نقد نظریه حجب وارث مسلمان از ارث بردن وارث کافر

فقه و اصول

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آذر 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2022.78065.1419

نویسنده

قدرت الله نیازی

گروه الهیات،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

ارث بردن انسانها از یکدیگر با وجود شرایط از مقررات مهم مالی است که در بین ملت­ها و پیروان ادیان آسمانی، همواره رایج بوده و هست. در شریعت اسلامی با تشریع احکام دقیق، مراتب و طبقات ارث­ بران و سهم هرکدام تبیین شده است. بر اساس عمومات آیات ارث، همه افراد واجد شرایط صرف نظراز وابستگی اعتقادی آنها، از یکدیگر ارث می­برند. این عمومات به اجماع فقهای فریقین با ادله قطعیه در مورد ارث بردن کافر از مسلمان تخصیص خورده، در نتیجه کافر از مسلمان ارث نمی­برد ولی در مورد ارث مسلمان از کافر، فقهای مذاهب اسلامی اختلاف دارند.
اکثر فقهای عامه عقیده دارند مسلمان از کافر ارث نمی­برد. فقهای امامیه و برخی از فقهای عامه معتقد هستند مسلمان از کافر ارث می­برد. نکته اساسی تحقیق این است که اکثر قریب به اتفاق بلکه همه فقهای امامیه قائل هستند: « با وجود وارث مسلمان، وارث کافر از ارث مُوّرث کافر محروم می­گردد هرچند مسلمان از طبقات دورتر و کافر از طبقات نزدیکتر باشد». پژوهش حاضر این مسأله( حجب مسلمان از ارث  بردن وارث کافر) را با استفاده از روش سند کاوی و به شیوه  تحلیلی- توصیفی، مورد بررسی قرار داده و بر خلاف عقیده مشهور به این نتیجه رسیده است که ادله مورد استناد حجب، ناتمام است و وارث کافر در قالب مقررات کلی ارث، می­تواند از مورث کافر ارث ببرد.

کلیدواژه‌ها

ارث؛ حجب؛ مسلمان؛ کافرحربی؛ کافر ذمی

مراجع