وضعیت سین‌کیانگ و روابط چین و ترکیه

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 3، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مهر 1401   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2022.70347.1070

نویسندگان

حسین اصغری ثانی^{* 1}؛ سیدمسعود موسوی شفائی²؛ مریم برازجانی³

¹دانش‌آموختۀ دکترای روابط بین‌الملل(نویسندۀ مسئول)

²دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی، تهران، ایران

³دانش آموخته دکتری روابط بین الملل

چکیده

منطقۀ خودمختار سین‌کیانگ از دوران سلسلۀ هان، برای حاکمان چینی درحکم یک معمای پیچیده عمل کرده و مردم آن در حوزه‌های فرهنگی، مذهبی، قومی و... متفاوت بوده‌اند. افزون‌براین، ویژگی‌های جغرافیایی و وجود یک منطقۀ مرزی از عوامل دیگری است که کنترل چین بر این منطقه را به‌چالش کشیده است. با شروع سال 1949، چین با جدایی‌طلبی اویغورها و استقلال ترکستان شرقی، به‌عنوان یک معضل داخلی، روبه‌رو شد. از اوایل دهۀ 1990، چین، جنبه‌های بین‌المللی این معضل را به‌رسمیت شناخت و مجبور به مقابله با تجلی‌های خارجی آن شد. این سیاست جدید، روابط چین با ترکیه را که افزون‌بر پیوندهای تاریخی، زبانی، مذهبی و فرهنگی با اویغورهای مسلمان، به‌لحاظ ایدئولوژیکی هم از ملی‌گرایی اویغور الهام گرفته و جایگاه مناسبی برای پناهندگان اویغور است، تحت تأثیر قرار داد؛ بنابراین، نگارندگان قصد دارند به این پرسش پاسخ دهند که «وضعیت سین‌کیانگ چه تأثیری بر روابط چین و ترکیه داشته است؟» به‌نظر می‌رسد، کیفیت و کمیت روابط چین و ترکیه پیش از دهۀ 1990، با تأثیرپذیری از دگرگونی‌های سین‌کیانگ، در وضعیت نامطلوبی بوده و تحولات سین‌کیانگ پس از دهۀ 1990، تحت تأثیر روابط اقتصادی، نظامی، و سیاسی بین دو کشور، به‌زیان اویغورها مدیریت شده است.

کلیدواژه‌ها

وضعیت سین‌کیانگ؛ اویغورها؛ ترکیه؛ چین؛ سیاست خارجی؛ دیاسپورای اویغور

مراجع