ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی بافت مرکزی شهرها در برابر سوانح (نمونه موردی: منطقه 8 شهر شیراز)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 فروردین 1401   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.73288.1124

نویسندگان

محمد تقی حیدری^{* 1}؛ احمد ahmad²؛ حسین طهماسبی مقدم¹؛ بهاره اکبری³

¹دانشگاه زنجان

²دانشگاه تهران

³دانشجوی دکتری جغرافیاو برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

رسالت این نوشتار در پی ارزیابی میزان تاب‌ آوری کالبدی بافت منطقه 8 شهر شیراز است. این منطقه دربرگیرنده هسته اولیه شهر شیراز است و سوای بناهای تاریخی که دارای ارزش میراث فرهنگی هستند. قسمت اعظمی از این منطقه مسکونی است و جمعیتی بالغ‌بر 35727 نفر را در خود اسکان داده است. روش این پژوهش توصیفی – تحلیلی و مبتنی برداده های مکانی مربوط به ابنیه موجود در این منطقه است. شاخص‌ های مورداستفاده در این پژوهش عبارت‌اند از شاخص قدمت بنا، کیفیت بنا، اسکلت بنا، تعداد طبقات بنا، مساحت بنا و مصالح نمای بنا می‌باشند. مدل‌ های به کار گرفته‌شده در این پژوهش شامل مدل رگرسیون فضایی برای کشف روند الگو که با استفاده از نرم‌ افزار Geoda انجام‌ شده است؛ و مدل موران جهانی (Moran’s I) برای کشف الگوی فضایی (خوشه‌ ای، تصادفی، پراکنده) تاب‌ آوری کالبدی در منطقه و مدل انسلین محلی موران برای مشاهده خوشه‌ های تشکیل‌شده در نرم‌افزار ArcGis به کار گرفته‌ شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از مجموع 12717 واحد ابنیه‌ای که در این منطقه وجود دارد 2371 واحد معادل 6/18 درصد در وضعیت تاب‌ آوری مطلوب هستند؛ و 3587 واحد معادل 20/28 درصد در وضعیت تاب‌آوری نامطلوب هستند و 6759 واحد معادل 14/53 درصد نیز در وضعیت تاب‌آوری متوسط هستند. به‌طورکلی بخش اعظم بافت منطقه 8 شهر شیراز در خوشه‌ های غیر تاب آور و تاب‌ آوری متوسط قرارگرفته است. که در صورت بروز سانحه مستعد تلفات جانی و مالی بسیار هستند؛ بنابراین نیازمند اقدام سریع در راستای تاب‌آور سازی هستند

کلیدواژه‌ها

تاب‌آوری شهری؛ آسیب‌پذیری؛ بافت کالبدی؛ خودهمبستگی فضایی؛ شهر شیراز

مراجع