تأثیر مایه زنی بذر با قارچ ریشه Funneliformis mosseae بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو (Hordeum vulgare L.) در شرایط تنش شوری

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 شهریور 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.76917.1115

نویسندگان

فاطمه السادات قابوس¹؛ سید عبدالرضا کاظمینی^{* 2}؛ مهدی زارعی³

¹گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

²هیات علمی گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

³گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

به‌منظور ارزیابی برهمکنش قارچ‌ریشه Funneliformis mosseae بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو، آزمایشی مزرعه‌ای بصورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. فاکتور‌ها شامل سطوح شوری آب (شاهد (0/4)، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر) به‌عنوان فاکتور اصلی و قارچ‌ریشه‌ (با قارچ و بدون قارچ) به‌عنوان فاکتور‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد افزایش شوری باعث کاهش صفات ارتفاع ساقه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک شد. تلقیح قارچ‌ریشه در بالاترین سطح تنش شوری (12 دسی‌زیمنس بر متر) در اکثر صفات باعث بهبود و یا کاهش آثار سوء تنش گردید و با افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم به ترتیب به میزان 8/0، 5/7، 30/8 و 131/1 درصد، منجر به بهبود ارتفاع بوته، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب به میزان 8/1، 9/4، 6/6، 4/2، 20/2 و 11/0 درصد در مقایسه با تیمار بدون تلقیح شد. همچنین تلقیح بذر با قارچ‌ریشه در بالاترین سطح شوری (12 دسی‌زیمنس بر متر) باعث کاهش 43/2 درصد غلظت سدیم در مقایسه با شرایط بدون تلقیح شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تلقیح قارچ‌ریشه می‌تواند از طریق بهبود فعالیت آنزیم‌های آنتی-اکسیدان و همئوستازی یونی، منجر به توسعه رشد و تحمل به شوری جو شود.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ عملکرد؛ فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان؛ نسبت پتاسیم به سدیم

مراجع