ارزیابی شاخص‌های رقابتی و عملکرد کشت مخلوط تریتیکاله و نخود تحت تاثیر کود زیستی-آلی در شرایط تنش ‌آبی

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مهر 1401

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.76290.1107

نویسندگان

آیدا رشیدی پور؛ وحید براتی^* ؛ احسان بیژن زاده

دانشگاه شیراز

چکیده

آزمایشی به ‌صورت اسپلیت فاکتوریل در غالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب ـ دانشگاه شیراز در سال زراعی 1399ـ 1398 انجام شد. تیمارها در دو سطح آبیاری [1ـ مطلوب: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه و 2ـ تنش‌ آبی: آبیاری تا مرحله‌ی گل-دهی] به‌عنوان عامل ‌اصلی و سه منبع کودی [شیمیایی: (50 کیلوگرم فسفر بر هکتار+ 150 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار)، تلفیقی: (25 کیلوگرم فسفر بر هکتار+ 75 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار +20 تن کود گوسفندی بر هکتار+ تلقیح با باکتری‌های سودوموناس فلورسنس و آزوسپیریلوم براسیلنس)، زیستی: (کود گوسفندی40 تن بر هکتار+ تلقیح با سودوموناس فلورسنس و آزوسپیریلوم براسیلنس)] و سه الگوی کشت [کشت خالص تریتیکاله، کشت خالص نخود و کشت مخلوط تریتیکاله نخود (1:1)] به‌‌عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان‌ داد، تنش ‌آبی شاخص نسبت برابری زمین هر دو گیاه وکل را افزایش داد. همچنین، بیشترین نسبت برابری کل در تیمار تلفیقی مشاهده شد. شاخص بهره‌‌وری سیستم بواسطه تنش آبی کاهش یافت که کمترین کاهش (17 درصد) در تیمار کود زیستی رخ داد. همچنین، شاخص نسبت رقابتی برای تریتیکاله در تیمار کود شیمیایی و برای نحود در کود زیستی بیشترین مقدار (به ترتیب 37/1 و 02/1) را داشت. برهمکنش تیمار آبیاری × سامانه کودی برای تریتیکاله و نخود نشان داد که بیشترین عملکرد دانه نخود و تریتیکاله در تیمار آبیاری مطلوب و کود تلفیقی به‌ترتیب (3544 و7450 کیلوگرم بر هکتار) به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

آزوسپیریلوم؛ سودوموناس؛ غلات و حبوبات؛ بهره‌وری سیستم