشکی و عرف، استخوان متعدد به شمار می‌رود. در این نوشتار به‌روش تحلیلی‌انتقادی این سؤال بررسی می‌شود که اگر شکستگی مشابه بزرگسالی که منجر به شکل‎گیری یک شکستگی است، در بینی کودک منجر به شکستن دو استخوان نزدیک به هم شود، یک شکستگی به‌شمارمی‌رود یا دو شکستگی؟ نبود روایت در مسئلهٔ شکستگی استخوانِ بینی، بررسی این مسئله را با پیچیدگی مواجه کرده است. نتیجه جستار حاضر نشان می‌دهد که از میان ادلهٔ ارائه‌شده برای برابری دیهٔ شکستگی استخوان بینی کودکان و بزرگسالان، دلیل کافی برای اثبات برابری وجود دارد. مهم‎ترین دلیلی که برای برابری دیه می‌‎توان اقامه کرد، مراجعه به اطلاق روایات مشابه در استخوان‎‌های دیگر کودک است که وضعیتی مشابه دارد و اطلاق کلام فقها در بیان حکم مسئلهٔ دیهٔ شکستگی نیز مؤید چنین نتیجه‎ای است.

کلیدواژه‌ها

شکستگی؛ استخوان؛ بینی کودک؛ دیه و ارش

مراجع

ابن‌بابویه، محمدبن‌على‌. کتاب من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌دوم، 1413ق.

ابن‌حمزه، محمدبن‌على‌. الوسیلة إلى نیل الفضیلة. قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى(ره). 1408ق.

الهی، بهرام. استخوان شناسی به همراه مفاصل. تهران: جیحون. چاپ‌بیست‌ودوم، 1388.

تبریزى، جواد. تنقیح مبانی الأحکام: کتاب الدیات. قم: دار الصدیقة الشهیدة(س). 1428ق.

حکیم، محسن. مستمسک العروة الوثقى. قم: دار التفسیر. 1416ق.

حلى، محمدبن‌حسن. ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: اسماعیلیان. چاپ‌اول، 1387ق.

حسینی مراغى، عبد‌الفتاح‌بن‌علی. العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌اول، 1417ق.

خویى، ابوالقاسم. مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسۀ احیاء آثار امام خویی(ره). 1422ق.

خویى، ابوالقاسم. موسوعة الإمام الخویی. قم: مؤسسۀ احیاء آثار امام خویی(ره). 1418ق.

شهید اول، محمدبن‌مکى. غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد. قم: دفتر تبلیغات اسلامى. 1414ق.

شهید ثانى، زین‌الدین‌بن‌على. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. محشّى: کلانتر. قم: کتاب‌فروشى داورى. 1410ق.

شهید ثانى، زین‌الدین‌بن‌على. مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسهٔ معارف اسلامی. 1413ق.

صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ‌هفتم، 1404ق.

صیمرى، مفلح‌بن‌حسن. غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار الهادی. چاپ‌اول، 1420ق.

طوسى، محمدبن‌حسن. المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: مرتضوی. چاپ‌سوم، 1387ق.

طوسى، محمدبن‌حسن. النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دار الکتاب العربی. چاپ‌دوم، 1400ق.

طوسى، محمدبن‌حسن. تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ‌چهارم، 1407ق.

علامه حلى، حسن‌بن‌یوسف. تبصرة المتعلمین فی احکام الدین. تهران: مؤسسۀ چاپ و نشر. 1411ق.

علامه حلى، حسن‌بن‌یوسف. ارشاد الأذهان الى احکام الإیمان، قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌اول، 1410ق.

قانون مجازات اسلامی. مصوب 1392.

کلینى، محمدبن‌یعقوب. الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ‌چهارم، 1407ق.

مفید، محمدبن‌محمد. المقنعة. قم: کنگرۀ جهانى هزارۀ شیخ مفید. 1413ق.

مقدس اردبیلى، احمدبن‌محمد. مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى. 1403ق.

موسوی خوانسارى، احمد. جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: اسماعیلیان. چاپ‌دوم، 1405ق.

نگهدار، فریدون. آناتومی استخوان و مفاصل. تهران: نور دانش. چاپ‌پنجم، 1390.

Poublon RM.Verwoerd CD.Verwoerd-Verhoef HL. Anatomy of the upper lateral cartilages in the human newborn. Rhinology, 1990, Mar28,1 , 41-5.PMID: 2336524.

Alcaraz N.Lawson W. Trauma of the nose and nasoethmoid complex in children and adolescents.  Facial Plast Surg Clin North Am.  1999, 7, 175–84.

https: //www. n cbi. n lm. n ih. g ov/pmc/articles/PMC3199823.

www. v erywellhealth. c om/nasal-bone-anatomy-4588034

https: //www. n cbi. n lm. n ih. g ov/pmc/articles/PMC/ 3199823.

academic. o up. c om/asj/article/35/3/242/201155

entokey. c om/pediatric-rhinology-developmental-aspects-and-surgery

citation-2www. v erywellhealth. c om/nasal-bone-anatomy- 4588034.