شناسایی تهدیدات در حاکمیت شهرهای هوشمند با رویکرد TOE (نمونه موردی شهرداری مشهد)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1401   

نوع مقاله: پژوهشی، کاربردی، تحلیلی‌ ـ ‌توصیفی، پیمایشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.76002.1182

نویسندگان

راضیه قاسم زاده¹؛ براتعلی خاکپور^{* 2}؛ امیدعلی خوارزمی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

³استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

امروزه با هوشمند سازی صورت گرفته در شهرها، ریسک‌ها و تهدیدات کلاسیک نمی‌توانند به‌عنوان تنها مخاطره در جوامع باشند، در شهرهای هوشمند به دلیل ارتباط متقابل شبکه‌های مختلف شهری اختلال در یک بخش از سیستم همه بخش‌ها را متأثر می‌کند. شهرهای هوشمند پایدار با خطرات فنّاورانه، سازمانی و بیرونی روبه‌رو می‌شوند و این امر حاکمیت آن‌ها را دشوار و مستعد دست‌کاری می‌کند، یعنی هر چه پیچیدگی و تغییرپذیری در شهرها افزایش می‌یابد لزوم توجه به مسائل ریسک نیز زیاد می‌شود. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ماهیتی توصیفی -تحلیلی دارد، ابزار مورداستفاده برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق 55 نفر از متخصصان و کارشناسان در حوزه موردمطالعه بر اساس دسترسی‌پذیری در شهرداری کلان‌شهر مشهد است. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) و با نرم‌افزار آموس (AMOS) مورد ارزیابی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس رویکرد فناوری، سازمان و محیط زیست نشان داد که مهم‌ترین ریسک‌ها و تهدیدهای فراروی حاکمیت شهری هوشمند در شهرداری مشهد از بین سه بعد موردمطالعه مرتبط با بعد سازمانی است. همچنین در بعد فناوری بیشترین میزان بار عاملی مربوط به تهدیدات، از جنبه میزان تأثیر و احتمال وقوع مرتبط باهوش مصنوعی(79/0)، نرم‌افزار (768/0)، حسگرها (767/0)، امنیت سایبری (761/0) و ابر داده ها (0/719) هست. ازلحاظ سازمانی نیز تراکنش الکترونیک (820/0)، محرمانگی (760/0)، ارتباط الکترونیک (753/0) و صحت اطلاعات (752/0) بالاترین درصد رادارند. در بین شاخص‌های ریسک بررسی‌شده برای محیط‌زیست شهری نیز اماکن عمومی (798/0)، انرژی (795/0)، ایمنی شهری (760/0)، و آب و فاضلاب (684/0) دارای بیشترین تهدیدات در شهرداری مشهد می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

شهرهای هوشمند؛ مدیریت ریسک؛ رویکرد TOE؛ پایداری؛ شهرداری مشهد

مراجع