اثربخشی آموزش شکوفایی بر افسردگی و اضطراب و تاب‌آوری دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 3، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، تیر 1401، صفحه 39-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2022.69515.1076

نویسندگان

فاطمه عباسیان¹؛ مجید پاکدامن^{* 2}؛ حسین کارشکی³

¹دانشجوی دکتری گروه روان شناسی، واحد قاینات، دانشگاه آزاد اسلامی، ،قاینات، ایران

²استادیار گروه روان شناسی، واحد قاینات، دانشگاه آزاد اسلامی، ،قاینات، ایران

³دانشیار گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر‌بخشی مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا و به طور ویژه آموزش شکوفایی بر اضطراب و افسردگی و تاب‌آوری دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان است.
روش‌: به منظور نیل به هدف پژوهش و تعیین اثر‌بخشی از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه شامل 50 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان فرزانگان تربت‌حیدریه بود. ابتدا از جامعه‌ی آماری (کلیه‌ی دانش آموزان دبیرستان مذکور)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و پرسشنامه تاب‌آوری به عمل آمد. تعداد 50 نفر که بیشترین نمره را در مقیاس اول و کمترین نمره را در مقیاس دوم کسب کرده بودند، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش، آموزش شکوفایی در 14 جلسه 60 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) اجرا شد، اما گروه کنترل ابتدا هیچ نوع درمانی دریافت نکرد و در پایان پژوهش، آموزش جهت گروه کنترل نیز اجرا شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-26 و از طریق آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج آزمون کوواریانس نشان داد که با توجه به معنی‌دار شدن مقدار F فرضیه‌ی پژوهش مبنی بر اثربخشی پروتکل آموزشی مبتنی بر شکوفایی بر متغیر اضطراب، افسردگی و تاب‌آوری در سطح اطمینان 99 درصد تأیید می‌شود. آموزش شکوفایی موجب کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش تاب‌آوری دانش‌آموزان گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل‌شده است.

کلیدواژه‌ها

روان شناسی مثبت‌گرا؛ آموزش شکوفایی؛ افسردگی؛ اضطراب؛ تاب آوری

مراجع

Antony, M. M., Bieling, P. J., Cox, B. J., Enns, M. W., & Swinson, R. P. (1998). Psychometric properties of the 42-item and 21-item versions of the Depression Anxiety Stress Scales in clinical groups and a community sample. Psychological assessment, 10(2), 176.

Bahadori, K., H, & NosratAbadi , T. (2011). The Relationship between Hopeand Resiliency with Psychological well-behngofstudents at the university. Journal of thoughand Behavior in Clinical PsyChology, 22.

Benard, B. (1991). Fostering resiliency in kids: Protective factors in the family, school, and community.

Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., & Zheng, J. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry research, 287, 112934.

Chahar Dooli , A. (2003). Prevalence of depression among high school students in Hamadan. Tarbiat Modares University,

Cohen, S., & Pressman, S. D. (2006). Positive affect and health. Current directions in psychological science, 15(3), 122-125.

Compton, W. C. (2005). Introduction to Positive Psychology: Thomson Wadsworth.

Compton, W. C., & Hoffman, E. (2019). Positive psychology: The science of happiness and flourishing: Sage Publications.

Dalgleish, T., & Power, M. (2000). Handbook of cognition and emotion: John Wiley & Sons.

Devane, C. L., Chiao, E., Franklin, M., & Kruep, E. J. (2005). Anxiety disorders in the 21st century: status, challenges, opportunities, and comorbidity with depression. The American journal of managed care, 11(12 Suppl), S344-353.

Fredrickson, B. L. (2004). The broaden–and–build theory of positive emotions. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 359(1449), 1367-1377.

Golverdi, M. (2018). national resilience: Literature Review. Strategic Studies of public policy, 7(25), 293-310.

Hu, T.-w., He, Y., Zhang, M., & Chen, N. (2007). Economic costs of depression in China. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 42(2), 110-116.

Karimi, R. (2015). The simple guide for statistical analysis with SPSS. Entasharat hengam. . 1(1).

Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of health and social behavior, 207-222.

Keyes, C. L. (2010). Flourishing. The Corsini encyclopedia of psychology, 1-1.

Lieb, R., Becker, E., & Altamura, C. (2005). The epidemiology of generalized anxiety disorder in Europe. European Neuropsychopharmacology, 15(4), 445-452.

Lovibond, S., & Lovibond, P. Manual for the depression anxiety stress scales. 2nd edn. Sydney: Psychology Foundation, 1995. Retrieved from

Marashipour, S. M., Mirzakhani, N., Rezaei, M., Shafiei, Z., & Akbarzadeh Baghban, A. (2018). Effect of Consulting Package of Time on Increasing Leisure Time and Satisfaction of Time Management in Mothers of Children with Cerebral Palsy. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 7(4), 107-115.

Mortazavi, E. S., AHGHAR, G., PIRANI, Z., Heidari, H., & HamidiPour, R. (2019). The Effects of Positive Psychology Intervention on Self-Efficacy and Psychological Hardiness of Female Students.

Narimani , M., HssanZadeh , S., & Abolghassemi , A. (2012). Efficacyof psycholo gicalimmunizationin reducingstress, anxietyanddepression amongprecollege school girls. Journal of PsychologySchool, 1(1), 17-101.

O’Neill, E. (2008). The Inside Story: The Impact of Depression on Daily Life. Depression Alliance. In.

Omand, D. (2005). Developing national resilience. The RUSI Journal, 150(4), 14-18.

Post, S. G. (2005). Altruism, happiness, and health: It’s good to be good. International journal of behavioral medicine, 12(2), 66-77.

Saeedi, Z., Bahrainian, S. A., & Ahmadi, S. M. (2016). The effectiveness of group positivist psychotherapy on reducing depression, stress and anxiety in people with cancer undergoing chemotherapy. Paper presented at the International Conference on Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University.

Samani, S., & Jokar, B. (2007). Validity and Validity of the Short Scale of Depression, Anxiety and Stress. Journal of Social Sciences and Humanities, Shiraz University, 26(52), 65-76.

Seligman, M. EP, & Csikszentmihalyi, M.(2014). Positive Psychology: An Introduction. Flow and the Foundations of Positive Psychology: The Collected Works of Mihaly Csikszentmihalyi, 279-298.

Seligman, M. (1999). Positive Psychology and Positive Interventions. The Tanner Lectures on Human Values. The University of Michigan.

Seligman, M. E., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American psychologist, 61(8), 774.

Snyder, C. R., Hoza, B., Pelham, W. E., Rapoff, M., Ware, L., Danovsky, M., . . . Stahl, K. J. (1997). The development and validation of the Children’s Hope Scale. Journal of pediatric psychology, 22(3), 399-421.

Talton, C. W. (1995). Touch-of all kinds-is therapeutic. RN, 58(2), 61-65.

Wood, A. M., Maltby, J., Gillett, R., Linley, P. A., & Joseph, S. (2008). The role of gratitude in the development of social support, stress, and depression: Two longitudinal studies. Journal of Research in personality, 42(4), 854-871.

Zhou, S.-J., Zhang, L.-G., Wang, L.-L., Guo, Z.-C., Wang, J.-Q., Chen, J.-C., . . . Chen, J.-X. (2020). Prevalence and socio-demographic correlates of psychological health problems in Chinese adolescents during the outbreak of COVID-19. European child & adolescent psychiatry, 29(6), 749-758.