کاربرد شاخص ترکیبی جداسازی- تجزیه مصرف انرژی در بخش‌های کشاورزی و صنعت ایران

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 5، دوره 36، شماره 3 - شماره پیاپی 56، مهر 1401، صفحه 287-300   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2022.74585.1111

نویسنده

سمیه نقوی^*

دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت

چکیده

در دنیای امروز، انرژی نقـش برجسـته­ای در زمینـه­هـای مختلف اقتصادی و سیاسی ایفا می­کند. نقشی که بسیاری از کشورها را گرفتار اقتصاد تک محصولی و عـوارض ناشـی از آن و برخی دیگر را دچار مشکلات هزینه­ای ناشی از افزایش قیمت انرژی نموده و در نگاهی کلان­تر، حتـی مناسبات و مناقشات کشورها در سـطح بـین­الملـل را متـأثر ساخته است. باتوجه به محدودیت منابع انرژی پایان­پذیر و نقش آن در رشد اقتصادی، استفاده بهینه از آن، یک هدف مهم در توسعه اقتصادی هر کشور می­باشد. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات مصرف انرژی ضروری بوده و این امر مستلزم تجزیه مصرف و بررسی سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی است. در مطالعه حاضر با استفاده از شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی (LMDI)، به تجزیه سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی بخش­های صنعت و کشاورزی و سپس با استفاده از شاخص جداسازی (Decoupling) به بررسی رابطه بین مصرف انرژی و رشد تولید ناخالص داخلی در این دو بخش پرداخته شده است. نتایج تجزیه مصرف انرژی در بخش صنعت نشان داد در بیشتر سال­های مورد مطالعه، اثر شدت انرژی و در بخش کشاورزی اثر تولیدی بیشترین نقش را در تجزیه مصرف انرژی داشته است. حالت­های مختلف شاخص جداسازی و عوامل مؤثر بر مصرف انرژی در بخش صنعت و کشاورزی می­تواند به­عنوان شواهدی برای تلاش کشورها، جهت جداسازی قوی و ذخیره انرژی بخش صنعت و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. پیشرفت تکنولوژی و نوآوری می­تواند وابستگی رشد بخش­ها به مصرف انرژی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

شاخص جداسازی؛ شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی؛ کشاورزی؛ صنعت؛ مصرف انرژی

مراجع

1. Abounoori, A.A., & Nikban, A. (2009). A research on factors, affecting Intensity of energy use, based on divisia Model 1(7): 77-92.
2. 2. Amadeh, H.,Ghazi M.,& Abbasifar, Z. (2009). Causality relation between energy consumption and economic growth and employment in Iranian economy. Journal Economic Research (TAHGHIGHAT-E-EGHTESADI). 44(86): 1-38. https://doi.org/1001.1.00398969.1388.44.1.1.5.
3. Amadeh, H., & Hashemi, M. (2020). Using combined approach of logarithmic mean divisia Index and decoupling Index for Decomposition of Energy Consumption in Agricultural Sector of Iran. Iranian Energy Economics 9(33): 19-39. https://doi.org/20.1001.1.24235954.1398.9.33.2.0.
4. Ang, B.W., & Zhang, F.Q. (2006). A survey of index decomposition analysis in energy and environmental studies. Energy 25: 1145-1176. https://doi.org/10.1016/S0360-5442(00)00039-6.
5. Bagherzadeh, A. (2019). Investigating the trend of energy consumption in the agricultural sector during 5 development programs in the country. Tehran: Ministry of Jihad Agriculture, Planning Research Institute, Agricultural Economics and Rural Development.
6. Barati Malaieri, A., Hoori Jaafari, H. (2008). Investigating the energy consumption in marginal consumer sectors. Energy Economics Issues 1: 56-97.
7. Chen, X., Shuai, Ch., Zhang, Y., & Wu, Y. (2020). Decomposition of energy consumption and its decoupling with economic growth in the global agricultural industry. Environmental Impact Assessment Review 81: 1-10.8. Energy Balance, Ministry of Energy, 1395-1397. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2019.106364.
8. 8. Engo, J. (2018). Decomposing the decoupling of CO₂emissions from economic growth in Cameroon. Environmental Science and Pollution Reseach 25: 35451–35463. https://doi.org/10.1007/s11356-018-3511-z.
9. Faridzad, A. (2015). Energy Intensity decomposition analysis in Iranian Eenegy-intensive industries using the Logarithmic Mean Divisia Index with Emphasis on the Chain-Linked and Period-Wise Approach. Iranian Energy Economics 15: 87-117. https://doi.org/10.22054/jiee.2016.1881.
10. Fotros, M.H.,& Barati, J. (2011). Decomposition of Iranian energy consumption-related Co₂ emissions in economic Sectors, an index decomposition Analysis.  Energy Economics Review 8(28): 49-73.
11. Hashemi, M., & Amadeh, H. (2020). Analysis of energy consumption in sectors of industry and transportation (Integrated Approach LMDI methods and indicators. Quarterly Journal of New Economy and Trade 14(7): 125-148.
12. Khalili Araghi, A.,Sharzehi, G.A.,& Barkhordari, S. (2012). A decomposition analysis of Co₂ emissions related energy consumption In Iran.  Journal of Environmental Studies 38(61): 93-103. https://doi.org/10.22059/JES.2012.29015.
13. Long, L., & Wang, X. (2017). A study on the relationship among ecologaical loss growth and welfare level in the process of urbanization in China: based on Tapio decoupling analysis and Granger Causality test. Inquiry Into Economics 3: 98–106.
14. Luo, Y., Long, X., Wu, C., & Zhang, J. (2017). Decoupling CO₂ emissions from economic growth in agricultural sector across 30 Chinese provinces from 1997 to 2014. Journal of Cleaner Production 159: 220–228. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.05.076.
15. Mobini Dehkordi, A., & Houri Jafari, H. (2017). Analytical review on energy consumption pattern policies and plans effect on the energy intensity of Iran. Journal of Science and Technology Policy Letters (JSTPL) 7(20): 45-60. https://doi.org/20.1001.1.24767220.1396.07.3.4.8.
16. OECD (Organization for Economic Co-operation and Development). Indicators to measure decoupling of environmental pressure from economic growth. Sustainable Development. SG/SD (2002), 1/Final. Website: http://www. olis.oecd.org/olis/2002doc.nsf/LinkTo/sg-sd (2002)1-final accessed on August 28, 2010.
17. Pourebadollahan Covich, M.,  Panahi, H., Homonlo, SH., & Salehi Aba, K. (2016). Decomposing Influencing Factors of Energy Consumption Changes in the Iranian Industrial Subsectors: The lomparison of laspeyres and divisia Methods. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics 2(4): 49-70.
18. Ren, Sh., Yin, H., & Chen, X. (2014). Using LMDI the decoupling of darbon dioxide Emissions by Industry, Environmental Development 9: 61–75. https://doi.org/10.1016/j.envdev.2013.11.003.
19. Naghavi, S., Ebrahimi-Khusfi, Z., & Mirzaei, A. (2021). Decoupling pollution-agricultural growth and predicting climate change impacts on decoupling index using Bayesian network in different climatic regions. Environmental Science Poluution Researches. https://doi.org/10.1007/s11356-021-16662-9.
20. Sadeghi, Z.,Jalaee Seyed, A.,& Nikravesh, M. (2019). Investigating energy consumption performance in Iranian provinces: index decomposition analysis. Regional Development (Knowledge and Development) 25(16): 57-86. https://doi.org/10.22067/erd.v25i16.68848.
21. Tapio Petri. (2005). Towards a Theory of Decoupling: Degrees of Decoupling in the EU and the Case of Road in Finland Between 1970 and 2001, Transport Policy 12: 137–151.
22. Tavana Najar, A., & Feizi, M. (2015). Investigating the factors affecting the changes in the consumption of petroleum products in the domestic sector of Iran. 10^th International Confernce of Energy.
23. Wang, W., Liu R., Zhang, M., & Li, H. (2013). Decomposing the decoupling of energy- Related CO₂ Emissions and Economic Growth in Jiangsu Province, Energy for Sustainable Development 17(1): 62-71. https://doi.org/10.1016/j.esd.2012.11.007.
24. Wang, Q., & Wang, S. (2019). A comparison of decomposition the decoupling carbon emissions from economic growth in transport sector of selected provinces in eastern, central and western China. Journal of Cleaner Production 229: 570-581. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.04.375.
25. Zhang, M., Song, Y., Su, B., & Suni, X. (2015). Decomposition the decoupling indicator detween the economic growth and energy consumption in China. Energy Efficiency 8: 1231-1239. https://doi.org/10.1007/s12053-015-9348-0.
26. Zhang, Z.X. (2000). Decoupling China’s carbon emissions increase from economic growth: an economic analysis and policy implications. World Development 28: 739–75. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(99)00154-0.
27. Zhou, Y., & Bai, Y. (2016). Decoupling economic growth from energy consumption: an analysis of Beijing, China, Journal of Residuals Science & Technology 13(7).
28. Zhou, M., & Hu, B. (2020). Decoupling of carbon emissions from agricultural land utilization from economic growth in China. Agricultural Economics-Czech 66(11): 510-518. https://doi.org/10.17221/290/2020-AGRICECON.