تدوین پیشران‌های کلیدی موثر بر حکمروایی شایسته شهری در ایران (نمونه موردی: شهر کاشمر)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آذر 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2022.78562.1187

نویسندگان

اسماعیل صفرعلی زاده¹؛ محمدرضا عرب²؛ کاظم ذوقی^{* 3}؛ محمد قاسمی خوزانی²

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور

²فردوسی مشهد

³استادیار جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام، تهران، ایران.

چکیده

امروزه گذار از حکومت شهری به صورت متمرکز و سلسله مراتبی، به سوی حکمروایی مطلوب، غیرمتمرکز و مردم سالار امری اجتناب ناپذیر است. لذا، بکارگیری رویکرد حکمروایی خوب در پرتوی دیدگاه‌های نوین برنامه‌ریزی و متناسب با بافت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مناطق مختلف شهری ایران، ضرورتی انکارناپذیر تلقی می‌گردد. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران‌های کلیدی اثرگذار بر حکمروایی خوب شهری در شهر کاشمر با رویکردهای نوینی نظیر عدم قطعیت و پیشران‌شناسی است. داده‌ها و اطلاعات این تحقیق، به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی جمع آوری گردید که در روش پیمایشی از ابزار پرسش‌نامه و الگوهای نرم‌افزاری Mic Mac و سناریو ویزارد، استفاده شد که روایی و پایایی آن مورد تأیید کارشناسان صاحب نظر و نخبگان پژوهش در این زمینه قرار گرفت. لذا، با عنایت به گستردگی جامعه هدف و لزوم انتخاب نمونۀ جامع و کثرت‌گرا با استفاده از الگوی گلوله برفی، 30 نفر از نخبگان علمی در دسترس، 15 نفر از مدیران ادوار و اجرائی و 15 از کارشناسان شهری در کاشمر، جهت تحلیل‌های مرتبط با موضوع معرفی و مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، ضریب پرشدگی برای متغیرها با دو بار تکرار چرخش داده‌ای (پایایی بالا)، عدد 98.8% را نشان می‌دهد که این عدد نشانگر ضریب بالای تأثیرگذاری و بار عاملی بالا در متغیرها و عوامل برگزیده شده برهم است. بر مبنای مقادیر ارزشی محاسبه شده درون ماتریس اولیۀ اثرات متقاطع از طرف نخبگان، 963 مورد با بیشترین حجم آماری دارای ارزش تاثیرگذاری بالا بوده است. همچنین، 852 مورد دارای تأثیرگذاری متوسط، 114 مورد کم تأثیر و 325 مورد بدون‌تأثیر محاسبه شده‌اند، این در صورتی است که ارزش P (تاثیرگذاری مستقیم بالقوه) مساوی با 14بوده است. در نهایت نیز پیشنهاداتی همچون کاهش بروکراسی اداری و افزایش شفافیت و...، جهت ارتقاء وضعیت حکمروایی خوب شهری در شهرداری کاشمر ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

پیشران‌های کلیدی؛ حکمروایی مطلوب؛ سناریونگاری مدیریتی؛ شهر کاشمر

مراجع