رهیافتی به تفسیر ناصر اطروش با محوریت منابع دستنویس

علوم قرآن و حدیث

مقاله 8، دوره 54، شماره 2 - شماره پیاپی 109، اسفند 1401، صفحه 163-180   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2022.71752.1152

نویسندگان

محمدعلی صالحی^{* 1}؛ هادی نصیری²

¹دانش آموخته دکتری فرقه های شیعه، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

²استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران

چکیده

یکی از امامان مفسر و صاحب‌قلم زیدیان شمال ایران، ابومحمدحسن‌بن‌علی، مشهور به ناصر اطروش از نوادگان امام سجاد(ع) است. وی آثار بسیاری در فقه و حدیث و تفسیر دارد. بیشتر آثارش ازجمله تفسیر که در منابع از آن نام برده شده، مفقود شده است و تنها نقل‌قول‌هایی از آن در آثار چاپ‌نشده‌ای چون؛ الإبانه، ابوجعفر هوسمی وحواشی آن و تفسیر کتاب الله، ابوالفضل شهردویر بر جای مانده است.
این جستار با روش توصیفی‌تحلیلی و تکیه بر نسخه‌های خطی می‌کوشد تا نمایی از روش و قواعد تفسیری مدنظرِ ناصر؛ مانند تفسیر قرآن به قرآن، توجه به قرائت، دقت در مباحث ادبی، لغوی، وجوه و نظایر و بهره‌گیری از اشعار عرب در تفسیر و تأویل آیات را ارائه کند. باتوجه‌به یافته‌های اندک از این تفسیر می‌توان گفت: برداشت‌های فقهی و کلامی موجود در آثار تفسیری ناصر، ممتاز و متفاوت است و تفسیر ناصر به معانی القرآن فراء وابستگی فراوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

زیدیه؛ زیدیان ناصری؛ ناصر اطروش؛ تفسیر؛ روششناسی

مراجع