شناسایی محدوده‌های مستعد ایجاد توسعه حمل و نقل محور در خطوط مترو، نمونه موردی خطوط مترو سه گانه شهر اصفهان

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 شهریور 1401   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.76351.1190

نویسندگان

شهره عزتیان^{* 1}؛ سید مهدی ابطحی²؛ علی نعمان³

¹پژوهشگر دوره دکتری دانشگاه تهران

²دانشکده حمل و نقل دانشگاه صنعتی اصفهان

³دانشکده حمل و نقل دانشگاه اصفهان

چکیده

رویکرد توسعه حمل و نقل محور نوعی از توسعه به همراه اختلاط کاربری، فشردگی، تنوع، پیوستگی، دوچرخه سواری، پیاده روی و تراکم بالا است که با دسترسی آسان به حمل و نقل عمومی تعریف می‌شود. در ایران تعریف این رویکرد به اشتباه به نگاه نقطه‌ای و ایستگاهی تقلیل پیدا کرده است، معمولاً طراحی محدوده‌های توسعه حمل و نقل محور به ایستگاه‌های بلند مرتبه با کاربری تجاری و اداری محدود شده‌اند و نتوانسته‌اند خواسته‌ها و انتظارات مدیران و شهروندان را بر مبنای تعریف این نوع توسعه در شهر محقق کند. در این تحقیق ابتدا شاخص‌های توسعه حمل و نقل محور تدوین شده، با روش دلفی از سوی متخصصان وزن بندی برای شاخص ها پیشنهاد شده. سپس ظرفیت خطوط مترو در شهر اصفهان سنجیده شده‌اند تا محدوده‌هایی که مستعد رویکرد توسعه حمل و نقل محور هستند؛ شناسایی شود. به عبارتی نقاط ایستگاهی در خطوط مترو اصفهان با ارائه الگوریتم رتبه بندی و آزمون، در قالب مناطق مستعد در شبکه مترو اصفهان به صورت اولویت بندی معرفی شده‌اند. ایستگاه‌های دروازه دولت، میدان عتیق و میدان آزادی بیشترین امتیاز برای تحقق توسعه حمل و نقل محور را به دست آورده‌اند. این ایستگاه‌ها، به دلیل استقرار در مناطق مناسب برای دسترسی عموم به حمل و نقل، جانمایی در نقاط استراتژیک شهر و وجود تنوع عملکردی، منتخب نقاط مستعد در شهر اصفهان بوده‌اند. همچنین در نتیجه تحقیق از طریق روش خوشه بندی در نرم افزارexpert choice چارچوب برنامه ریزی برای محدوده‌های مستعد پیشنهاد شده است. به گونه‌ای که هر خوشه با یک رویکرد منحصر پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

توسعه حمل و نقل محور؛ نقاط ایستگاهی؛ خوشه بندی؛ شبکه خطوط مترو؛ اصفهان

مراجع