پیش‌بینی اثر تغییر اقلیم بر تناسب اراضی کشت کلزا در استان مازندران با استفاده از مدل‌های ریز مقیاس نمایی SDSM و Lars_WG

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مهر 1401

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.76858.1112

نویسندگان

محسن آب شناس¹؛ بهنام کامکار^{* 2}؛ افشین سلطانی³؛ حسین کاظمی⁴

¹گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران

³علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تغییرات اقلیمی بیشتر از گذشته مشهود است. بنابراین پیش‌بینی بلند مدت متغیرهای اقلیمی به منظور تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییرات اقلیمی بیش از قبل مورد توجه است. راهکار پیش‌بینی تغییرات اقلیمی استفاده از مدل‌های ریز مقیاس گردانی است. مدل‌هایی چون SDSM و Lars_WG مثال‌هایی از این ریز مقیاس نماها می‌باشند که در مطالعه به آن پرداخته شده است. از آنجا که تغییر اقلیم بطور قطع شرایط کشت گیاه کلزا را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد، بنابراین پژوهشی در این زمینه برای مدیریت هرچه بهتر این محصول، ضروری بنظر می‌رسد. در این تحقیق با استفاده از مدل‌های پیش‏بینی و ابزارهایی چون (GIS) و فرایند (AHP)به پهنه‌بندی زراعی گیاه کلزا بر اساس شرایط پیش‌بینی شده برای سال 2050 میلادی در استان مازندران پرداخته شده است. در این تحقیق به تولید داده های اقلیمی در سه سناریوی RCP(2.6, 4.5, 8.5) پرداخته شد. مقایسه مدل‌های پیش‌بینی تغییر اقلیم نشان داد که مدل SDSM در پیش‏بینی دماهای اصلی موفق‌تر بوده است، اما برای پیش‌بینی میزان بارش مدلLars-WG عملکرد بهتری داشته است. نقشه تناسب اراضی نشان داد که متغیرهای اقلیمی در آینده موجب تغییر در تناسب اراضی زراعی خواهد شد. همچنین با اجرای سناریوی تغییر اقلیم طبقات مختلف کمی دچار تغییر شد، به ‏گونه‌ای که با اجرای سناریوی RCP 2.6 اراضی طبقه خیلی مناسب افزایش یافته و گسترش آن بسمت مرکز استان بوده است. در سناریو هایRCP 8.5 و RCP 4.5 اراضی با تناسب خیلی مناسب وجود نخواهد داشت و به سمت طبقات با تناسب ضعیف تر سوق داده خواهند شد .

کلیدواژه‌ها

بارش، پهنه &rlm؛ بندی، دما، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)