میراث غرق شدگان و زیرآوارماندگان

فقه و اصول

دوره 37، شماره 3 - شماره پیاپی 69، آبان 1384، صفحه 155-180  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.61062.0

نویسنده

علی محامد

دانشگاه قم

چکیده

در زندگی آدمی حوادث طبیعی از قبیل زلزله وسیل وحوادث غیرطبیعی مانند جنگهای گوناگون اتفاق می افتد که در آنها انسانها می میرند و تاریخ فوت آنها نامعلوم است . مانند اینکه برادر و خواهر وپدر و مادر و فرزندان در این حوادث گرفتار مرگهای ناگهانی می‌شوند و بین آنان از نظر شرعی توارث وجود دارد یعنی می توانند از یکدیگر ارث ببرند و ما نمی دانیم کدام یک از آن دو زودتر از دیگری مرده است از طرف دیگر می دانیم که شرط ارث بردن انسانی ازانسان دیگراین است که باید وارث بعد از مورث خود زنده باشد(نجفی، 39/306)، مثلاً اگر فرزندی بخواهد از پدرش ارث ببرد باید ثابت شود که بعد از پدر زنده بوده است والا اگر قبل از پدر بمیرد دیگر از پدرش ارث نمی برد و فرض این است که در این گونه حوادث نمی دانیم دو فردی که از یک دیگر ارث می برند، کدام متقدم و کدام متأخر از یکدیگرمرده اند. فقهای امـامیه این موضـوع را در کتاب ارث، تحـت عنوان « ارث غرقی و مهدوم علیهم» بیان نموده اند چنانچه در روایات و احادیث نیز همین دو عنوان آمده است که به آن احادیث اشاره خواهیم کرد . اما حوادث منحصر به این دو مورد نیست و مرگ در حوادث متعدد برای انسان رخ می دهد و باعث نامعلوم شدن تقدم و تأخر مردگان می‌شود که برای فقها استنباط حکم ارث آنها مشکل می‌گردد.
مقاله حاضر متکفل بحث درباره دو سؤال زیر است :
آیا کسانیکه در حوادث طبیعی یا غیرطبیعی مرده اند و بین آنها شرعاً توارث برقرار است و تقدم و تأخر مرگ آنان معلوم نیست از یکدیگر ارث می برند؟

کلیدواژه‌ها

ارث؛ غرق ‎شدگان؛ مهدومان؛ تقدم و تأخر در مرگ

مراجع