تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 1,875 |
تعداد مقالات | 19,730 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,574,997 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,706,268 |
تحلیل گفتمان قانون توزیع عادلانه آب در ایران | ||
آب و توسعه پایدار | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 23، خرداد 1401، صفحه 61-74 اصل مقاله (223.96 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v9i1.2110.1088 | ||
نویسندگان | ||
امیر ملکی* 1؛ صادق صالحی2؛ لیلا کریمی3؛ سید محمد شبیری4 | ||
1دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
3دانشجوی دکتری رشته جامعهشناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
4استاد گروه آموزش محیطزیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
با بروز بحران آب در ایران و ظهور پیامدهای متعدد آن، محققان علوم مختلف علل را بررسی و برای پیشگیری از آن راهکارهایی ارائه نمودند، اما اکثر آنها به روابط پیچیده و تعاملات بخش آب با نظامهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی وسیعتر نپرداختهاند. تحقیق حاضر بر این تفکر استوار است که برداشتهای متفاوتی در مورد مسئله آب در ایران وجود دارد و این تفاوت در معانی و برداشتها بر تصویب قوانین و اتخاذ سیاستهای آبی کشور مؤثر بوده است. در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیل گفتمان و با تلفیق رویکردهای فرکلاف و لاکلا و موف، نظام معنایی موجود در قانون توزیع عادلانه آب بررسی شد. یافتهها در دو بخش تحلیل ویژگیهای متن قانون و بررسی ارتباط آن با شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه ارائه شد. نتایج حاکی از تأثیرپذیری این قانون از ارزشهای انقلابی و شرایط حاکم بر جامعه در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی بود. ابهام در تعریف مفاهیم از جمله عدالت و مصالح عمومی، عدم باور به محدودیتها در منابع آبی و زودهنگام بودن بحران، عدم باور به موجودیت طبیعت و اکوسیستمهای زنده و غفلت از نقش عاملیت شهروندان، قانون توزیع عادلانه آب را به قانونی ناعادلانه تبدیل کرده است که حقوق طبیعت و نسلهای آینده را نادیده میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
آب؛ محیطزیست؛ تحلیل گفتمان؛ قانون توزیع عادلانه آب | ||
مراجع | ||
آقاگل زاده، ف. و غیاثیان، م.س. 1386. رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی. مجله زبان و زبانشناسی، 3(5): 39-54. ارشدی، م. 1397. عدالت اجتماعی و آب: درآمدی بر مفاهیم و رویکردها. اندیشکده تدبیر آب ایران، قابل دسترسی در http://iwpri.ir/home/single/531. افضلی، ر.، پیشگاهی فرد، ز،. زارعی، ب. و رحمانی، م. 1396. آسیبشناسی ژئوپولیتیکی مدیریت منابع آبی ایران در حوزه آبریز جنوب غربی کشور: رودخانههای کرخه و کارون بزرگ. فصلنامه راهبرد اجتماعی، فرهنگی، 6(2): 105 -140. محمودی، س. 1396. آب جیرهبندی میشود؟ ایسنا. کد خبر 96121005156، قابل دسترسی در https://www.isna.ir/news/96121005156 بخشی جهرمی، آ.، زمانی، غ.، حیاتی، د. و صادقی، م. 1393. تیشه قانون به ریشه آب؛ تحلیلی پژوهشی بر قانون تعیین تکلیف چاههای آب فاقد پروانه بهرهبرداری. فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، 5(18): 126 – 144. بشیریه، ح. 1387. دیباچهای بر جامعهشناسی ایران (دوره جمهوری اسلامی). انتشارات نگاه معاصر. چاپ پنجم. تهران. ایران. پروین، خ.، افکار سرند، ح.، و درویش متولی، ح. 1391. حکومت اصل چهارم قانون اساسی بر عموم و اطلاق سایر اصول. قوانین و مقررات. نشریه حکومت اسلامی، 17(4): 109-132. حجازی، ن. و بهرامی، و. 1398. کاربست روش لاکلا و موف در رشته علوم سیاسی. فصلنامه علمی-پژوهشی روششناسی علوم انسانی، 25(99): 1-18. راسخ، م. و بیات کمیتکی، م. 1390. مفهوم مصلحت عمومی. مجله تحقیقات حقوقی، 56 :93-119. سلطانی، ع. 1384. قدرت، گفتمان و زبان (سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران). نشر نی. چاپ چهارم. تهران. ایران. صالحی، ص.، علیرضا فیروزجائیان، ع. و غلامرضازاده، ف. 1393. تحلیل گفتمان زیستمحیطی برنامههای توسعه اقتصادی- اجتماعی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 6(21): 4-29. صالحی، ص.، ملکی، ا. و یازرلو، ر. 1400. مجلس و محیطزیست. انتشارات دانشگاه مازندران. چاپ اول. بابلسر. ایران. طالبی صومعهسرایی، م.، ذکایی، م. و فاضلی، م 1399. مروری تاریخی بر ابعاد اجتماعی تصویب قوانین آب در ایران. تحقیقات منابع آب ایران، 16(1): 174–196. عبداللهی، ع.، زاهدی مازندرانی، م.، صالحی، ص. و ذکایی، م. 1395. نظام معنایی پدیدۀ خشکسالی در میان کشاورزان استان اصفهان. توسعه محلی (روستایی-شهری)، 8(2): 271-294. عربی یزدی، ا.، علیزاده، ا. و محمدیان، ف. 1388. بررسی رد پای اکولوژیک آب در بخش کشاورزی ایران. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 23(4):1-15. غفاری، ه. 1391. نسبت میان حاکمیت شرع و حاکمیت قانون در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش حقوق، 14(36): 107-132. فرکلاف، ن. 1379. تحلیل گفتمان انتقادی. مترجمان: فاطمه شایسته پیران، شعبان علی بهرامپور، رضا ذئقدار مقدم، رامین کریمیان، پیروز ایزدی، محمود نیستانی و محمدجواد غلامرضا کاشی. مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. چاپ اول تهران. ایران. قدیری معصوم، م. و نجفی کانی، ع. 1382. برنامههای توسعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تأثیر آنها بر نواحی روستایی. پژوهشهای جغرافیایی، 35(44): 111-121. کسرایی، م. و پوزش شیرازی، ع. 1388. نظریه گفتمان لاکلا و موفه؛ ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیدههای سیاسی. فصلنامه سیاست (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، 39(3): 339-360. گنجبخش، ف. و کلاهی، م. 1398. اهمیت دانش بومی استحصال آب باران. هشتمین همایش ملی سامانههای سطوح آبگیر باران، دانشگاه فردوسی مشهد. محسنی، م. 1391. جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف. مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، 3: 63-86. مختاری، د. 1393. مدیریت مشارکتی منابع آب کشاورزی در ایران. جلد 1. نشر ایلاف. چاپ اول. شیراز. ایران. محمدی، ا. و مهرابی، ع. 1397. مروری بر وضعیت قوانین آب در ایران. هفتمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران، با رویکرد پیوند چرخه آب و اکولوژی در مناطق خشک برای پایداری سرزمین. دانشگاه یزد. یزد. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی .1394. عنوان گزارش: بررسی تحولات قوانین بخش آب و تأثیر آن بر منابع زیرزمینی. دفتر مطالعات زیربنایی (گروه آب)، شماره مسلسل: 14309. ملکی، ا.، صالحی، ص.، ربیعی، ع. و یازرلو، ر. 1396. مطالعه تطبیقی الگوهای جهانی گفتمان زیستمحیطی با وضعیت ایران (با تأکید بر مدلهای هانیگن، هرندل، براون و برول). فصلنامه مدیریت شهری ، 16(3(48)): 145-172. ملکی، ح. و آقامحمدی، ج. 1394. تمرکزگرایی و تمرکززدایی در فرایند برنامهریزی (توسعه آموزشی: چالشها و موانع). ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، 180: 60-66. منصوریان، ن. و شیبانی، ع. 1395. مفهوم منفعت عمومی و جایگاه آن در قانونگذاری ایران. دو فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی، 21(75): 117-142. یازرلو، ر. 1395. تحلیل گفتمان قوانین زیستمحیطی مجلس شورای اسلامی. رساله دکتری مسائل اجتماعی ایران، به راهنمایی دکتر امیر ملکی و دکتر صادق صالحی، دانشگاه پیام نور. تهران.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 847 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 631 |