ارزیابی حساسیت زمین‌لغزش با استفاده از مدل‌های نسبت فراوانی و منطق فازی (مطالعه موردی: آزادراه خرم‌آباد-اراک)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اردیبهشت 1401  

نوع مقاله: مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.75264.1201

نویسنده

سیامک بهاروند

گروه زمین شناسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

چکیده

پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش نقش مهمی در توسعه زیرساخت‌های ایمن و قابل دوام، شهرنشینی، کاربری زمین و برنامه‌ریزی زیست محیطی ایفا می‌کند. شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد لغزش می‌تواند ضمن جلوگیری از بروز آسیب‌ها، زمینه را برای اجرای طرح‌های پایدارسازی دامنه‌ها فراهم سازد. هدف اصلی این مطالعه تهیه نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌ها، شناسایی عوامل موثر بر لغزش و پهنه‌بندی خطر آن در آزادراه خرم‌آباد-اراک (قطعه خرم‌آباد تا بروجرد) می‌باشد. بدین منظور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و مطالعات میدانی نقشه پراکنش لغزش‌ها تهیه و با استفاده از مدل نسبت فراوانی (FR) عوامل موثر بر لغزش شامل شیب، لیتولوژی، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، کاربری زمین، بارندگی، و فاصله از عوامل گسل و شبکه آبراهه‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این مطالعه به منظور پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش از روش منطق فازی (گامای 9/0) استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده نقشه خطر زمین‌لغزش حاصل به پنج طبقه، مناطق خطر بسیار کم (%55/18)، کم (%67/30)، متوسط (%51/26)، زیاد (%15/18) و بسیار زیاد (%12/6) تقسیم‌بندی و در نهایت با استفاده از منحنی ROC اعتبارسنجی شد. نتایج تحلیل منحنی ROC برای روش گامای فازی نشان داد که نقشه حساسیت زمین لغزش تهیه شده در منطقه مورد مطالعه با سطح زیر منحنی 94/0AUC= دارای قدرت پیش‌بینی عالی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

زمین‌لغزش؛ پهنه‌بندی؛ آزادراه خرم‌آباد-اراک؛ منحنی ROC؛ گامای فازی

مراجع