استعاره های دستوری وجه در بخش شنیداری کتاب‌های آموزش زبان تافل در چارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 1، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 28، آذر 1401، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2022.77897.1113

نویسندگان

روح الله یعقوبی¹؛ فردوس آقا گل زاده^{* 2}

¹دانشجوی دکترای زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران

²استاد زبان‌شناسی گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با رویکرد دستور نقش­گرای نظام­مند به توصیف و تحلیل استعاره­های دستوری بینافردی وجه در کتاب­های معیار آموزش زبان تافل می­پردازد، و در پی پاسخ به این پرسش است که آزمون تافل تا چه میزان توانسته از انواع استعاره دستوری وجه، به عنوان یکی از مفاهیم مطرح در زبان­شناسی نقش­گرای نظام­مند که رویکردی ارتباط‌محور است و یک ویژگی­ مهم زبان علم را کاربرد استعاره دستوری می­داند، استفاده نماید. رویکرد پژوهش حاضر تحلیل محتوای کیفی و روش گردآوری داده­ها کتاب­خانه­ای و اسنادی است. در این راستا سه کتاب آموزش زبان تافل که در مجموع شامل چهارده آزمون است، انتخاب شدند. بخش شنیداری هر آزمون دارای شش متن جدا در قالب مکالمه و سخنرانی است. ابتدا تک­تک بندهای 84 متن به طور مجزا مشخص و بررسی شدند. سپس استعاره­های دستوری در هر متن شناسایی و به لحاظ نوع و بسامد مقایسه شدند. یافته­های حاصل از تحلیل داده­ها نشان داد: 1- بسامد استعاره­های وجه در متن­های مکالمه بیشتر از متن­های سخنرانی بخش شنیداری آزمون تافل است 2- از نظر نوع استعاره دستوری وجه، نتایج نشان داد انواع استعاره وجه در متن شنیداری استفاده شده و به ترتیب استفاده از وجه خبری و پرسشی، به جای وجه امری بیشترین فراوانی نسبت به سایر انواع استعاره­های وجه را دارد. می­توان گفت حفظ وجهه و رعایت ادب باعث می­شود افراد­ از وجه امری پرهیز نمایند. آگاهی از انواع استعاره دستوری بینافردی وجه و آموزش صریح آن در فرایند زبان‌آموزی، به افراد در بهبود توانش ارتباطی آنها و در نتیجه درک بهتر متون علمی کمک می‌نماید.
 

کلیدواژه‌ها

دستور نقش‌گرای نظام‌مند؛ استعاره دستوری؛ فرانقش بینافردی؛ استعاره وجه؛ آزمون تافل

مراجع

1. افشار، محمد رضا؛ گرجیان، بهمن؛ ویسی، الخاص؛ شرفی، ساسان؛ و شکرآمیز، منصوره (1399). مشکلات داوطلبان آزمون شنیداری تافل در استنباط معانی تلویحی. نشریه زبان‌پژوهی. 12(37)، 267-295.
2. دبیر مقدم، محمد (1387). زبا‌‌ن‌شناسی نظری، پیدایش و تکوین دستور زایشی. ویراست سوم، تهران: انتشارات سمت.

• رضویان، حسین،. و حکم­آبادی، عاطفه سادات (1400). استعاره دستوری در کتاب‌های داستان گروه سنی الف و د. نشریه مطالعات ادبیات کودک.

3. میرزایی حصاریان، محمد باقر؛ و احمدی، شیوا (1397). استعاره دستوری از منظر آموزش و یادگیری زبان فارسی: تحلیلی بر پایه‌ دیدگاه زبان بنیاد هلیدی. مطالعات آموزش زبان فارسی، 4(6)، 11-38.
4. Afshar, M., Gorjian, B., Veysi, E., Sharafi, S., & Shekaramiz, M. (2021). The Candidates' Inferring Problems of TOEFL Listening Module. Zabanpazhuhi (Journal of Language Research), 12(37), 267-295. [In Persian]
5. Brown, P., Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some universals in language usage(Vol. 4). Cambridge University Press.
6. Devrim, D. Y. (2015). Grammatical Metaphor: What do we mean? What exactly are we researching? Functional Linguistics,2(1), 3.
7. Educational Testing Service. (2017). The official guide to the TOEFL test. 5th edition. McGraw Hill Professional.
8. Educational Testing Service. (2018). Official TOEFL iBT Tests. Vol.1, 3rd. McGraw Hill Professional.
9. Educational Testing Service. (2016). Official TOEFL iBT Tests. Vol.2, 3rd. McGraw Hill Professional.
10. Gray, B., Geluso, J., & Nguyen, P. (2019). The longitudinal development of grammatical complexity at the phrasal and clausal levels in spoken and written responses to the TOEFL iBT test. ETS Research Report Series, 2019(1), 1-51.
11. Grice, H. P. (1975). Logic and conversation. In: Speech acts (pp. 41-58). Brill.
12. Halliday, M. A. K. (1985). An introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold.
13. Halliday, M. A. (1988). On the language of physical science. Registers of written English: Situational factors and linguistic features, 162-178.
14. Halliday, M. A. K. (2004). Language of science. Continuum, London.
15. Halliday, M.A.K., & Matthiessen, C.M.I.M. (2014). Halliday's Introduction to Functional Grammar (4th ed.). Routledge.
16. Leech, G. N. (1983). Principles of Pragmatics. London: New York.
17. Levinson, S. C. (1983). Cambridge University Press. Cambridge: UK.
18. Liardét, C.L. (2018). As we all know: Examining Chinese EFL learners' use of Interpersonal Grammatical Metaphor in academic writing. English for Specific Purposes, 50, 64-80.
19. Lubis, S. (2019). Congruent and Metaphorical Coding Based on Grammatical Mood and Speech Function in Oprah Winfrey’s Talk Show.KnE Social Sciences, 412-421.
20. Mirzaei Hesarian, M. B., & Ahmadi, Sh. (2018). Grammatical Metaphor from the perspective of teaching and learning Persian: An analysis based on the Halliday’s view. Journal of Persian Language Teaching Studies, 4 (6), 11-38. [In Persian]
21. Nabifar, N. (2016). The Effect of Explicit Teaching of Grammatical Metaphor on Iranian EFL Learners' Writing Performance. International journal of humanities and social sciences, 151-167.
22. Razavian, H., & Hokmabadi, A. (2021). Grammatical Metaphor in Children’s Story Books. in Two Different Types of Ages Kid and Teenager. Journal of children's literature. [In Persian]
23. Searle, J. R. (1974). Chomsky's Revolution in Linguistics.(Vol. 18, pp. 12-29). New York Review of Books.
24. Searle, J. R. (1969). Speech acts: An essay in the philosophy of language(Vol. 626). Cambridge University Press.
25. Seyed Erfani, Sh. (2011). A Comparative Washback Study of IELTS and TOEFL iBT in the Iranian Context. D. Dissertation Submitted to the Graduate Studies Office in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Teaching English as a Foreign Language (TEFL). Allameh Tabataba’i University. Faculty of Persian Literature and Foreign Languages. Department of English Language and Literature.
26. Yule, G. (1996). Pragmatics. Oxford University Press.