قرآن و تأویل آن از دیدگاه ناصر خسرو

فقه و اصول

دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 58، بهمن 1381، صفحه 69-93   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.61112.0

نویسنده

رضا روحانی^*

کاشان

چکیده

نویسنده در مقاله حاضر تلاش می‌کند ضمن استخراج نکاتی که ناصرخسرو در آثار، و به ویژه اشعار، درباره قرآن بیان داشته‌، آنها را دسته‌بندی‌، تحلیل و تبیین نماید و با معرفی دیدگاه های مختلف ناصر درباره قرآن و تنزیل وتأویل آن ،شئون قرآنی شعر و اندیشه ناصر را به اجمال بیان نماید.
در این نوشته، ابتدا دلایل متعدد شخصی، عقیدتی و روانی توجه خاص ناصرخسرو به قرآن اشاره می‌شود، و سپس مبحث مفصل و اصلی نوشته می‌آید که درباره تنزیل و تأویل از دیدگاه ناصرخسرو است. در این بخش، ضمن بیان اهمیت فوق العاده تأویل از نظر این متفکر اسماعیلی ، تمثیلاتی که او برای تبیین برتری تأویل بر تنزیل آورده، تحلیل شده و به فواید تأویل نیز در بحث مجزایی پرداخته شده است. مبحث آخر، درخصوص قرآن و اهل تأویل است، یعنی چه کسانی شایستگی تأویل دارند. از نظر ناصر، فقط آل نبی و علی(ع)، و دانایان و ائمه اسماعیلی مجاز به تأویل‌اند و وظیفه سایر مردم آن است که حقایق و معانی نهانی تنزیل را از طریق آنان بجویند و فراگیرند.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ تأویل؛ اهل تأویل؛ تنزیل؛ ناصر‎خسرو؛ اسماعیلیه

مراجع