تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,777 |
تعداد مقالات | 18,924 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,755,233 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,024,624 |
بررسی نمودها و کارکردهای مولفه فرمالیستی "هنجار گریزی معنایی "در منظومه ی مجنون و لیلی از امیر خسرو دهلوی | ||
زبانشناسی و گویش های خراسان | ||
مقاله 6، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26، فروردین 1401، صفحه 159-181 اصل مقاله (1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2022.73991.1075 | ||
نویسندگان | ||
رضوان بارانی شیخ رباطی![]() ![]() ![]() ![]() | ||
1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد، واحد ایذه، ایذه، ایران. | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ایذه،دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران. | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی،ایذه،ایران | ||
چکیده | ||
شاعران با کاربست شیوههای گوناگون زبانی، برای تصاویر ثابت و تکراری، نوآوری میآفرینند و کلام خود را از زبان روزمرّه و عادّی فاصله میدهند. این موضوع باعث اقناع حسّ زیباییشناسی مخاطب و سهولت در فرآیند انتقال مفاهیم واحد به مخاطبان میشود. در نقد فرمالیستی، هنجارگریزی زبانی و معنایی از جمله روش-های اصلی اهل ادب برای دور کردن کلام از ابتذال و عادتهای زبانی معمول و شگردی در راستای مضمونسازی است. امیرخسرو دهلوی در آثار خویش به ویژه مجنون و لیلی با هنجارگریزیهای هدفمند و آگاهانه مانع ابتذال کلامی شده و شعری نوآورانه و دارای مضامین جدید آفریده است. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به روش توصیفی-تحلیلی، اصلیترین شگردهای تمایزگذار امیرخسرو برای گریز از قواعد و مناسبات متعارف زبان روزمرّه در منظومۀ مجنون و لیلی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نمودهای اصلی هنجارگریزی در این اثر عبارتند از: «تشبیه»، «استعاره»، «تشخیص» و «کنایه». شاعر به کمک تشبیه، با ایجاد بیثباتی آگاهانه در معنای دالها بر پویایی نشانههای زبانی در اشعار خویش افزوده و خطّمشی ادبی مستقلّ خود را نسبت به نظامی گنجوی ترسیم کرده است. همچنین، به واسطۀ کاربست استعاره و تشخیص، مدلولهای ارجاعی و صریح واژهها بیاعتبار شده و مدلولهای ادبی جدیدی جایگزین گردیده است. افزون بر این، امیرخسرو در غالب موارد از کنایههای زودیاب بهره برده است که این امر در کاهش خلاقیت ادبی و نقش مخاطب در خوانش متن و جایگاه او در فرآیند کشف روابط هنجارگریز اثرگذار بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
امیرخسرو دهلوی؛ مجنون و لیلی؛ مؤلّفههای فرمالیستی؛ هنجارگریزی؛ صور خیال | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 332 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |