بازشناسی مؤلف رساله الاصل الاصیل و معرفی وی به همراه نقد تصحیح آن

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1401  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2022.73257.1075

نویسندگان

سیدحسین سید موسوی ¹؛ وحیده فخار نوغانی ²

¹عضوهیات علمی گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

²استادیار گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رساله‌ای کوچک درباره اصل و فروعات گوناگون قاعده الواحد لایصدر عنه الا الواحد در قرن یازدهم هجری قمری تألیف شده است که از جهات گوناگون مورد سوال قرار ‌گرفته. نام دقیق رساله چیست؟ مولف آن کیست؟ این رساله در سال 1386 تصحیح و چاپ شده است، اما با بررسی نسخه‌های خطی و تحلیل محتوایی متن آن و مقایسه با اثر دیگر مولف می‌توان به طور قاطع ادعا کرد که نویسنده آن حکیم دربار شاه عباس دوم محمدسعید طبیب فرزند محمد باقر معروف به حکیم کوچک می‌باشد. علاوه بر این کاستی‌هایی در متن چاپ شده و حواشی مولف بر آن وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم. نویسنده دارای آثاری در پزشکی، شعر و مثنوی و حکمت و فلسفه است. متاسفانه بخشی از آثارش به نام دیگران چاپ شده است، از جمله دیوان شعر و کلید بهشت به نام قاضی سعید قمی و الاصل الاصیل به نام ملا رجبعلی تبریزی. تنها اثری که به نام وی چاپ شده است مثنوی خورشید و مهپاره است. تا کنون سه رساله پزشکی در موضوعات اسهال، تشریح و تب شناسائی شده است. در تصحیح نسخه از نسخ معتبر استفاده نشده است. علاوه بر این در متن افتادگی‌هایی وجود دارد و یا برخی کلمات بدرستی خوانده نشده است.

کلیدواژه‌ها

محمدسعید حکیم؛ قاعده الواحد؛ الاصل الاصیل؛ حکیم کوچک