عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت اضافی خانوارها برای نان گندم کامل در شهر تبریز

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 4، دوره 37، شماره 1 - شماره پیاپی 58، فروردین 1402، صفحه 43-63   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2022.75287.1121

نویسندگان

فرزانه تقوی دغدغان^* ؛ باب اله حیاتی؛ محمد قهرمان زاده

گروه مهندسی اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

به دلیل مصرف محدود محصولات غذایی غلات کامل، نگرانی‌هایی در مورد سلامتی وجود دارد؛ لذا تحریک و تشویق مردم برای مصرف اینگونه محصولات بسیار ضروری است. در این راستا هدف مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت اضافی خانوار‌ها برای نان گندم کامل نسبت به نان معمولی در شهر تبریز بود. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش‌های میدانی، با طراحی و تکمیل پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده از 302 خانوار در شهر تبریز در سال1399 جمع‌آوری گردید. برای رسیدن به هدف، از روش ارزش‌گذاری مشروط و مدل لاجیت ترتیبی بهره گرفته شد که با توجه به نقض فرض رگرسیون‌های موازی، مدل لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته برآورد گردید. بررسی نتایج مدل‌های لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته نشان داد در صورت وجود افراد بیمار، افرادی که شاخص سلامتی، آگاهی، تحصیلات و درآمد بالایی دارند، تمایل به پرداخت برای این نان بیشتر می‌باشد. همچنین در مورد نان گندم کامل سنگک، درصورت وجود افراد بیمار، افرادی که سطح شاخص سلامتی، آگاهی، درآمد بالایی دارند، بیشتر متمایل به خرید این نوع نان هستند. با افزایش شاخص عمومی خرید نان، آگاهی از مزایای نان گندم کامل، سطح درآمد و شاخص سلامتی احتمال تمایل به پرداخت اضافی برای نان گندم کامل افزایش می‌یابد. همچنین ضریب منفی و معنی‌دار متغیر جنسیت در مورد نان لواش و سنگک نشان داد که خانم‌ها تمایل به پرداخت بیشتری برای نان گندم کامل نسبت به آقایان دارند. نتایج مثبت و معنی‌دار شاخص آگاهی از نان کامل، اهمیت افزایش آگاهی خانوارها در تغییر رفتارهای آن‌ها را نشان می‌دهد، بنابراین نقش رسانه‌های گروهی در فرهنگ‌سازی و آگاهی خانوارها از مزایای این محصولات می‌تواند مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها

ارزش‌گذاری مشروط؛ تبریز؛ خانوار؛ مدل لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته؛ نان گندم کامل

مراجع

1. Akbari, N., Khoshakhlag, R., Sameti, M., & Shahidi, A. (2017). Estimating the willingness of consumers towards increasing the quality of bread in Isfahan. Journal of Kerman University of Medical Sciences 3(1): 89-113.
2. Ali, T., & Ali, J. (2020). Factors affecting consumers wilingness to pay for health and wellness food products, Journal of Agriculture Food Research 2: 1-8. https://doi.org/10.1016/j.jafr.2020.100076.
3. Anyam, OE., Fashogbon, AE., & Oni, OA. (2013). Consumers’ willingness to pay for safety attributes of bread in Lagos Metropolis, Nigeria. “4^th International Conference of the African Association of Agricultural Economics”. Hammamet, Tunisia.
4. Argami, H., Sanjari, D., & Bozorgnia, A. (2006). Introduction to sample studies by Schifer and Mendenhal. University of Ferdowsi Mashhad Publications.
5. Bani Asadpoor, Z. (2012). Investigating the effect of subsidies on reducing bread wastes and increasing bread quality: A Case study for Sirjan city. Master Thesis, Agricultural Economics, Payame Noor University of Tehran, Tehran.
6. Dean, M., Shepherd, R., Arvola, A., Vassallo, M., Winkelmann, M., & Claupein, E. (2007). Consumer perceptions of healthy cereal products and production methods. Journal of Cereal Science 46(3): 188-196. https://doi.org/10.1016/j.jcs.2007.06.007.
7. Dennis, F., & Philip, F. (2002). Ordered logit analysis for selectively sampled data. Computational Statistics and Data Analysis 40(3): 477-497.
8. Daryayi, M. (2011). WholeGrain Bread, Wholemel Bread. Safir Ardhal Publications, Tehran.
9. Estajelo, M. (2016). Analysis the energy and exergy of flatbread baking units. Master Thesis, Department of Heat and Fluids, Kashan University, Kashan.
10. Grain and Commercial Services Company of East Azerbaijan Province. (2019). Bread production units in East Azerbaijan Province and the city of Tabriz. Availaible in http://gtc-east.ir/.
11. Greene, Wh. (2005). Econometric Analysis. Macmillan, NewYork, USA.
12. Ghaffari, M., Zandi Nasab, M., & Khadem Shahzadeh Taher, F. (2019). Identification and prioritization the factors affecting Willingness to pay for organic agricultural products from the perspective of consumers, Journal of Agricultural Economics and Development 33(4): 363-376.
13. Hao, H., Gua, J., Wang, M., & Liu, Z. (2022). An empirical study on consumers’ willingness to buy agricultural products online and its influencing factors, Journal of Cleaner Production 336: 1-8. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.130403.
14. Heshmati, B., & Azar Khosh, Y. (2016). Estimating the willingness of consumers towards increasing the quality of bread in Aligudarz city. “First E-Conference on Advances in Management and Accounting”. Tehran, 15^th Febraury 2016. https://civilica.com/doc/359004
15. Jenkins, D.J.A., Wesson, V., Wolever, T.M.S., Jenkins, AL., Kalmusky, J.G.S., Csima, A., Josse, R.G., & Wong, G.S. (1988). Wholemeal versus wholegrain breads: Proportion of whole or cracked grain and the glycaemic response. Bmj 297: 958-960. http://doi.org/1136/bmj.297.6654.958.
16. Lee, K.H., & Hatcher, CB. (2001). Willingness to pay for information: An analyst's guide. Journal of Consumer Affairs 35(1): 120-140.
17. Mohammadi, H., Torabi, S., & Dogani, A. (2015). Application of ordered logit model in investigating the factors affecting people’s income (A case study in Tehran city). International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences 5(3): 166-178. http://doi.org/10.6007/IJAREMS/v4-i1/1608.
18. Nikookari, A., & Bazi, R. (2016). Investigating the tendency of consumers towards organic chicken meat in Mashhad city. Agricultural Economics 10(3): 87-65.
19. Oni, OA., Oladele, OI., & Inedia, OF. (2005). Consumer willingness to pay for safety labels in Nigeria: A case study of potassium bromate in bread. Department of Agricultural Extension and Rural Development, University of lbadan 6(3):381-388.
20. Pishbahar, E. (2018). Econometrics with the application of most econometric software packages. Volume II, Noor Elm, Tehran.
21. Pearce, D., & Seccombe, T. (2000). Economic valuation and environmental decision-making in Europe. Environmental Science and Technology 34(8): 1419-1425. http://doi.org/10.1021/es9906711.
22. Roosen, J., Fox, J.A., Hennessy, D.A., & Schreiber, A. (1998). Consumers’ valuation of insecticide use restrictions: an application to apples. Journal of Agricultural and Resource Economics 23(2): 367-384.
23. Rostami, M., & Mirzaei Daryani, Sh. (2017). Identifying and ranking the affecting factors on the development of whole grain bread market in Tabriz city. “International Conference on the Coherence of Management and Economics in Development”. Tabriz, 20^th August 2017.
24. Safaei, J. (2014). Economic evaluation of Taleghani Forest Park services by using conditional valuation method. Master Thesis, Allameh Tabatabai University of Tehran, Tehran.
25. Sajdakowska, M., Gebski, J., Zakowska Biemans, S., & Jezewska Zychowicz, M. (2018). Willingness to eat bread with health benefits: habits, taste and health in bread choice. Journal of Public Health 167: 78-87. http://doi.org/10.1016/j.puhe.2018.10.018.
26. Slavin, JL., Jacobs, D., & Marquart, L. (1997). Whole‐grain consumption and chronic disease: protective mechanisms. Nutrition and Cancer 27(1): 14-21. http://doi.org/10.1080/01635589709514495.
27. Statistical Center of Iran. (2019). Annual Year Books from 2006 to 2016, Household income and costs.
28. Talebi, T. (2014). Investigation and pathology of the bread industry. Infrastructure Studies (Department of Agriculture), Research Center of the Islamic Consultative Assembly 14098: 39 - 1.
29. Tavakoli Rad, G. (2017). Estimation of economic-recreational value of Kashpol forest park through using conditional valuation method. Master Thesis, Allameh Tabatabaei University, Tehran.
30. Winnemuller, M. (2016). Consumers’ evaluation of whole meal bread: Effects of communication campaigns stressing health versus pleasurable aspects. Bachelor Thesis, Wageningen University, Netherland.
31. Williams, R. (2010). Generalized ordered logit models. Stata Journal 6(1): 58-82.
32. Yadavar, H., & Pakrooh, P. (2021). Determination of effective components on consumer behavior of healthy and organic products based on BASNEF model, Agricultural Extension and Education Research 14(2): 80-92.
33. Zanjani, S., Andervazeh, L., & Jalili, S. (2020). Studying the factors affecting the attitude and intention of buying organic food consumers: structural equation model, Iranian Journal of Health Education and Promotion 8(1): 35-44.
34. Zhaleh Rajabi, M. (2008). Investigating the affecting factors on bread wastes from production to consumption: A case study of Mashhad city. Master Thesis, Department of Agricultural Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad.