تحلیل عوامل موثر بر مکان یابی پاسگاه های مرزی با استفاده از سیستم استنتاج فازی (نمونه موری مناطق مرزی استان خراسان رضوی و افغانستان)

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 27، آبان 1401، صفحه 106-127  

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2022.70106.1042

نویسندگان

ملیحه اخباری¹؛ سیّد هادی زرقانی ²؛ مسعود مینائی³

¹کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

³دانشیار جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل‌ونقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریق دروازه‌های مجاز مرزی است. تلاش همه حکومت‏ها این است تاحد امکان مرزهای آن‏ها جز در برخی گذرگاه‏های توافق شده و مجاز غیرقابل نفوذ باشد. عوامل متعددی بر امنیت مرزهای یک کشور تأثیر می‏گذارند، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کارکرد امنیتی مرزها، طرح‏ها و سیاست‏هایی است که کشورها در مورد کنترل مطلوب و مؤثر مرزهای خود به کار می‏برند. دراین‌بین، مکان گزینی دقیق پاسگاه‌ها و مراکز انتظامی مرزی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در کنترل و مدیریت مطلوب مرز و استقرار امنیت در مرز و مناطق مرزی می‏باشد. این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مکان گزینی پاسگاه‌های مرزی با استفاده از نرم‌افزارهای سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می‏باشد. جهت استخراج، بررسی و تحلیل اطلاعات موردنیاز از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده OLI در سال2018، نرم افزار ENVI5.3 و فنون سنجش‌ازدور و همچنین نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و سیستم استنتاج فازی و ahp استفاده‌شده است. درنهایت نقشه خروجی در سه کلاس کاربری­های مناسب، متوسط و نامناسب طبقه‌بندی گردیده است. شایان‌ذکر است برای انجام تحلیل‏ها از 13 معیار؛ کاربری اراضی، شیب، حریم خط مرزی، حریم پاسگاه‌های موجود، حریم مناطق حفاظت‌شده، دسترسی به جاده‏ها، حریم شهر، حریم روستا، خطوط انتقال نیرو، پهنه‏های آبی، آبراهه­ها، خط آهن و گسل استفاده گردیده است.

کلیدواژه‌ها

امنیت مرزی؛ پاسگاه؛ سنجش از دور؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی

مراجع