بررسی فرسایش کناری رودخانه دره‌رود و طبقه‌بندی آن با استفاده از مدل راسگن(مطالعه موردی: شهرستان هوراند -آذربایجان‌شرقی)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 مهر 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.78374.1272

نویسندگان

موسی عابدینی^{* 1}؛ پیام فتح الهی²؛ بهروز نظافت تکله³

¹دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، دانشکده علوم اجتماعی

²دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³جغرافیا ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

تغییرات مجرای رودخانه، فرسایش و رسوب‌گذاری کناره‌ای، فرآیندهای طبیعی رودخانه‌های آبرفتی هستند که باعث تخریب زمین‌های کشاورزی اطراف و خسارت به تأسیسات انسانی اطراف رودخانه می‌شود. دراین پژوهش از مدل راسگن (سطح 1 و سطح 2 و سطح 3)جهت ارزیابی وضعیت رودخانه دره‌رود به‌منظور اندازه‌گیری میزان فرسایش‌کناره‌ای استفاده‌شده است، از سطح یک برای مشخص نمودن نوع مجرا پس از به دست آوردن شیب رودخانه دره‌رود در محدوده موردمطالعه استفاده‌شده است. با توجه به شیب‎های به‌دست‌آمده از مقاطع مختلف و مشاهدات میدانی از سطح مقطع و پلان رودخانه در مطالعات میدانی و باملاحظه طبقه‎بندی رودخانه‌ها بر اساس شیب‌های مختلف در طبقه‌بندی اولیه و سطح 1 راسگن، مقاطع موردنظر در گروهB وA قرار گرفتند. در این پژوهش 6 مقطع از روستای گاولان تا روستای لقان به طول 5 کیلومتر انتخاب شده است. پس از مشخص نمودن طبقه‌بندی رودخانه در سطح یک و دو راسگن، شرایط رودخانه دره‌رود و بازه‌های آن، از مجموع امتیازهای به‌دست‌آمده در سطح سوم راسگن از مجموع امتیازهای به‌دست‌آمده در سطح سوم راسگن، در منطقه موردمطالعه، بازه‎2 و 5 و 6 هر سه از گروه تیپ 4B، به ترتیب با مجموع امتیازهای 91 و85و 111 و گروه تیپ 4A با امتیاز 87 در وضیعت ضعیف ناپایدار قرار می‎گیرند. بازه1و3 از گروه تیپ 4A، به ترتیب با مجموع امتیازهای 91 و 87 در وضعیت خوب و پایدار قرارگرفته دارند. درواقع طبقه‎بندی رودخانه دره‌رود در محدوده موردمطالعه بر اساس سیستم طبقه‌بندی سطح یک، دو و سه راسگن، یک ارزیابی منطقی است که اطلاعات دقیق‌تری را برای کاربردهای مدیریتی فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

بازه؛ رودخانه دره‎رود؛ طبقه‌بندی راسگن؛ فرسایش کناره‌ای؛ هیدرولیکی

مراجع