تحلیل وضعیت تکتونیکی طاقدیسهای شمال غربی زاگرس و ارتباط آن با کانونهای زمین لرزه

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.75370.1182

نویسنده

حمید گنجائیان^*

دانشگاه تهران

چکیده

عوامل تکتونیکی نقش مهمی در تغییرات لندفرمی مناطق دارند و بر مبنای این تغییرات نیز می‌توان وضعیت تکتونیکی مناطق را ارزیابی کرد، بنابراین تحلیل وضعیت تکتونیکی لندفرم‌ها جهت مدیریت محیطی و برنامه-ریزی‌های مختلف، حائز، اهمیت است. بر این اساس، در این پژوهش به بررسی وضعیت تکتونیکی طاقدیس‌های مناطق شمالی و غربی استان کرمانشاه و ارتباط آن با کانون‌های زمین‌لرزه پرداخته شده است. در این تحقیق از مدل رقومی ارتفاعی ۳۰ متر SRTM، نقشه‌های توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰، نقشه‌های ۱:۱۰۰۰۰۰ منطقه و همچنین اطلاعات مربوط به کانون‌ زلزله‌های رخ داده در منطقه در طی سال‌های ۱۹۰۰ تا ۲۰20، به عنوان داده‌ها تحقیق استفاده شده است. این تحقیق در سه مرحله کلی انجام شده است. در مرحله اول با استفاده از 8 شاخص ژئومورفیک، به تحلیل وضعیت تکتونیکی 5 طاقدیس ازگله، دنه‌خشک، سنجابی، ماهیدشت و ویس پرداخته شده است. در مرحله دوم، نقشه موقعیت کانون‌های زمین‌لرزه‌های رخ داده در منطقه طی سال‌های 1990 تا 2020 تهیه شده است و در مرحله سوم نیز رابطه بین فعالیت تکتونیکی طاقدیس‌ها از نظر شاخص‌های مختلف و کانون‌های زمین‌لرزه‌های رخ داده مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصله، طاقدیس‌های مناطق غربی (طاقدیس ازگله و دنه‌خشک) دارای وضعیت تکتونیکی فعال‌تری نسبت به طاقدیس‌های مناطق شرق هستند. همچنین با توجه به اینکه مناطق غربی منطقه دارای بیش‌ترین تعداد کانون‌های زمین‌لرزه بوده است، بنابراین می-توان گفت که بین کانون‌های زمین‌لرزه و وضعیت تکتونیکی طاقدیس‌ها، رابطه مستقیمی برقرار است.

کلیدواژه‌ها

تکتونیک؛ طاقدیس؛ کانون زمینلرزه؛ شمال غرب زاگرس

مراجع