تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,778 |
تعداد مقالات | 18,930 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,814,377 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,125,072 |
بررسی نقش آب و هوا در تغییرات ایجادشده در اینسلبرگهای دشت صفیآباد در شمال شرق ایران | ||
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای | ||
مقاله 7، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 38، فروردین 1401، صفحه 214-187 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2022.72041.1063 | ||
نویسنده | ||
غلامرضا مقامی مقیم* | ||
دانشگاه علوم پایه دامغان | ||
چکیده | ||
اینسلبرگها، اشکال ژئومورفولوژیک مناطق خشک و نیمهخشک هستند. عوامل مختلفی در شکلگیری و تغییر شکل آنها دخالت دارند که مطالعة این عوامل برای استفادة بهینه از آنها ضروری است. این تحقیق با روش مطالعات میدانی و کتابخانهای و با هدف بررسی نقش آب و هوا در تغییرات ایجادشده در اینسلبرگهای دشت صفیآباد انجام شد. نتایج نشان داد، در اثر فعالیتهای تکتونیکی در فاصلة زمانی دونین تا میوسن ارتفاعات پشت بهرام در این دشت شکل گرفت. با شکلگیری این ارتفاعات، اسکلت اولیة اینسلبرگهای آن پایهریزی شد و با تغییرات ایجادشده توسط آب و هوا، اینسلبرگهای این دشت به شکل کنونی درآمد. این تغییرات با توجه به آب و هوا، سازندهای زمینشناسی و موقعیت اینسلبرگها متفاوت است. آب و هوای نیمه خشک منطقه با ایجاد تغییر در اسکلت اولیة اینسلبرگها، نقش تعیین کنندهای در این زمینه داشته است. در بین عناصر آب و هوایی، بارش با ایجاد کارنهای بارانی و سیلاب، دما از طریق هوازدگی و باد با ایجاد کارنهای لانهزنبوری، تغییراتی را در اینسلبرگها به وجود آوردهاند. سازندهای زمینشناسی منطقه نیز چهرهای متفاوت از تغییرات به نمایش گذاشتهاند. تیپیکترین اینسلبرگهای این دشت در آهکهای تودهای شمال آن مشاهده میشود؛ زیرا این سازند در مقابل تأثیرات آب و هوایی بیشترین مقاومت را دارد؛ درحالیکه اینسلبرگهای شکلگرفته در کنگلومرایهای جنوب بهدلیل مقاومت کمتر، بیشتر درمعرض این تغییرات قرار گرفته و شکل ظاهری آنها فاصلة زیادی از اینسلبرگهای تیپیک گرفته اند. از نظر موقعیت نیز اینسلبرگهای دامنه های نسار (پشت به آفتاب)، تغییرات کمتری داشتهاند و اینسلبرگهای جنوبی این ارتفاعات بهدلیل واقع شدن در دامنه های بر آفتاب (آفتابگیر) تغییرات بیشتری را متحمل شده اند. | ||
کلیدواژهها | ||
اینسلبرگ؛ دشت صفیآباد؛ مورفولوژی؛ رودخانۀکال ولایت | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 313 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |