تحلیلی بر چالش‌های مشارکت الکترونیکی شهروندان در تصمیم‌گیری شورای شهر بجنورد

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 25، شهریور 1403، صفحه 119-137   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.77910.1228

نویسندگان

زهرا حق‌جویان^{* 1}؛ غلامرضا حقیقت نایینی²

¹کارشناس ارشد مدیریت شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر ، تهران، ایران

²دانشیار گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

چکیده

در بسیاری از مواقع کشورها شاهد شکست برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های خود هستند بنابراین نیاز به الگوهای مشارکت در جوامع بسیار احساس می‌شود. در ایران نبود مشارکت باعث عدم پذیرش طرح‌های توسعه شهری از سوی مردم، بالا رفتن هزینه‌های تحقق برنامه‌ها، طرح‌ها و نهایتا ناکامی نظام شهرسازی کشور شده است. با گسترش استفاده از اینترنت و عدم امکان برگزاری جلسات با حضور تمامی شهروندان، مشارکت الکترونیکی می‌تواند منتخبین شورای‌شهر را در ارائه‌ی خدمات بهتر و رسیدگی به نظرات و مشکلات شهروندان یاری رساند. امکانات شورای‌شهر بجنورد در زمینه‌‌ی مشارکت الکترونیک، محدود به وب‌سایت، گروه‌های تلگرام و صفحات اینستاگرام اعضای شورا است. پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی چالش‌های مشارکت الکترونیکی شهروندان در تصمیم‌گیری شورای‌شهر بجنورد است. این پژوهش از نظر نوع، کاربردی بوده و در زمره‌ی پژوهش‌های تحلیلی است و ازلحاظ روش‌شناسی در دسته تحقیقات آمیخته قرار دارد. جهت تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه از تحلیل محتوا، پرسشنامه‌ها از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس، انجام آزمون تی‌تک نمونه‌ای و آزمون‌های توصیفی استفاده شده، برای یافتن وضعیت مشارکت الکترونیک نیز از روش دی‌پی‌اس‌ای‌آر و سوات بهره گرفته شده است. بررسی‌ها نشان داد درخصوص اخبار و مصوبات شورای‌شهر بجنورد اطلاع‌رسانی الکترونیکی کامل انجام شده و اخبار جلسات روزانه برای شهروندان منتشر می‌شود اما درخصوص حضور اعضای شورای‌شهر در پلت‌فرم‌های مختلف و ارتباط‌گیری الکترونیکی با آنان به شهروندان اطلاعی داده نشده تا آن‌جا که بسیاری از شهروندان از حضور اعضای شورای‌شهر در فضای مجازی اطلاعی نداشته و علی‌رغم تمایل به تعامل الکترونیک راه‌های ارتباطی را نمی‌دانستند. مجموعا می‌توان گفت شورای‌شهر بجنورد در مرحله اطلاع‌رسانی الکترونیکی است.

کلیدواژه‌ها

مشارکت؛ مشارکت الکترونیک؛ اطلاع‌رسانی الکترونیکی؛ شورای‌شهر؛ شهر بجنورد

مراجع

 

1. 1. بلوکات، م. (1392). کاربرد مشارکت الکترونیک در مدیریت و برنامه‌ریزی محله‌ای، نمونه موردی محله انقلاب، منطقه 11 تهران. پایان‌نامه اخذ کارشناسی ارشد. گروه شهرسازی. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر.
2. جلیلی، س.م.، وعبدالهی ثابت، م.م. (1396). تبیین الگوهای غالب مدیریت شهری (1) مبادی و مدل‌های مدیریت شهری، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، دانش شهر شماره 474.
3. زاهد زاهدانی، س.س.، وزهری بیدگلی، س.م. (1391). مدیریت شهری و تبیین مشارکت اجتماعی شهروندان در شهرداری. مطالعات جامعه شناختی شهری، 2 (5) ،120-83.
4. زیاری، ک.، بیک محمدی، ح.، ورضایی کوچی، م. (1398). بررسی نقش مشارکت شهروندان در افزایش موفقیت مدیریت شهری (مورد: کلانشهر شیراز). فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، 10(38)، 62-51.
5. زیاری، ک.، حاتمی، ا.، عاشوری،‌ ح.، وبوته‌ریگی، م. (1397). بررسی علل ناکارآمدی شوراهای اسلامی شهر در مدیریت شهری (نمونه موردی: شهر زاهدان). فصلنامه پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی. معماری و شهرسازی، 2(13)، 111-93.
6. شرفی، م. (1389). بررسی و شناخت شیوه‌های مشارکتی و کاربرد آن‌ها در برنامه‌ریزی توسعه شهری نمونه موردی: محله چهار منطقه شش شهر تهران. پایان‌نامه اخذ کارشناسی ارشد. تهران: گروه شهرسازی. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر.
7. عاقل، خ. (1396). پیشایندهای مشارکت الکترونیکی شهروندان؛ شهر رفسنجان. پایان نامه کارشناسی ارشد. رفسنجان: دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان.
8. عزیزی، م.ص. (1397). امکان‌سنجی توسعه پارک‌های جیبی با رویکرد مشارکت شهروندان مطالعه موردی: محلات (زیباشهر و امیرکبیر) شهرزنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. زنجان: دانشگاه زنجان.
9. عظیمی، ن.، اسماعیل‌پور، ر.، وحیدری، س. (1394). ارزیابی عوامل موثر بر مشارکت الکترونیکی شهروندان در مدیریت امور شهری. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 7(26)، 206-189.
10. فخرایی، ع.، ومرزی، ر. (1396). بررسی رابطه مشارکت شهروندان و فاکتورهای اصلی مدیریت شهری مطالعه موردی: شهر تهران. مطالعات محیطی هفت حصار، 6 (21)، 26-17.
11. کاظمیان، غ.،‌صالحی، ا.، ایازی، س.م.ه.، نوذرپور، ع.، ایمانی جاجرمی، ح.، سعیدی رضوانی، ن.، وعبداللهی، م. (1392). مدیریت شهری. جلد اول. ‌چاپ دوم. تهران: تیسا.
12. گلکار، ک. (1385). مناسب سازی تکنیک تحلیلی سوآت (SWOT) برای کاربرد در طراحی شهری. نشریه علمی پژوهشی صفه، 41، 2-21.
13. مهندسین مشاور نقش جهان پارس. (1389). طرح توسعه و عمران شهر بجنورد. جلد اول. بجنورد: سازمان مسکن و شهرسازی استان خراسان شمالی.
14. نبیی، ص. (1391). ارزیابی عملکرد دوره سوم شورای شهر تهران بر اساس وظایف و اختیارات قانونی آن در حوزه برنامه‌ریزی شهری. پایان‌نامه اخذ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه هنر.
15. نوروزی سیله، ن.، سبحانی، ن.، وبیرانوندزاده،‌ م. (1395). بررسی عملکرد شورای شهر در کلان شهرها با رویکرد مشارکت شهروندان (نمونه موردی: کلان شهر اهواز). فصلنامه پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی. ‌معماری و شهرسازی، 1(3)، 182-165.

 

16. Abildgaard, JS., Hasson, H., Schwarz, UT., Løvseth, LT., Ala-Laurinaho, A., Nielsen, K. (2018). Forms of participation: The development and application of a conceptual model of participation in work environment intervent. Economic and Industrial Democracy, 3(41), 746-769.
17. Allen, B.E., Tamindael, L.H., Bickerton, S., Cho, W. (2020). Does citizen coproduction lead to better urban services in smart cities projects? An empirical study on e-participation in a mobile big data platform. Government Information Quarterly, 37(1),1-10.
18. Biswas, R., Jana, A., Arya, K., Ramamritham, K. (2018). A good-governance framework for urban management. Journal of Urban Management, 1-13.
19. Blanc, D.L. (2020). E-participation: a quick overview of recent qualitative trends. New York: United Nations DESA Working Papers.
20. Callahan, K. (2007). Citizen Participation: Models and Methods. International Journal of Public Administration, 1179-1196.
21. Cárcaba, A., González, E., Ventura, J., Arrondo, R. (2017). How Does Good Governance Relate to Quality of Life? Sustainability,1-16.
22. Choi, J., Song, Ch. (2020). Factors explaining why some citizens engage in E-participation, while others do not. Government Information Quarterly, 37(3), 1-15.
23. City Partners (City of Atlanta, City of Albuquerque, City of Baltimore, City of New Orleans. City of Seattle). (2016).1-70.
24. Citizen Vision eParticipation Institute, Netherlands. (2012). The eCitizen Charter as a tool for public sector innovation through citizen engagement and social accountability Matt Poelmans, 1-3.
25. Herrera, A.A., Díaz, M.C., Paronyan, H., Murillo, V. (2019). Use of the neutrosophic IADOV technique to diagnose the real state of citizen participation and social control, exercised by young people in Ecuador. Neutrosophic Sets and Systems, (26), 169-174.
26. IAP2. (2018). IAP2 Spectrum of Public Participation.
27. Lane, M.B. (2012). Public participation in planning: an intellectual history. Australian Geographer, 283-299.
28. Lee, J., Kim, S. (2014). Active Citizen E-Participation in Local Governance: Do Individual Social Capital and E-Participation Management Matter?. Hawaii International Conference on System Science, (7), 2044-2053.
29. Lironi, E. (2016). Potential and Challenges of e-Participation in the European Union. Directe for internal policies Policy department C: citizen’s rights and constitutional affairs.
30. Macintosh, A., & Whyte, A. (2008). Towards an Evaluation Framework for eParticipation, Transforming Government: People. Process & Policy, 2 (1), 16-30.
31. Naranjo Zolotova, M., Oliveira, T., Casteleyn, S., Irani, Z. (2019). Continuous usage of e-participation: The role of the sense of virtual community. Government Information Quarterly, (36)4, 536-545.
32. Naranjo-Zolotov, M., Oliveira, T., Cruz-Jesus, F., Martins, J., Gonçalves, R., Branco, F., & Nuno, X. (2019). Examining social capital and individual motivators to explain the adoption of online citizen participation. Future Generation Computer Systems, 92, 302-311.
33. Participation Working Group. (2013). Participation Toolkit. Participation Working Group.
34. Porwol, L., Ojo, A., & Breslin, J.G. (2016). An ontology for next generation e-Participation initiatives, Government Information Quarterly, 33(3), 583-594.
35. Royo, S., Pina, V., & Garcia-Rayado, J. (2020). Decide Madrid: A Critical Analysis of an Award-Winning e-Participation Initiative. Sustainability, 12, 1-19.
36. Sachs, M., Schossböck, J. (2015). Perspectives on Electronic Identity Applications in Online Engagement. Conference for E-Democracy and Open Government, 373-376.
37. Sæbø, Ø., Rose, J., Molka-Danielsen, J. (2014). eParticipation: Designing and Managing Political Discussion Forums, 1-45.
38. Sanford, C., & Rose, J. (2007). Characterizing eParticipation. International Journal of Information Management. Social Science Computer Review, 28(4), 403-426.
39. Vicente, M.R., & Novo, A. (2014). An empirical analysis of e-participation. The role of social networks and e-government over citizens' online engagement. Government Information Quarterly, 379-387.
40. World bank group. (2017). An assessment of service delivery and performance drivers in the west bank and Gaza. The performance of Palestinian local governments.
41. Zhang, Y., Schachter, H.L., & Holzer, M. (2015). The impact of government form on e-participation: A study of New Jersey municipalities. Government Information Quarterly, 31(4), 653-659.
42. http://nkhbojnord.ir/index.php
43. https://rc.majlis.ir/fa