طراحی مدل موانع توسعه زنجیره‌های تولیدی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: باغات مشگین شهر)

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 4، دوره 36، شماره 4 - شماره پیاپی 57، بهمن 1401، صفحه 377-392   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی به زبان انگلیسی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2022.76629.1132

نویسندگان

ناصر سیف اللهی^{* 1}؛ رحیم محمدخانی²

¹دانشیار گروه مدیریت دانشگاه محقق اردبیلی/ ایران /اردبیل

²مدیریت بازرگانی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تأثیرگذار در اقتصاد هر کشور است که نقش مهمی در استقلال سیاسی و اقتصادی آن ایفا می‌کند. عدم وجود یک سیستم اطلاعاتی جامع و مدلی کاربردی در زنجیره‌ی تامین محصولات کشاورزی سبب شده است این بخش از اقتصاد کشور با وجود استعداد بالقوه، کارایی لازم را نداشته باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی موانع زنجیره­های تولیدی محصولات کشاورزی (باغداران) استان اردبیل بود. برای گردآوری داده‌های تحقیق از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شد و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی و به کمک نرم‌افزار مکس کیو دا انجام شده است. نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری نظری بود و با بهره‌مندی از روش‌های هدفمند و گلوله برفی انجام شد که بر مبنای آن، 16 مصاحبه با باغداران، اساتید دانشگاه و مدیران در زمینه موانع توسعه زنجیره‌های تولیدی محصولات کشاورزی انجام شد. نتایج تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها، طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی به شکل‌گیری مدل موانع توسعه زنجیره‌های تولیدی بخش کشاورزی بر مبنای نظریه‌پردازی داده‌بنیاد انجامید. بر اساس رهیافت نظامند در نظریه داده‌بنیاد کدهای شناسایی‌شده در 6 طبقه هسته‌ای شامل شرایط علی، مقوله محتوایی، شرایط زمینه‌ای، عوامل مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. کدهای باز، شامل 38 مفهوم و کدهای محوری نیز شامل 44 مقوله عمده بود که در نهایت، به چهار گروه مقوله گزینشی: موانع تولید محصول، تأمین نهاده، توزیع محصول و مشتری در قالب موانع داخلی و خارجی برای هرکدام شناسایی گردید. براساس یافته­های تحقیق ریسک تامین منابع نهاده، ضعف مقررات و ضوابط در تأمین نهاده، موانع اطلاعاتی تولید، موانع راهبردی تولید، موانع رقابت در تولید، خطرات زیست محیطی، برنامه­ریزی- مدیریتی، مالی- اعتباری، موانع فنی- تکنیکی، موانع هزینه توزیع محصول، موانع فقدان مقررات در سیستم توزیع و موانع فروش؛ موانع مربوط به بخش تولید، از موانع توسعه زنجیره­های تولیدی محصولات کشاورزی هستند.

کلیدواژه‌ها

باغات مشگین شهر؛ محصولات کشاورزی؛ موانع زنجیره‌های تولید

مراجع

1. Aven, T. (2011). On different types of uncertainties in the context of the precautionary principle. Risk Analysis 31(10): 1515-1525. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2011.01612.x.
2. Bohle, H.G. (2001). Weakness and Criticality: Perspectives from Social geography", IHDP update 2/2001, Newsletter of the International Human Dimensions Program on Global Environmental Change: 1-10.
3. Danaee Fard, H., & Eslami, A. (2010). Discovering theory of organizational indifference: a data collection and analysis. European Journal of General Practice 24(1): 9-18.
4. David, C., Love, E.M., Nussbaumer, Jamie Harding., J.A., Gephart James, L., Anderson Frank,. Asche Joshua, S., Stoll Andrew, L., Thorne-Lyman Martin, W.B. (2021). Risks shift along seafood supply chains. Bloomberg School of Public Health.
5. Devaux, A., Torero, M., Donovan, J., & Horton, D. (2018). Agricultural innovation and inclusive value-chain development: a review, Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies 4: 11-073. https://doi.org/10.1108/JADEE-06-2017-0065.
6. Eshraghisaman, M., Fakhrmojahedi, A., &Charagi, M.A. (2015). Efective factors contributing to the non-repayment of Keshavarzi bank facilities by farmers case: Ilam county. Space Economics and Rural Development Journal 4(12): 71-91. (In Persian)
7. Ghadge, A., Fang, X., Dani, S., & Antony, J. (2017). Supply chain risk assessment approach for process quality risks, International Journal of Quality and Reliability Management 34(6): 3-31. https://doi.org/10.1108/IJQRM-01-2015-0010.
8. Gopal Naik, D.N. (2017). Suresh challenges of creating sustainable agri-retail supply chains grounded theory strategy. European Journal of Scientific Research 40(3): 450-46. https://doi.org/10.1016/j.iimb.2018.04.001.
9. Hasanqalipour, T., Irvani, M.J., Notash, M.R., Anousheh, M., Mousavi Niqabi, S.M. (2014). Designing a model for the development of small and medium industries studied: food and beverage industries. Management and Development Process 28(3): 21-46.
10. Heydari Qarabalag, H. (2009). Identification and troubleshooting of supply chain management. Management Quarterly 6(14): 1-7.
11. Hong, J., Zhang, Y., & Ding, M. (2017). Sustainable supply chain management practices, supply chain dynamic capabilities, and enterprise performance. Journal of Cleaner Production 172: 3508-3519. https://doi.org/10.1016/ j.jclepro. 2017.06.093.
12. Kazemi, J., Dehghan, K., & Khalilzadeh, M. (2017). Ranking of Iranian agricultural products, Agricultural Economics Research 9(3): 145-162.
13. Khandel, C., Singhal, M., Dangayash, G,S., & Meeua, M.L. (2021). Agriculture supply chain Managemen. New Marketing Research 47(11): 3144-3155. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2021.06.193.
14. Kothari, C.R. (2004). Research Methodology: Methods and Techniques. New Age International.
15. Li, S., & Zeng, W. (2016). Risk analysis for the supplier selection problem using failure modes and effects analysis (FMEA). Journal of Intelligent Manufacturing 27(6): 1309–1321. https://doi.org/10.1007/ s 10845-014-0953.
16. Miri, M., Sharifzadeh, Sh., Abdollahzadeh, Gh.H., & Abedi-Sarvestani, A. (2017). An analysis of supply chain in agriculture sector: case of strawberry production in Ramian County, Golestan Province, Journal of Entrepreneurship in Agriculture 4(3): 89-104. https://doi.org/10.22069/JEAD.2017.13541.1275.
17. Mollahosseini, A., & Jabarzadeh, B. (2011). Study of effect of risk, value and price awareness on the tendency to buy gray market goods in Kerman province. New Marketing Research 1(1): 1-22. (In Persian)
18. Moser, A., & Korstjens, I. (2018). Practical guidance to qualitative research. Part 3: Sampling: Data Collection and Analysis 24(1): 9-18. https://doi.org/10.1080/13814788.2017.1375091.
19. Niazi Shahraki, S., & Mobini, A. (2019). Examining the challenges of the value chain of horticultural products with a resistance economy approach by comparing the current and desired situation. Scientific Quarterly Journal of National Defense Strategic Management Studies of National Defense 3(10): 129-148.
20. Pakravan, R., & Nikpoor, A. (2018). Examining the perspective of export potential in the competitiveness of Iranian agricultural products in the Middle East, University of Tehran Press 54: 123-154. (In Persian)
21. Podhrázská, J., Vaishar, A., Toman, F., Knotek, J., Ševelová, M., Stonawská, K., & Karásek, P. (2015). Evaluation of land consolidation process by rural stakeholders. European Countryside 7(3): 144-155. https://doi.org/10.1515/euco-2015-0010.
22. Rasekhjahromi, A., & Abedi, F. (2011). The study of relationship between agricultural exports and economic growth & development during 1355-1388. Economic Growth and Development Research 1(2): 95-112. (In Persian)
23. Sexton, R.J. (2011). The formation of cooperatives: A game-theoreticapproach with implication for cooperative finance, decision making, and stability. American Journal of Agricultural Economics 68: 214-232. https://doi.org/10.2307/1241423.
24. Shahbazi, K., & Alizadeh, S. (2018). The effect of government spending on production efficiency of the agricultural sector, Agricultural Economics Research 2: 33-48.
25. Strauss, A., & Corrbin, J. (2014). Basic qualitative reasearch granded theory procedure & techniques for developing grounded theory Juliet Corbin- San Jose State University.
26. Strauss, A., & Corbin, J. (2012). Basic theory, translated by Buick Mohammadi, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.
27. Suddaby, R. (2006). From the editors:What grounded theory is not. Academy of Management Journal 49(4): 633-645. https://doi.org/10.5465/amj.2006.22083020.
28. Vaibhav, S., Narwane, A. Gunasekaran, B., & Gardas, B. (2022). Unlocking adoption challenges of IoT in Indian agricultural and food supply chain. Smart Agriculture Technology 3(23): 1-14. https://doi.org/10.1016/j.atech.2022.100035.
29. Weihua, L., Shuang, W.S., Wanga, M., Lim, B., & Yujie, W. (2022). Problem identification model of agricultural precision management based on smart supply chains: An exploratory study from China. 352: 234-255. https://doi.org/10.1080/09537287.2022.2088424.

Zhang, X., de Vries, W.T., Li, G., Ye, Y., Zheng, H., & Wang, M. (2019). A behavioral analysis of farmers during land reallocation processes of land consolidation in China: Insights from Guangxi and Shandong provinces. Land Use Policy 89: 104-230. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104230