بررسی برهمکنش پایه و پیوندک بر خصوصیات رشدی و باردهی درختان جوان گلابی

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.73938.1112

نویسندگان

مصطفی علیزاده فلاح¹؛ مهراب یادگاری ²؛ غلامحسین داوری نژاد³؛ سید حسین نعمتی³

¹دانشجوی دکتری گروه زراعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد واحد شهرکرد، شهرکرد

²مرکز تحقیقات گیاهان دارویی ادویه‌ای و عطری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

³گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی صفات رویشی و باردهی دو رقم گلابی درگزی و لوئیس‌بن (بیروتی) بر روی پایه-های OH×F69 و پیرودوارف در طی دو سال 1399-1398 و 1400-1399 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در باغات نمونه آستان قدس رضوی در مشهد انجام گردید. ارتفاع درخت، فاصله میانگره‌ها، میزان رشد رویشی شاخه‌های فصل جاری، قطر تنه، زاویه شاخه‌ها، سطح برگ، تعداد پاجوش، مدت زمان گلدهی، تعداد گل‌ها، درصد تشکیل میوه و عملکرد تولید میوه در نهال‌های پیوندی سه ساله ارزیابی شد. بررسی ظاهری درختان در طی سال‌های اولیه مورد بررسی نشان دهنده رشد، استقرار و وضعیت ظاهری مطلوب ارقام گلابی پیوند شده روی پایه پیرودوارف بود. ارقام و پایه‌های مورد مطالعه به‌طور معنی‌داری رشد و عملکرد میوه گلابی را در ترکیب‌های مختلف پیوندی تحت تأثیر قرار دادند. در هر دو سال مورد مطالعه ارتفاع و رشد رویشی شاخه‌های فصل جاری هر دو رقم روی پایه OH×F69 به‌طور معنی‌داری بیشتر از پایه پیرودوراف بود، با این وجود در هر دو رقم بیشترین قطر تنه در پایه پیرودوارف مشاهده گردید. بررسی زمان آغاز گلدهی و رسیدگی میوه‌ها در ترکیب‌های مختلف پیوندی نشان داد که این صفات تنها تحت تأثیر رقم بوده است و در رقم درگزی گلدهی و رسیدگی میوه‌ها دیرتر از رقم بیروتی صورت گرفت. اگرچه تعداد گل در هر درخت تنها تحت تأثیر رقم مورد مطالعه بود اما اثرات متقابل رقم و پایه بر درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی و عملکرد میوه معنی‌دار بود. درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی در رقم درگزی بر روی پایه پیرودوراف به ترتیب 91/45 و 86/47 درصد بیشتر از پایه OH×F69 بوده است. در هر دو رقم بیشترین عملکرد میوه (51/3 کیلوگرم در هر درخت) در نهال‌های پیوندی روی پایه پیرودوارف مشاهده گردید. بر روی این پایه عملکرد میوه در رقم درگزی 39/2 برابر بیشتر از رقم بیروتی بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده جهت کنترل رشد رویشی و دستیابی به بیشترین عملکرد میوه در شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه، پیوند رقم درگزی بر روی پایه پیرودوارف پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

پایه پیرودوارف؛ ترکیب پیوندی؛ درصد تشکیل میوه؛ رقم درگزی؛ گلدهی

مراجع