تأثیر سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در خاورمیانه (2019-2002) بر سیاست خارجی ایران

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، فروردین 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2022.73121.1171

نویسندگان

مهناز گودرزی^{* 1}؛ علی نیکوکار²

¹دانشیار گروه روابط بین الملل،دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران(نویسنده مسئول)

²دانشجوی دکترای روابط بین الملل،دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان،ایران

چکیده

حزب عدالت و توسعه با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک، جغرافیای سرزمینی، اتصال به اروپا و نزدیکی به روسیه و خاورمیانه از طرفی و بهره گیری از مسائل ایدئولوژیک و اشتراکات تاریخی و فرهنگی از سوی دیگر، سیاست خارجی توسعه طلبانه ای را به منظور دستیابی به هژمونی منطقه ای، دسترسی به منابع انرژی و تصاحب بازارهای خاورمیانه در پیش گرفت که هم نظم موجود در منطقه و هم روابط با ایران را به چالش کشید، لذا این مقاله در تلاش است تا سیاست های حزب عدالت و توسعه و تاثیرات آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در خاورمیانه بررسی نماید؟
این مقاله با رویکردی توصیفی تحلیلی و با استفاده از اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی به بررسی سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در منطقه پرداخته است. داده های پژوهش نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه از سویی با تاکید بر مسائل ایدئولوژیک و بهره گیری از نقش مذهب در پی تسری نفوذ خود در مناطق پیرامونی است، و ازسویی هم با تاکید بر ویژگیهای ساختاری و ژئوپلیتیک در پی افزایش قدرت نسبی و افزایش قدرت بازیگری خود در خاورمیانه است که باعث ایجاد نوعی رقابت و تعارض در عین همکاری با جمهوری اسلامی ایران می شود و تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی هم به لحاظ ساختاری و هم به لحاظ هویتی بر ایران و حوزه های نفوذآن در منطقه دارد.

کلیدواژه‌ها

حزب عدالت و توسعه؛ منطقه گرایی؛ نئوعثمانی گرایی؛ سیاست خارجی

مراجع