تبیین ژئوپولیتیک موضع‌گیری سوریه در جنگ عراق با ایران

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، فروردین 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2022.72529.1153

نویسندگان

حجت نادری¹؛ علی امیری^{* 2}؛ مهدی شاهین³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد جعفرافیا و دفاع مقدس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ،دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

²استادیار جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران (نویسنده مسئول)

³دانشیار علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

جنگ ایران و عراق که در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی؛ یعنی دوره جنگ سرد، رخ داد واکنش‌های مختلفی از طرف بازیگران سیاسی به خصوص همسایگان این دو کشور و کشورهای عربی را در پی داشت. با توجه به اهمیت و شرایط ژئوپولیتیکی سوریه برای طرفین جنگ عراق بر علیه ایران، موضع‌گیری آن در این جنگ به عنوان مساله پژوهشی این تحقیق مورد تبیین ژئوپولیتیکی قرار گرفته است. برای انجام این تحقیق، داده‌ها به روش کتابخانه‌ای جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس روش توصیفی- تحلیلی بر پایه ابزار تحلیل اقتباس شده از ژئوپولیتیک انجام گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که کشور سوریه با آنکه از زمان انقلاب اسلامی ایران همیشه از آن حمایت ضمنی داشته است، اما شرایط ژئوپولیتیکی مختلف و به خصوص شرایط میدانی جنگ منجر به بروز سه نوع رفتار متفاوت در طول جنگ شده است. موضع-گیری متفاوت هر دوره باعث شده است تا فرصت‌ها و چالش‌های ژئوپولیتیکی خاصی برای طرفین جنگ و خود سوریه فراهم شود و بدین ترتیب با ایجاد پیامدهای ژئوپولیتیکی متفاوت توازن ژئوپولیتیکی این جنگ نیز تحت تاثیر قرار گیرد. سوریه نه تنها صرفا بر اساس اشتراکات ایدئولوژیک خود در دوره ایدئولوژیک جنگ سرد موضع‌گیری نکرد، بلکه از فرصت‌های ژئواکونومیکی این جنگ نیز به خوبی بهره‌مند شد. از طرف دیگر، حمایت‌های عمیق سوریه از ایران در مقطع دوم جنگ باعث شکل‌گیری محور مقاومت با محوریت جمهوری اسلامی ایران گردید که امروزه از مهمترین ارکان حفظ قدرت بشار اسد در سوریه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

جنگ ایران و عراق؛ سوریه؛ ژئوپولیتیک؛ جنگ؛ توازن ژئوپولیتیکی

مراجع