تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,778 |
تعداد مقالات | 18,929 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,809,198 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,108,645 |
حق تألیف در حقوق اسلامی | ||
فقه و اصول | ||
دوره 36، شماره 2 - شماره پیاپی 64، مرداد 1383، صفحه 123-166 اصل مقاله (2.74 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.60926.0 | ||
نویسنده | ||
سید رضا موسوی* | ||
فردوسی | ||
چکیده | ||
موضوع حق التألیف و حق ابتکار از پدیدههای نوظهور میباشد که در محافل حقوقی جهان اخیراً مطرح شده است و دولتها هم در تنظیم مقررات پایدار برای تعیین روابط میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان آفریدههای فکری و کالاهای فرهنگی با چالشهایی روبرویند. خوشبختانه اسلام از همان آغاز با ارائه راهکارهای اجرائی منطقی و عادلانه، این مشکل را حل کرده است. در این نوشتار با نگاهی به پیشینه و سیر تاریخی حق تألیف در کشورهای غربی و ایران و فرهنگ اسلامی، ضمن تبیین شرائط علمی بررسی فقهی مسائل روز، کوشش شده تا دیدگاه مثبت و منفی حقوقدانان و فقیهان مسلمان، اعم از شیعه و سنی دربارة موضوع حق تألیف مطرح گردد. نگارنده پس از نقل و نقد آراء و ادله موافقان و مخالفان، سرانجام با نظر به فتاوی فقیهان و آراء صاحبنظران معاصر به ویژه امام خمینی (ره) به این نتیجه دست یافت که حق تألیف متعارف از اعیان خارجی و مادی نیست، و نیز حق اختصاص مال و ملک بودن آن از دیدگاه اکثریت فقیهان مشکوک میباشد و جواز خرید و فروش آن به ناشران در قالب بیع شرعی مشکل و محل تأمل است؛ ولی واگذاری و انتقال حقوق مادی و معنوی کالاهای فرهنگی نظیر: کتاب، نوار، لوح فشرده (CD) و نرمافزارهای کامپیوتری در قالب مصالحة شرعی و توافقی بلامانع است. به تصریح برخی فقیهان معاصر از جمله امام خمینی (ره) راه حل این مشکل را باید در شرط ضمن عقد لازم قراردادن حق انحصار طبع و نشر برای ناشر و مؤلف، در هنگام واگذاری این گونه کالاهای فرهنگی جستجو نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
حق ابتکار؛ حق تألیف؛ کپی رایت؛ مالکیت مادی و معنوی؛ مال؛ حرمت کتمان علم؛ قاعده لاضرر | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 141 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |