بررسی تأثیر مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع‌یابی بر خوداثربخشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، آذر 1401، صفحه 76-100   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2022.70454.1037

نویسندگان

عباس دولانی^* ؛ پریسا قدرتی؛ معصومه کربلا آقایی کامران

گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا. تهران. ایران

چکیده

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع‌یابی بر خودکارآمدی دانشجویان انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش­شناسی همبستگی با رویکرد ارائه معادلات ساختاری است.
روش‌شناسی: جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز، در سال 99 بودند. تعداد آنها 800 نفر برآورد شد. تعیین حجم نمونه با استفاده از قواعد خاص مدل‌سازی معادلات ساختاری با حداقل مربعات جزئی انجام گرفت. 190 نفر به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب گردید. ابزار جمع­آوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد بود. برای تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار Smart PLS استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین متغیرهای جنسیت، سن و مدیریت دانش شخصی در بین دانشجویان دوره‌های تکمیلی دانشگاه اختلاف معنی­داری وجود ندارد. با توجه به مقادیر ضریب مسیر بین متغیرهای مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع­یابی با خودکارآمدی رابطه معنی‌داری برقرار است.
نتیجه‌گیری: زمانی که کتابداران بتوانند از بین انبوه اطلاعات گسترده به‌درستی دست به انتخاب و دسته‌بندی اطلاعات بزنند، زمینه‌ساز افزایش ادراک آنها از توانمندی‌هایشان و افزایش خودکارآمدی می‌شود. از سوی دیگر با بهبود مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع‌یابی نیز می­توان انتظار داشت که خودکارآمدی آنها بهبود یابد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت دانش شخصی؛ رفتار اطلاع‌یابی؛ خودکارآمدی؛ دانشگاه تبریز

مراجع

ایرانزاده، سلیمان؛ اک، شورش؛ مهرگان، فرهاد (1388). بررسی رابطه بین برخی عوامل اجتماعی با خوداثربخشی، رضایت شغلی و بهره‌وری کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه و مهاباد، پژوهشنامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، 21، 27-42. از: http://ensani.ir/fa/article/download/267805

باقری بنجار، عبدالرضا؛ مصلحی جنابیان، نرگس؛ بیگی ملک‌آبادی، بانو؛ محمدی، میثم (1394). بررسی رابطه ارتباطات علمی با خوداثربخشی دانشگاهی دانشجویان، توسعه اجتماعی، 12(2) 79-100. https://doi.org/10.22055/qjsd.2016.11945

برزه کار، حسین؛ کاشانیان‌فر، سیما؛ سادات، یوسف (1390). بررسی میزان بهره‌گیری از مدیریت دانش شخصی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده فنی مهندسی دانشگاه الزهرا، فصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، 7(1) 12-18. https://doi.org/10.22059/jlib.2022.343425.1614

بطحایی، سمیه سادات؛ ترکیان‌تبار، منصور (1394). رابطه رفتار اطلاع‌یابی با مؤلفه‌های خلاقیت در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 10(3) 50-37. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20081138.1394.10.3.3.8

جمالی، زهرا؛ اسمعیلی‌گیوی، محمدرضا؛ نوروزی، علیرضا (1398). واکاوی ابعاد مدیریت دانش شخصی و تحلیل نقش واسطه‏‌ای آن در تأثیر ویژگی‏‌های روان‌شناختی بر شایستگی‏‌های سازمانی در خدمات اطلاعاتی و دانشی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 9(1)، 85-106. https://doi.org/10.22067/riis.v0i0.70235

حسین زاده، علی‌اصغر؛ عزیزی، مرتضی؛ توکلی، حسین (1393). حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در نوجوانان: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و حرمت خود. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، 11(41)، 103-114. از: https://www.sid.ir/fileserver/jf/78113934108.pdf

حسینی‌صدر، اقبال؛ اباصلتیان، علی (1392). بررسی تأثیر ابعاد هوش هیجانی بر تمایل افراد به تسهیم دانش در سازمان ناجا. فصلنامه منابع انسانی ناجا. 8، (33)13 – 45. دسترسی از: http://phr.jrl.police.ir/article_12301_32afee9264210715ea5c5ea9feae75a0.pdf?lang=en

رضازاده، آرش؛ داوری، علی (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزارPLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.

زوارقی، رسول (1386). چشم‌اندازی بر مدیریت دانش شخصی، راهبردها، ابزارها، و مهارت‌ها. اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، تهران: موسسه اطلاع‌رسانی نفت، گاز و پتروشیمی. موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت، دسترسی از: http://www.civilica.com/Paper-IKMC01-IKMC01_015

ساروخانی، باقر (1382). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1384). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ دوازدهم، تهران: آگه.

سواری، کریم؛ نیسی، عبدالکاظم (1391). ارتباط خودتنظیمی و خود اثربخشی با گرایش به تکالیف درسی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 26(8)، 69-82. از: https://jep.atu.ac.ir/article_2461_688f77d35d65abff857d3fc18fea3270.pdf

عباسی افسنجانی، حسین (1396). طراحی الگوی تجاری­سازی تحقیقات دانشگاهی با روش مدل­سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی(SEM-PLS). فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 82، 65-33. از: https://dorl.net/dor/20.1001.1.17350794.1396.21.82.2.6

قاضی طباطبایی، سید محمود؛ مرجایی، سید هادی (1380). بررسی عوامل مؤثر بر خود اثربخشی دانشگاهی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تهران. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 19(2). https://www.sid.ir/fileserver/jf/64813800102.pdf

مرادی، مهدی؛ مرندی، زکیه؛ محسنی، ایمان (1396). رابطه بین مدیریت دانش شخصی و عملکرد شغلی حسابداران، فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، دانشگاه شهید چمران اهواز، 19، 97-116. از: https://doi.org/10.22055/slis.2017.14159.1106

منصوریان، یزدان؛ سنگری، محمود (1394). بررسی رفتار اطلاع جویی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی در تدوین پایان‌نامه، تعامل انسان و اطلاعات، 3(2) 1-8. از: https://doi.org/10.22055/slis.2017.14159.1106

نجفلو، پریسا؛ یعقوبی، جعفر؛ عباسی، عنایت (1394) بررسی مؤلفه‌های رفتار اطلاع‌یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی کشاورزی دانشگاه زنجان، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(3)، 541-550. https://doi.org/10.22059/ijaedr.2015.55536

نعمتی انارکی، لیلا؛ نوشین‌فرد، فاطمه (1392). بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر اشتراک دانش از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی، فصلنامه مدیریت سلامت، 17(56)، 79-65. از:  http://jha.iums.ac.ir/article-۱-۱۵۰۲-fa.html

نعیمی، جمیله؛ محمداسماعیل، صدیقه (1395). تعیین رفتار اطلاع‌یابی دانش‌پژوهان دانشگاه‌های علوم پزشکی خراسان رضوی با رویکرد شبکه عصبی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی (مطالعات تربیتی و روان‌شناسی)، 6(2)، 80-96. از:  https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=299765

Agnihotri, R., & Troutt, M. D. (2009). The effective use of technology in personal knowledge management: A framework of skills, tools and user context. Online Information Review, 33(2), 329-342. . https://doi.org/10.1108/14684520910951249

Aljanabi, A., and Kumar, D. (2012). Knowledge sharing and its impact on innovation performance: A case study of teaching quality assurance program. Research Journal of Commerce and Behavioural Science (RJCBS). 2(2): 14-23.

https://www.theinternationaljournal.org/ojs/index.php?journal=rjcbs&page=issue&op=view&path%5B%5D=01%20December%202012

Bandura, A. (2002). Social foundations of thought and action. The Health Psychology Reader, Prentice-Hall, United States, Englewood Cliffs, 94-106.  https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1111/j.1745-6916.2006.00011.x

Barclay, D., Higgins, C., & Thompson, R. (1995). The partial least squares approach to causal modeling: personal computer adoption and use as an illustration. Technological studies, 2(2), 285-309. https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0,5&cluster=10934427946688273356.

Nissen, M. Knowledge management – systems implementation: lessons from the silicon valley. Knowledge Management Research & Practice, 7, 181–182 (2009). https://doi.org/10.1057/kmrp.2009.3

Brachos, D., K. Kostopoulos, K. Eric Soderquist, and G. Prastacos (2007). Knowledge effectiveness, social context and innovation. Journal of Knowledge Management, 11(5): 31-44. https://doi.org/10.1108/13673270710819780

Câmpeanu-sonea, E., Sonea, A. and c. Mitra-Crisan. (2014). knowledge management and organizational competence for the service quality to the customer. Managerial challenges of the contemporary society. Proceedings. 7(1): 58.

https://www.proquest.com/openview/3a370d2384b72a0b8be12961233b4d4a/1?pq-origsite=gscholar&cbl=1606337

Choo, Chun Wei; Detlor, Brian & Turnbull, Don (2000). Information Seeking on the Web: An Integrated Model of Browsing and Searching. Annal meeting of the American Society for information Science. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED438801.pdf

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates. https://doi.org/10.4324/9780203771587

Fornell, C., Johnson, M.C., Anderson, E.W., Cha, J. and Bryant, B.E. (2006), The American Consumer Satisfaction Index: nature, purpose and findings. Journal of Marketing, Vol. 60, October, pp. 7-18. https://doi.org/10.1177/002224299606000403

Hair, J.F., Sarstedt, M., Ringle, C.M. et al. An assessment of the use of partial least squares structural equation modeling in marketing research. J. of the Acad. Mark. Sci. 40, 414–433 (2012). https://doi.org/10.1007/s11747-011-0261-6.

Henseler, J., Hubona, G. & Ray, p. (2016). "Using PLS path modeling in new technology research: updated guidelines." Industrial management & data systems. 116. 2-20. DOI:10.1108/IMDS-09-2015-0382

Esposito Vinzi, V., Chin, W. W., Henseler, J., & Wang, H. (2010). Handbook of partial least squares: Concepts, methods and applications. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-540-32827-8

Lee, S., Gon Kim, B. and Kim, H. (2012), An integrated view of knowledge management for performance, Journal of Knowledge Management, 16(2), 183-203. https://doi.org/10.1108/13673271211218807

Mohayidin, M., Azirawani, N., Man Norfaryanti, K., Mar Idawati, M, (2007), “The application of knowledge management in enhancing the performance of Malaysian Universities”, Electronic Journal of Knowledge Management, 2(3), 311-312. http://library.oum.edu.my/repository/id/eprint/435

Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B., & Rogers, R.W. (2002). The Self-Efficacy Scale: Construction and validation. Psychological Reports, 51, 663-67. https://doi.org/10.2466/pr0.1982.51.2.663

Tenenhaus, M., Esposito Vinzi, V., Chatelin, Y.-M., & Lauro, C. (2005). PLS path modeling. Computational Statistics & Data Analysis, 48(1), 159–205. https://doi.org/10.1016/j.csda.2004.03.005.

Tseng, S-M, & Huang, J-S. (2011). the correlation between Wikipedia and knowledge sharing on job performance. Expert Systems with Applications, 38(5), 6118-6124. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2010.11.009

Verma, S. (2009). Personal Knowledge Management: A Tool to Expand Knowledge about Human Cognitive Capabilities. IACSIT International Journal of Engineering and Technology, 1(5): 435-438. http://ijetch.org/papers/81New.pdf

Wang, W. T., & Belardo, S. (2005, January). Strategic integration: A knowledge management approach to crisis management. In Proceedings of the 38th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, (252a-252a). IEEE. doi: 10.1109/HICSS.2005.559.

Werts, C. E., Linn, R. L., & Jöreskog, K. G. (1974). Intraclass reliability estimates: Testing structural assumptions. Educational and Psychological measurement, 34(1), 25-33. https://doi.org/10.1177/001316447403400104

 Wetzels, M., Odekkerken-Schroder, G. & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration, MIS Quarterly, 33(1): 177. https://doi.org/10.2307/20650284

Wilson, T.D. (2000). Human information behavior. Informing Science, 3(2), 49-56. https://doi.org/10.28945/576

Wright, K. (2005). Personal knowledge management: supporting individual knowledge worker performance. Knowledge management research & practice, 3(3), 156-165. https://doi.org/10.1057/palgrave.kmrp.8500061