Takhrige (Extracting) of the narrations of the story of Samra bin Jundab in order to deduce the rule of harmlessness

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 1, Volume 55, Issue 3 - Serial Number 134, December 2023, Pages 9-29   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/jfiqh.2022.74463.1264

Authors

Ahmad Ershad^{* 1}; Abbas Yaqoubzadeh Mojarrd¹; Sadegh Tahouri (Nowrozi)²

¹Third level jurisprudence scholar of Qom seminary

²Foreign professor of jurisprudence and principles of the seminary of Qom

Abstract

The story of Samra bin Jundb is one of the most famous documents of the rule of "la Zarar" in Shia traditions. In the text of the four narrations, there are differences regarding the sentence "La Zarar Va La Zerar" and the provision of "Ali Momin" and the Takhrige of them is of particular importance for deriving the rule of "La zarar". Although, according to the opinion of famous jurists, none of the narrations of the story of Samra is authentic, in this article, the authenticity of the issue of the narrations, proof and then a correct Thakhrige of it are presented.
The result of the research is that  there is surely the sentence "La Zara Va La Zerar" in   the text of the hadith, but the presence or absence of the provision of "Ali Mu'min" is effective in interpreting the narrations of Samra's story; So that the presence of the provision of "Ali Mu'min" is compatible with the prohibition of harming others and gives a criminal aspect to the rule "La Zarar" and the absence of "Ali Mu'min" is compatible to the negation of making the law of harm and gives it a civil and legal aspect. According to the selected point of view, the said conflict is primitive and has a customary Jam~; But assuming that the conflict is established, prioritizing  the side of excess is not acceptable due to the principle of non-excess, and the preferences of the side of littleness must be considered.

Keywords

Takhrij; Samrah bin Jundab; La zarar; "Ali Momin's" provision; the principle of non-excess

References

آخوند خراسانی، محمدکاظم‌بن‌حسین. کفایة الأصول. قم: آل‌البیت(ع). 1409ق.

ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمیدبن‌هبةالله. شرح نهج البلاغة لابن‌ابی‌الحدید. قم: مکتبة آیت‌الله مرعشی نجفی. 1404ق.

ابن‌بابویه، محمدبن‌علی. کتاب من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌دوم، 1413ق.

ابن‌غضائری، احمدبن‌حسین. الرجال. قم: دار الحدیث. 1364.

ابوداود، سلیمان‌بن‌اشعث. سنن ابی‌داود. بیروت: المکتبة العصریة. بی‌تا.

انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین. فرائد الأصول. قم: مجمع الفکر الإسلامی. 1437ق.

حسینی شیرازی، سیدعلیرضا. «واکاوی نظریۀ وقوع در مشیخه من لایحضره الفقیه و دلالت آن بر وثاقت مؤلف با تأکید بر کتاب النّوادر ابراهیم‌بن‌هاشم قمی»، مجلۀ دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث. س3، ش9، 1399، 13تا37.

خمینی، روح‌الله. القواعد الفقهیة و الأجتهاد و التقلید: الرسائل. قم: اسماعیلیان. بی‌تا.

سیستانی، سیدعلی. قاعدۀ لاضرر و لاضرار. قم: دفتر آیت‌الله سیستانی. 1414ق.

شبیری زنجانی، محمدجواد. «درس خارج اصول». 1398. https://taghrir. ismc.ir/teacher/40

شریعت اصفهانی. فتح‌الله‌بن‌محمدجواد. قاعدۀ لاضرر. قم: دفتر انتشارات اسلامی. 1410ق.

صدر، سیدمحمدباقر. قاعدۀ لاضرر و لاضرار. قم: دار الصادقین. 1420ق.

طهوری، صادق. احکام و آثار ضرر در روابط و تعاملات جهان معاصر. قم: سپهرآذین. 1396.

طوسی، محمدبن‌حسن. رجال الطوسی. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. چاپ‌سوم، 1373.

طوسی، محمدبن‌حسن. فهرست کتب الشیعه و اصولهم و اسماء المصنفین و اصحاب الأصول. قم: مکتبة المحقق الطباطبایی. 1420ق.

طوسی، محمدبن‌حسن. تهذیب الأحکام، محقق: خرسان. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ‌چهارم، 1407ق.

طوسی، محمدبن‌حسن. العدة فی اصوال الفقه. قم: محمدتقی علاقبندیان. 1417ق.

قبولی درافشان، سیدمحمدتقی، محمدتقی فخلعی، محمدعلی شیخ‌ الإسلامی. «بررسی فقهی حکم رانت‌خواری با استناد به قاعدۀ لاضرر»، مجلۀ فقه و اصول. دورۀ53، ش125،1400،105تا125. DOI: https://doi.org/10.22067/jfu.v53i2.70298 

کشی، محمدبن‌عمر. رجال: اختیار معرفـة الرجال. مشهد: مؤسسۀ نشر دانشگاه مشهد. 1409ق.

کلینی، محمدبن‌یعقوب. الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه. چاپ‌چهارم، 1407ق.

مجلسی، محمدتقی‌بن‌مقصودعلی. روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه. قم: مؤسسۀ فرهنگی اسلامی کوشانبور. چاپ‌دوم، 1406ق.

محمودی، عباس. «مفهوم‌شناسی و واژه‌پژوهی تخریج در دانش حدیث». 1395. https://sid.ir/paper/886456/fa

نائینی، محمدحسین. منیة الطالب فی حاشیة المکاسب به ضمیمۀ رسالۀ قاعدۀ لاضرر. مقرر: موسی خوانساری. تهران: المکتیة المحمدیة. 1373ق.

نجاشی، احمدبن‌علی. رجال النجاشی، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. چاپ‌ششم، 1365.

نوری، حسین‌بن‌محمدتقی. خاتمۀ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: آل‌البیت(ع). 1408ق.