تهیۀ ابزار سبک‌های رهبری مربیان، ورزشکاران و برآورد پایایی و روایی آن (موردمطالعه: دانشگاه‌های آزاد استان بوشهر)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 9، دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 40، تیر 1401، صفحه 290-257   

نوع مقاله: پژوهشی -مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2022.79278.1246

نویسنده

غلامرضا جعفری‌نیا^*

دانشیار گروه جامعه‌شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

چکیده

هدف اساس این مطالعه، تهیه ابزار سنجش سبک‌های رهبری و برآورد روایی و پایایی آن برای استفاده و دسترسی پژوهشگران در حوزه‌های علوم انسانی است. برای دستیابی به این هدف، نمونه‌ای 320 نفری از ورزشکاران و مربیان ورزشی دانشگاه‌های آزاد استان بوشهر به‌صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و فرم سبک‌های رهبری را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 21 و AMOS نسخه 21 تحلیل شد. نتایج روش تحلیل عاملی مرتبه دوم با استفاده از مدل اندازه‌گیری نشان‌دهنده ساختار پنج‌مؤلفه‌ای مقیاس سبک‌های رهبری در نمونه مطالعه‌شده است. نتایج تحلیل عاملی نشان می‌دهد که پنج عامل اصلی به‌دست‌آمده که ارزش بیشتر از یک دارند، درمجموع 14/40 درصد از واریانس نمرات مقیاس را تبیین می‌کنند. نتایج مدل عاملی تأییدی مرتبه دوم برای سنجش سبک‌های رهبری نشان می‌دهد که این مفهوم از پنج بعد (آموزشی، آمرانه، دموکراسی، حمایتی و بازخورد اجتماعی) تشکیل شده است. شاخص‌های تطبیقی و مقتصد محاسبه‌شده برای ارزیابی کلیت مدل عاملی نشان می‌دهند که شاخص برازش تطبیقی (CFI) برابر با 845/0، شاخص برازش‌شده تطبیقی مقتصد (PCFI) برابر با 717/0، شاخص ریشه دوم میانگین مربعات باقی‌مانده (RMSEA) برابر با 049/0 و نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی (CMIN/DF) برابر با 815/1 است که وضعیت بهبودی را برای مدل نشان می‌دهد که درمجموع داده‌های گردآوری‌شده می‌توانند از مدل حمایت کنند. این نتیجه براساس چارچوب نظری نیز منطقی و صحیح است.

کلیدواژه‌ها

پایایی؛ روایی؛ سبک‌های رهبری؛ ورزشکاران؛ مربیان

مراجع

1. ایران‌نژاد پاریزی، م.، و ساسان‌گهر، پ. (1375). سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل. تهران: مؤسسه بانکداری ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
2. بیگی‌نیا، ع.، و فاطمه، ک. (1387). رابطه بین سبک‌های رهبری مدیران و تنیدگی روانی ناشی از شغل کارکنان با تأکید بر گونه‌های شخصیتی. دوماهنامه علمی-پژوهشی دانشور رفتار، 15(29)، 1- 16.
3. پورسلطانی زرندی، ح. (1387). مقایسه سبک‌های رهبری تحول‌گرا و عمل‌گرای مسئولین هیئت‌های ورزشی استان گیلان. پژوهش در علوم ورزشی، 6(19)، 191-205.
4. پورسلطانی، ح.، میرزایی، ف.، و زارعیان، ح. (1390). ارتباط بین اداراک از عدالت با رضایت شغلی در کارکنان پژوهشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، 1(1)، 59-70.
5. تهامی، گ.، سجادی، گ.، خیبری، م.، و الهی، ع. (1389). رابطه بین سبک رهبری و منبع قدرت مربیان تیم‌های لیگ برتر ولیبال کشور از دیدگاه بازیکنان. مدیریت ورزشی، (7)، 25-42.
6. جباری، غ. ر.، کوزه چیان، ه.، و خیبری، م. (1379). بررسی سبک رهبری، توانایی‌ها و نحوه عملکرد مربیان فوتبال باشگاه‌های دسته اول و دوم کشور (جام آزادگان)، حرکت، (6)، 103-120.
7. رمضانی‌نژاد، ر.، همتی‌نژاد، م. ع.، اندام، ر.، زارع، ص.، و صادق‌پور، ن. (1390)، رابطه سبک‌های رهبری تحولگرا و عملگرای مدیران مدارس با تعهد سازمانی دبیران تربیت بدنی. دوفصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 1(1)، 63-72.
8. زاهدی، ش. (1378). بررسی تطبیقی سبک‌های رهبری. مدیریت دولتی، (45 و 46)، 13-32.
9. عامری، ح.، کوزه‌چیان، ه.، آذر، ع.، و احسانی، م. (1390) رابطه سبک‌های رهبری و خلاقیت با میزان اثربخشی مدیران تربیت‌بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. حرکت، (13)، 123-141.
10. فتاحی، ر. (1389). رابطه سبک‌های رهبری و اثربخشی در کارشناسان ورزش آموزش و پرورش و مدیران ادارات تربیت بدنی استان بوشهر (پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد رشته تربیت‌بدنی و علوم ورزشی). دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، بروجرد، ایران.
11. قربانیان، ع.، حدادپور، ع.، و ملکی، م. (1395). رابطۀ سبک رهبری (تحول‌آفرین، تبادلی، عدم مداخله‌گر) مدیران و رضایت شغلی تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی در شهرستان اصفهان. فصلنامه امداد و نجات، 2(3)، 28-44.
12. معمارزاده، ط.، و صانعی، غ. (1390). تهیه ابزار استاندارد جهت سنجش معنویت در نظام اداری ایران. فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، 1(1)، 1-28.
13. نصیری‌پور، ا.، هلالی بناب، م.، و رئیسی، پ (1388). سبک رهبری مدیران شبکه‌های بهداشت و شاخص‌های عملکردی ( (استان آذربایجان شرقی)، مدیریت سلامت، 2(36)، 16-24.

 

14. Alemu, S. M., & Babu, S. (2011). Football coach leadership styles and players commitment. Journal of Research in Commerce and Management, 2(5), 110-121.
15. Antonakis, J., Avolio, B. J., & Sivasubramaniam, N. (2003). Context and leadership: An examination of the nine-factor full-range leadership: An examination of the nine-factor full-range leadership theory using the Multifactor Leadership Questionnaire. The Leadership Quarterly, 14(3), 261–295.
16. Avolio, B. J. (1999). Full leadership development: Building the vital forces in organizations. Thousand Oaks: Sage.
17. Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1990). Developing transformational leadership: 1992 and beyond. Journal of European industrial Training, 14(5), 21-27.
18. Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership. Lawrence: Erlbaum.
19. Benjamin, L., & Flynn, F. J. (2006) Leadership style and regulatory mode: Value from fit? Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100(2), 216-230.
20. Dubrin, A. J. (2001). Leadership-research finding, practices and skills (3^rd). New York: Houghton Mifflin Company Boston.
21. Fiedler, F. E. (1967). A theory of leadership effectiveness. New York: McGraw-Hill.
22. Ingram, T. N. (1996). Relationship selling: Moving from rhetoric to reality. Journal of Business, 11, 5-14.
23. Irannajad-Parizy, M., & Sasangohar, P. (2007). Organization and management: From theory to action. Tehran: Central Bank of Iran, Iranian Banking Institute.
24. Moghimi, M. (2007). Research organization and management approach. Tehran: Termeh Publication.
25. Nazarudin, M. N., Fauzee, M. S., Jamalis, M., Geok, S. K., & Din A. (2009). Coaching leadership styles and athlete satisfactions among Malaysian University Basketball Team. Research Journal of International Studies, 9, 4-11.
26. Rizi, R., Azadi, A., Farsani, M. E., & Aroufzad, S. (2013). Relationship between leadership styles and job satisfaction among physical education organizations employees. European Journal of Experimental Biology, 3(2), 48-53.
27. Robbins, S., & Coulter, M. (2008). Management (10^th). Upper Saddle River, N.J.: Pearson Prentice Hall.
28. Sarpira, M., Khodayari, A., & Mohammadi, S. (2012). The relationship between leadership coaching style and team cohesion in team and individual sports. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 6(12), 297-302.
29. Saybani, H., Yusof, A., Soon, C., Hassan A., & Zardoshtian, S. (2013). Athletes’ satisfaction as mediator of transformational leadership behaviors of coaches and football players’ sport commitment relationship. World Applied Sciences Journal, 21(10), 1475-1483.
30. Tayeb, M. H. (1995). Supervisory style and cultural contexts: A comparative study. International Business Review, 4, 1-17.
31. Vahdani, M., Sheikhyyousefi, R., Moharramzadeh, M., Ojaghi, A., & Salehian, H. (2012). Relationship between coach's leadership styles and group cohesion in the teams participating in the 10th Sport Olympiad of male students. European Journal of Experimental Biology, 2(4), 1012-1017.