تأثیر ایدئولوژی در ترجمه: بررسی برگردان فارسی خبری از واشنگتن تایمز

مطالعات زبان و ترجمه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 اردیبهشت 1401  

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.2022.72315.1064

نویسنده

عشرت سادات میرحسینی

گروه زبان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

خبرهای سیاسی از متونی است که ظرفیت بالایی در تقابل های ایدئولوژیکی از خود نشان می‌دهد. این پژوهش سعی دارد راهبردهای مورد استفاده مترجم در فرآیند انتقال از متن مبدأ به مقصد را مورد واکاوی قرار دهد و پربسامدترین آنها را در یک متن سیاسی مشخص کند. از سوی دیگر نشان می‌دهد که چگونه مترجم در آنِ واحد از چندین راهبرد مختلف استفاده می‌کند تا یک سازه نحوی را در جهت پیشبرد اهداف ایدئولوژیکی خود تغییر دهد. به این منظور خبری از واشنگتن تایمز در مورد روابط ایران و چین با برگردان فارسی آن در خبرگزاری فارس مقایسه شده و با تکیه بر چارچوب نظری هتیم و میسون و رویکرد ون دایک مورد واکاوی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مترجم بیش از همه از راهبردهای حذف و تقلیل، افزایش وتفصیل، پیوند واژگانی، قطبی سازی و توصیف کنشگر استفاده کرده است؛ اما در این میان تأکید وی بیش از هر راهبرد دیگر در قطبی‌سازی متن مقصد است و برای این منظور بیشتر از راهکار حذف و تقلیل متن استفاده نموده است. همچنین در این پژوهش نشان داده شده که مترجم چگونه با راهکارهای زبانی توانسته رویکرد ایدئولوژیکی خود را به متن تحمیل کرده و موجب اعتمادسازی در جامعه ایران نسبت به چین شود؛ تا بدین وسیله فضای مبهم و مه‌آلودی که در جامعه نسبت به قرارداد 25 ساله ایران و چین شکل گرفته بود را به نوعی سر و سامان دهد.

کلیدواژه‌ها

تحلیل گفتمان انتقادی؛ ترجمه؛ ایدئولوژی؛ واشنگتن تایمز؛ خبرگزاری فارس

مراجع