تحلیل تاثیر کیفیت محیطی بر شکل‌گیری الگوهای رفتاری در محور بازار شهر زنجان

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2022.77415.1159

نویسندگان

مهرداد دانش دوست¹؛ کورش افضلی^{* 2}؛ افسون مهدوی³

¹دانشجوی دکتری رشته شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ایران.

²استاد یار گروه شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری، واحد کرمان ،دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ایران.

³استاد یار گروه شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری، واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان ایران.

چکیده

از گذشته تاکنون بازارها علاوه بر مرکزیت فعالیت اقتصادی، کانون فضاها و فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و... همواره به عنوان قرارگاه رفتاری فعال محسوب می‌گردند. از آنجایی که پیوند ناگسستنی بین مفهوم محیط و اخلاق و رفتار شهروندان وجود داشته، پژوهش حاضر این رابطه را مورد بحث قرار می‌دهد تا نشان دهد که کیفیت محیط تا چه اندازه‌ای بر الگوهای رفتاری در محور بازار براساس رویکرد قرارگاه‌های رفتاری تاثیرگذار است. به منظور تعیین الگوهای حرکات جمعیتی و تاثیر آن بر رفتار افراد از تکنیک مشاهده بر روی عابران پیاده و رصدها در یک زمان مشخص بین ساعت 6 تا 8 بعد از ظهر در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است که به منظور آزمون فرضیات از آزمون‌های تی‌تک نمونه‌ای و تحلیل مسیر از نرم افزار SPss و به منظور ثبت گرافیکی حرکات جمعیتی از نرم افزار ArcGIS نیز استفاده شده است. یافته‌ها نشان داد که زیرمولفه‌های حس تعلق، ارتقاء هویت و خاطرات جمعی به ترتیب با میانگین 09/4 ، 79/3 و 75/3 بیشترین نقش را در انسجام و شکل‌گیری قرارگاه‌های رفتاری داشته‌اند. همچنین حرکات جمعیت در مسیر اصلی محور بازار روی داده است اما حرکات جمعیتی به سمت شمال محور افزایش و به سمت جنوب نیز کاهش می‌یابد. می‌توان نتیجه گرفت که تقویت مبلمان،افزایش جذابیت ورودی و کف‌سازی مناسب بازار، کاهش دسترسی وسایل نقلیه به محور بازار، حفظ و بازسازی بناهای هویت‌مند، بازآفرینی نقش کاروانسراها و راسته‌های غیرفعال، نظافت و تمیزی، نصب تابلوهای راهنما در پیدا کردن راسته‌ها، افزایش حضور گردشگران و... نیز تاثیر چشمگیری در شکل‌گیری قرارگاه‌ها خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

کیفیت محیطی؛ الگوهای رفتاری؛ حرکات جمعیتی؛ محور بازار؛ شهر زنجان

مراجع