بررسی تغییرات عمقی سازند فرخی در برش الگو، حوضه رسوبی ایران مرکزی

رخساره‌های رسوبی

مقاله 5، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 27، اسفند 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.2022.42015

نویسنده

محسن علامه

دانشیار گروه زمین شناسی و مهندسی نفت، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

به منظور عمق سنجی دیرینه سازند فرخی در برش الگو (پهنه ایران مرکزی)، توالی 251 متری این سازند مورد بررسی و نمونه‌برداری قرار گرفت. ردیف رسوبات سازند فرخی در برش مورد مطالعه از نظر سنگ‌شناسی، از پایین به بالا، به سه واحد سنگ آهک‌های ضخیم تا نازک لایه، تناوب مارن ندولار با شیل سبز رنگ تیره و سنگ آهک ضخیم لایه تقسیم می‌شوند. این سازند به طور همشیب بر روی سازند هفت‌تومان قرار دارد و مرز بالایی آن با سازند چوپانان ناهمشیب است. با انجام مطالعه بر روی بخش‌های مارنی سازند فرخی در برش چینه‌شناسی روستای فرخی تعداد 9 جنس و 28 گونه از روزن‌داران شناسایی و تفکیک شد. مقایسه روزن‌داران شناور مورد مطالعه با فرم‌های موجود در ایالت‌های مختلف دیرینه زیست جغرافیایی زمان کرتاسه نشانگر شباهت این ناحیه از ایران مرکزی با ایالت تتیس است. مطالعه آماری روزن‌داران حاکی از رسوب‌گذاری سازند فرخی در بخش میانی محیط نریتیک بیرونی می‌باشد. در کامپانین پیشین سطح نسبی آب دریا در منطقه مورد مطالعه پایین و در کامپانین میانی و پسین به اوج خود می‌رسد. در گذر کامپانین ـ ماستریشتین دوباره سطح نسبی آب دریا پایین و در ابتدای آشکوب ماستریشتین افزایش می‌یابد. مطالعه آماری درصد روزن‌داران شناور (%P) به همراه درصد مورفوتایپ 3 و نیز استفاده از معادله عمق سنجی Van der Zwaan et al. (1990) نشان داد که سازند فرخی در عمق میانگین 75 متر نهشته شده است.

کلیدواژه‌ها

ایران مرکزی؛ سازند فرخی؛ برش الگو؛ روزن‌داران شناور؛ معادله عمق

مراجع