منع سوء استفاده از حق در نظریه‌های حقوقی و مفاهیم قرآنی

فقه و اصول

دوره 35، شماره 4 - شماره پیاپی 61، بهمن 1382، صفحه 63-76   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.61016.0

نویسنده

سیامک ره‌پیک^*

دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

مسئولیت ناشی از سوء استفاده از حق، بخشی از مباحث به مسئولیتها را به خود اختصاص داده است. این بحث در قالب نظریه‌ها در نظامهای حقوقی و کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. این نوع مسئولیت در حقوق ایران نیز شناسایی شده است. در حقوق اسلام، قواعدی وجود دارد که مفادّ آن با موضوع سوء استفاده از حق قابل مقایسه است. قاعده لا ضرر، از جمله قواعدی است که در این زمینه طرح گردیده است. اگر چه در بحث سوء استفاده از حق و منع اضرار به آیه‌های قرآن کمتر توجه شده، اما به نظر می‌رسد آیه‌های مختلف قرآن با مبانی گوناگونی مانند منع اضرار واصل رعایت حسن نیّت در اجرای حقوق و تعهدها، اصول شفافی را در موضوع سوء استفاده از حق ارائه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

سوء استفاده؛ حق؛ اضرار؛ حسن نیت؛ حقوق اسلام

مراجع