ارزیابی حساسیت فرسایش خندقی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی در حوضه آبخیز رودخانه شور(شهرستان مُهر)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 خرداد 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.76707.1228

نویسندگان

عقیل مددی ¹؛ صیاد اصغری ¹؛ سعید نگهبان²؛ مهری مرحمت³

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²گروه جغرافیای دانشگاه شیر از

³گروه جغرافیا دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

فرسایش خندقی یکی از مهم‌ترین فرآیندهای تخریب زمین است که منجر به کاهش بهره‌برداری از زمین می‌گردد. بخش جنوب و جنوب شرقی حوضه شور مُهر تحت تاثیر فرسایش خندقی قرار گرفته است، از پیامدهای این نوع فرسایش می‌توان به بهم خوردن تعادل اکولوژیک منطقه، به خطر افتادن منابع زیستی اشاره کرد که این امر مطالعه در مورد فرسایش خندقی در منطقه را ضروری می-کند. هدف از این پژوهش تهیه نقشه پهنه‌بندی حساسیت به فرسایش خندقی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی و سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای رسیدن به هدف مزبور 15 متغییر شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، فاصله از جاده، بافت خاک، زمین شناسی، کاربری اراضی، بارندگی، فاصله از گسل، پوشش گیاهی، انحنای مقطع، شاخص قدرت جریان ، شاخص رطوبت توپوگرافی انتخاب و تست هم خطی با استفاده از شاخص-های(Variance Inflation Factor) و(Tolernace) گرفته شد. از 100 خندق انتخابی مورد بررسی 70 درصد به صورت تصادفی برای داده‌های آموزشی و 30 درصد برای اعتبار سنجی طبقه‌بندی و از روش نمونه‌برداری Bootstrap برای اجرای مدل استفاده شد. جهت تعیین مهم‌ترین متغییرها از آزمون جک نایف و برای مشخص نمودن قدرت پیش بینی مدل از منحنی ROC استفاده شد. نتایج تست هم خطی بین پوشش گیاهی، فاصله ازگسل، انحنای مقطع، SPI و TWI وجود داشت در نتیجه حذف شدند. بر اساس آزمون جک نایف به ترتیب متغییرهای ارتفاع، متوسط بارندگی سالانه، بافت خاک، تراکم زهکشی، زمین شناسی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه بیشترین تاثیر را در فرسایش خندقی داشتند.

کلیدواژه‌ها

فرسایش خندقی؛ پهنه بندی؛ حساسیت؛ حداکثرآنتروپی؛ .ROC

مراجع