مقایسۀ شناختی مؤلفه‌های استعارۀ مفهومی ترس بین نابینایان و بینایان جغرافیای زبانی-فرهنگی ایلام

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 مهر 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2022.78234.1117

نویسنده

الهام ثباتی^*

استادیار، گروه زبان و ادبیات انگلیسی‌، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام.

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و مقایسۀ مفاهیم استعاری ترس در گفتار روزمرۀ بزرگسالان بینا و نابینای مادرزاد در جغرافیای زبانی-فرهنگی ایلام می‌باشد. به این منظور، داده‌های پژوهش از 50 گویشور این منطقه در دو گروه آزمودنی شامل 25 نفر بزرگسال نابینا به‌عنوان گروه آزمایش در ردۀ سنی70-18 سال و 25 نفر بزرگسال بینا به‌عنوان گروه کنترل همتای آنها گردآوری شدند. به منظور نمایش چگونگی بیان استعاری ترس در گفتار این دو گروه از افراد علاوه‌بر نگاشت-ها، پربسامدترین حوزه‌های مبدأ نیز شناسایی و معرفی شدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی در نرم‌افزارSPSS صورت گرفت. یافته‌های مربوط به درک استعاره‌های مفهومی عواطف مشخص ساخت که از نظر فراوانیِ استعاره‌ها، تفاوت معنی‌داری بین بزرگسالان بینا و نابینا وجود نداشت، اما فراوانی منشأهای حسی به‌کاررفته برای قلمروهای مبدأ ترس در گفتار این دو گروه با یکدیگر متفاوت بود، به طوری ‌که افراد نابینا برای بیان ترس به‌طور معنی‌داری حواس چشایی و لامسه را بیشتر از افراد بینا به کار ‌بردند(P<0.05). مقایسه داده‌های به‌دست ‌آمده از پژوهش با مدل قلمروهای مبدأ کووچش (2002) نشان داد که از نظر کاربرد قلمروهای مبدأ ترس، مطابقت کامل بین آن‌ها وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها

استعاره‌های مفهومی؛ بینایان؛ ترس؛ جغرافیای زبانی-فرهنگی ایلام؛ زبان‌شناسی شناختی